Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu đa dạng sinh học của côn trùng nước ở Vườn Quốc gia Ba Vì, Hà Nội

Luận văn thạc sĩ nhằm mục đích: Xác định thành phần loài của côn trùng nước tại một số hệ thống suối thuộc Vườn Quốc gia Ba Vì, Hà Nội; nghiên cứu đặc điểm của quần xã côn trùng nước: thành phần loài, mật độ cá thể, mức độ đa dạng dựa vào một số chỉ số đa dạng sinh học theo các dạng sinh cảnh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Nghiên cứu đa dạng sinh học của côn trùng nước ở Vườn Quốc gia Ba Vì, Hà Nội MỞĐẦU Côntrùngnướcgiữ vaitròquantrọngtronghệsinhtháicácthủyvựccảnướcđứngcũngnhư nướcchảy.Mỗimộtmôitrườngthủyvực,nhómsinhvậtnàyđềucónhữngđặctínhthíchnghiphùhợp.Sovớinhiềunhómsinhvậtkhác,côntrùngnướccónhiềuđặctínhnổitrộinhư số lượngloài,số lượngcáthểlớn…đặcbiệtchúnglànhữngmắtxíchkhôngthểthiếutrongchuỗivàlướithức ăn.Cácloàicôntrùngnướclànhữngsinhvậttiêuthụbậc1,bậc2đồngthờilạilànguồnthứcăncủanhiềuloàiđộngvậtcóxươngsống.Nhiềuloàicôntrùng nướccóquanhệ mậtthiếtđốivớiconngười.Mộtsố loàicôntrùngnướcgâyhạilàtácnhântruyềnbệnh,tácnhângâybệnh,tácnhânpháhoạisảnphẩmcôngnghiệp, nông nghiệp… Chính vì vậy côn trùng nước là đối tượng quan tâmnghiêncứucủanhiềunhàkhoahọctrênthếgiới.ỞViệtNam,trongnhữngnămgầnđâycôntrùngnướccũngđãđượcquantâmnghiêncứuđặcbiệtlà ở các VườnQuốcgiavàcácKhubảotồnthiênnhiêncủaViệtNam,nhữngnơicóhệthốngsông,suốiphongphú,tiềm ẩntínhđadạngcôntrùngnước.VườnQuốcgiaBaVìvớihệ độngthựcvậtphongphúvàđadạngđãthuhútnhiềunghiêncứucủacácnhàkhoahọctrongvàngoàinước,nhưngchưacónhiềunghiêncứuvề côntrùngnước.Chínhvìthế chúngtôitiếnhànhthựchiệnđề tài “NghiêncứuđadạngsinhhọccủacôntrùngnướcởVườnQuốcgiaBaVì,HàNội”,nhằmmụcđích: Xácđịnhthànhphầnloàicủacôntrùngnướctạimộtsố hệ thốngsuối thuộcVườnQuốcgiaBaVì,HàNội Nghiêncứuđặcđiểmcủaquầnxãcôntrùngnước:thànhphầnloài,mật độcáthể,mứcđộđadạngdựavàomộtsốchỉ số đadạngsinhhọctheo cácdạngsinhcảnh. . 1 CHƯƠNG1TỔNGQUANTÀILIỆU1.1.Tìnhhìnhnghiêncứucôntrùngnướctrênthếgiới Côntrùngnướcbaogồmnhữngloàicôntrùngmàcómộtphầnhoặccảvòngđờisốngtrọngmôitrườngnước.Chínhvìsự đadạngvề thànhphầnloài,hìnhtháicấutạovàcácđặcđiểmthíchnghicùngvớivaitròquantrongcủa chúngđốivớihệ sinhtháivàđờisốngconngườimàcôntrùngnướcđãsớm đượcquantâmnghiêncứuởcácnướcpháttriển.Đãcórấtnhiềucáccôngtrìnhnghiêncứuliênquanđếntừngbộ củanhómnày,từ nhữngnghiêncứuvề phânloạihọc,tiếnhoá,đếnnhữngnghiêncứuvề ứngdụng.Trongđóphânloạihọccôntrùngnướclàvấnđềđãđượcnghiêncứunhiềuhơncả. Nhữngnghiêncứusớmnhấtvề côntrùngnước thườngtậptrungvào nhómcôntrùnggâyhại,truyềnbệnhnhưruồi,muỗi(ReshvàRosenberg,1979;MerrittvàCummins,1984;MerrittvàNewson,1978;KimvàMerritt,1987)[50]. Bêncạnhcácnhómcôntrùngnướcgâyhại,vaitròcủanhómcôntrùng nướcvớicáchệsinhtháicũngthuhútđượcnhiềusựquantâmcủacácnhàkhoahọc.Phạmvinghiêncứucôntrùngnướcngàycàngđượcmở rộng,cáchướng nghiêncứukhôngchỉdừnglạiởviệcmôtả,phânloạimàcònđisâunghiêncứu cácđặcđiểmsinhhọc,sinhtháinhư:biếnđộng quầnthể côntrùng,cácmốiquanhệ dinhdưỡng,đáp ứngyêucầucủasinhtháihọc(ReshvàRosenberg, 1984;Cummins,1994)[50,67].Đặcbiệtmộthướngnghiêncứumớivề côntrùngnướcđượcmở rađólàsử dụngcôntrùngnướclàmsinhvậtchỉ thị chấtlượngnướcbắtđầuvớicáccôngtrìnhnghiêncứucủaKuehne(1962),Bartschvà Ingram(1966),WilhmvàDorris(1968)[86]. ĐếncuốithếkỷXXvàđầuthế kỷ XXI,nhiềunhàkhoahọcđãcôngbốhàngloạtcáccôngtrìnhnghiêncứuvề côntrùngnướcnhư:McCaffertyW.P.(1983), John C.M., Yang Lianfang and Tian Lixin (1994), Merritt R. W. and 2CumminsK.W.(1996),…Cácnghiêncứunàyđãđưarakhóađịnhloạitớigiống, thậmchítớiloàicôntrùngnướcdựavàohìnhtháicontrưởngthànhvàấutrùng. Bêncạnhđócáctácgiả cònđề cậpđếnmộtsố ứngdụngcủachúngtrongsinhtháihọc[50]. Quacáccôngtrìnhnghiêncứuđãđượccôngbố từ trướcđếnnayđãxácđịnhđược9bộ côntrùngnướcthườnggặplà Phùdu(Ephemeroptera),Chuồnchuồn (Odonata), Cánh úp (Plecoptera), Cánh nửa (Hemiptera), Cánh lông (Tricoptera), Cánh cứng (Coleoptera), Hai cánh (Diptera), Cánh rộng (Meganoptera)vàCánhvảy(Lepidoptera). NghiêncứuvềbộPhùdu(Ephemeroptera) Bộ Phùdu(Ephemeroptera) là bộ côntrùngcócánhcổ sinh tươngđốinguyênthủy,thậmchícònđượcxemnhưmộttrongnhữngtổtiêncủacôntrùng.Dựavàonhữngbằngchứnghóathạch,chúngcóthể đãphátsinhvàogiaiđoạncuốicủakỷ Cacbonvàđầukỷ Pecmơ trongđạiCổ sinh ...