Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu đa dạng sinh học của côn trùng nước ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa

Luận văn nhằm thực hiện nhằm những mục tiêu chính sau đây: Xác định thành phần loài và mật độ côn trùng nước tại một số hệ thống suối thuộc Khu Bảo tồn thiên nhiên (BTTN) Pù Luông; đánh giá mức độ đa dạng về loài côn trùng nước dựa vào một số chỉ số đa dạng sinh học.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu đa dạng sinh học của côn trùng nước ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, tỉnh Thanh Hóa MỞĐẦU Côntrùngnướcbaogồmnhữngloàicóítnhấtmộtgiaiđoạnpháttriểntrongvòngđờicủachúngsốngtrongnước.Cùngvớisựphongphúcủacácdạngthủyvựcnhư thủyvựcnướcđứng,nướcchảyhaycácthủyvựctạmthờivà nhântạođãtạonênnhữngquầnxãcôntrùngnướcvôcùngđadạng. Cũngnhưcácđộngvậtkhôngxươngsốngkhác,côntrùngnướcgópphầnduytrìhệsinhtháithủyvựcpháttriểnổnđịnh.Chúnglànhữngmắtxíchkhông thể thiếutrongmạnglướithứcăncủacáchệ sinhthái.Nhiềunhómcôntrùng nướccòncóchứcnănglọcnướcgiữchomôitrườngsốngcủachúngtrongsạch, haymộtsốkháclạitạonguồnôxydochúngănnạocáclớptảopháttriểntrênbềmặtđáhoặclácâythủysinh.Bêncạnhđó,cácloàicôntrùngnướccòncóýnghĩalớnđốivớiđờisốngconngười.Hầuhết,chúnglàđốitượngđượcsử dụng tronggiámsátsinhhọc.Domộtsốloàirấtnhạycảmđốivớisự biếnđổicủa môitrườngnênchúngđượcdùnglàmsinhvậtchỉ thị đánhgiáchấtlượngmôitrườngnước.Ngoàira,việcnghiêncứusửdụngcôntrùngnướclàmthứcăncho ngànhthủysảncũngđượcquantâmđến.Nhiềudoanhnghiệpdựatrêntậptính vũhóacủamộtsốnhómcôntrùngnướctiêubiểunhư bộPhùdu,đãtạoramộtsố lượng lớn lưỡi câu bắt chước hình dạng chúng phục vụ cho hoạt động thươngmạivàgiảitrícủaconngườitrongnhiềunămqua. Sự đadạngcùngvớivaitròcủacôntrùngnướclàrấtlớnnhưngtrong thựctếnhiềuloàicònchưađượcbiếtđến,đặcbiệtlànhữngvùngnhiệtđớitrênthế giới.ViệtNamlàmộttrongcácnướcnhiệtđới,nhữngnămgầnđâycôntrùngnướccũngđãđượcquantâmnghiêncứu.Tuynhiên,nhữngnghiêncứunàyvẫncònítvàtảnmạn,vìvậyđề tài:“ Nghiêncứuđadạngsinhhọccủacôntrùngnước ở KhuBảotồnnhiênnhiênPùLuông,tỉnhThanhHóa”đượcthựchiệnnhằmnhữngmụctiêuchínhsauđây: Xácđịnhthànhphầnloàivàmậtđộcôntrùngnướctạimộtsốhệthống suốithuộcKhuBảotồnthiênnhiên(BTTN)PùLuông.1 Đánhgiámứcđộđadạngvềloàicôntrùngnướcdựavàomộtsốchỉsốđadạngsinhhọc. Dothờigiannghiêncứucóhạn,kiếnthứcvàkinhnghiệmcủabảnthântácgiả cònrấthạnchế nênbảnluậnvănchắcchắncònnhiềuthiếusót.Rất mongnhậnđượcsựgópý,chỉbảocủacácthầycôgiáovàcácbạnđểtácgiảcóđiềukiệnrútkinhnghiệmvàhoànthiệnluậnvănmộtcáchtốtnhất.2 Chương1.TỔNGQUANTÀILIỆU1.1.Tìnhhìnhnghiêncứucôntrùngnướctrênthếgiới Côntrùngnướcđượccácnhàkhoahọctrênthế giớiquantâmvànghiêncứutừ rấtsớm.Quacáccôngtrìnhnghiêncứuđãcôngbố,chođếnnayđãxácđịnhcó9bộ chínhthuộccôntrùngnướcđólàcácbộ:Phùdu(Ephemeroptera),Chuồnchuồn(Odonata),Cánhúp(Plecoptera),Cánhnửa(Hemiptera),Cánhlông(Trichoptera), Cánh cứng (Coleoptera), Hai cánh (Diptera), Cánh rộng(Megaloptera),Cánhvảy(Lepidoptera). Nhiềucôngtrìnhnghiêncứuvềphânloạivàsinhtháicủacôntrùngnước đãđượccôngbố(Ross,1944;Usinger,1956;Edmondson,1959;Klots,1966)[43]. Từng bộ của các nhóm này được nghiên cứu và tổng hợp trong các tài liệuchuyênkhảovềphânloạihọc(Eaton,1871,18831888;Lepneva,1970,1971;Mc Cafferty, 1973, 1975;Kawai, 1961, 1963), sinh thái học (Corbet, 1999; Brittain,1982)vàtiếnhóa(Edmunds,1972;McCafferty,1991,1999)[24]. Cácloàicôntrùngnướcrấtnhạycảmvớisự biếnđổicủamôitrường,nhiềuloàitrongsố chúnglànhữngsinhvậtquantrọngtrongchỉthịchấtlượng môitrườngnước.Dođó,đãcórấtnhiềunhữngcôngtrìnhnghiêncứuvề lĩnh vựcứngdụngnàynhưKuehne(1962),Wilhm&Dorris(1968),Barnes&Minshall (1983),Morse(1984)[50]. Sự đadạngvềhìnhtháivàtầmquantrọngcủacôntrùngnướctrongcác hệ sinhtháithủyvựcmanglạinhiềukhámpháthúvị trongmôtả vàphânloại chocácnhàcôntrùnghọcđồngthờithúcđẩyphạmvinghiêncứungàycàng đượcmở rộngđisâuvàonhữngcơ chế sinhtháihọcnhư biếnđộngquầnthể, cácmốiquanhệdinhdưỡng.TiêubiểunhưcáccôngtrìnhcủaLindeman(1942), Cummins&Klug(1979),Merritt&Cummins(1984),Resh&Rosenberg(1984),Cummins(1974,1996)[47].3 ĐếncuốithếkỷXXvàđầuthếkỷXXI,nhiềunhàkhoahọcđãcôngbốhàngloạtcáccôngtrìnhnghiêncứuvềcôntrùngnướcnhư:McCafferty(1983),Kawai (1985), Morse et al. (1994), Yang & Tian (1994), Merritt & Cummins(1996),McCafferty(1999)…Cácnghiêncứunàyđãđưarakhóađịnhloạitớigiống,thậmchítớiloàicôntrùngnướcdựavàohìnhtháicontrưởngthànhvàấu ...