Luận văn Thạc sĩ Kinh tế chính trị: Khu vực dịch vụ ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp phát triển

Luận văn nghiên cứu các xu hướng tất yếu, tầm quan trọng của khu vực dịch vụ trong cơ cấu nền kinh tế; phân tích thực trạng của khu vực dịch vụ ở Việt Nam hiện nay; trên cơ sở đó đưa một số quan điểm định hướng và hệ giải pháp góp phần thúc đẩy khu vực dịch vụ phát triển rút ngắn một cách hợp lý để bắt kịp yêu cầu hội nhập khu vực và quốc tế.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế chính trị: Khu vực dịch vụ ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp phát triển ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA KINH TẾ ĐÀO THỊ THU TRANGKhu vực dịch vụ ở Việt Nam thực trạng và giải pháp luËn v¨n th¹c sÜ kinh tÕ chÝnh trÞ Hµ néi - 2005 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA KINH TẾ ĐÀO THỊ THU TRANGKhu vực dịch vụ ở Việt Nam thực trạng và giải pháp Chuyên ngành : Kinh tế chính trị Mã số : 5.02.01 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ Người hướng dẫn khoa học: TS. Đinh Quang Ty Hµ néi - 2005 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Sự cần thiết của đề tài Trong thế giới ngày nay, dịch vụ là một bộ phận cơ hữu của mọi nền kinhtế quốc dân. Cùng với khu vực nông nghiệp và công nghiệp, khu vực dịch vụ đóngvai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của mọi quốc gia. Songhành với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, khu vực dịch vụ ngày càng thểhiện khả năng nổi trội trong đóng góp vào tăng trưởng GDP, giải quyết việc làmvà hàng loạt vấn đề kinh tế - xã hội thiết yếu khác. Hiện nay, những động thái mớicủa nền kinh tế thị trường toàn cầu đang đặt ra những yêu cầu mới đối với khu vựcdịch vụ, đòi hỏi tất cả các nước càng phải quan tâm đầy đủ và sâu sắc hơn đến khuvực đặc biệt quan trọng này, và điều đáng lưu ý là thách thức đối với các nướcđang phát triển lại càng lớn. Ở các nước phát triển, dịch vụ là khu vực kinh tế mũi nhọn. Riêng ở HoaKỳ, khu vực dịch vụ chiếm đến 80% GDP, ở EU và Nhật Bản tỷ lệ này tuy thấphơn nhưng cũng ở mức 60% - 70%. Singapore, nước đi đầu trong ASEAN, cũngcó tỷ trọng dịch vụ chiếm hơn 70% GDP. Năm 2004, tỷ trọng của khu vực dịchvụ trong GDP toàn thế giới chiếm 64%. Những số liệu này cho thấy khu vựcdịch vụ giữ vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu [48]. Ở Việt Nam hiện nay, khu vực dịch vụ bước đầu đã thể hiện vai trò quantrọng, ngày càng đóng góp nhiều hơn vào tăng trưởng GDP hằng năm. Theo số liệuthống kê, dịch vụ chiếm 38,1% năm 2004 [48]. Từ sự cọ xát với thực tế chuyển đổisang kinh tế thị trường, trong những năm vừa qua, nhận thức chung của xã hội đốivới khu vực dịch vụ cũng đã được đổi mới, tư tưởng coi dịch vụ là phi sản xuấtđược thay thế bằng nhận thức đúng đắn hơn, thừa nhận dịch vụ là một bộ phận củaquá trình sản xuất xã hội và có vai trò nhất định trong việc nâng cao giá trị giă tăngcủa sản phẩm hàng hoá. Trong quá trình đổi mới kinh tế và mở cửa với thế giới,Đảng và Nhà nước ta ngày càng quan tâm tới việc phát triển khu vực dịch vụ. Các 2văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc từ khóa VI đến khóa IX và nhiều nghị quyếtcủa Trung ương liên tục nhấn mạnh vai trò của khu vực dịch vụ, và gần đây đưa ramục tiêu “toàn bộ các hoạt động dịch vụ tính theo giá trị gia tăng đạt tốc độ tăngtrưởng bình quân 7 - 8%/năm, đến năm 2010 chiếm từ 42 đến 43% GDP, 25 đến27% tổng số lao động” [44, tr.179]. Tuy nhiên,tình hình phát triển khu vực dịch vụở nước ta trên thực tế đang nảy sinh nhiều vấn đề, tỷ trọng dịch vụ trong GDP mộtsố năm gần đây có biểu hiện giảm dần. Hiện nay, trước những đòi hỏi và áp lực của hội nhập kinh tế quốc tế,chúng ta đang đàm phán với ASEAN về mở cửa thị trường dịch vụ và phải khẩntrương tiến hành các cuộc đàm phán song phương với hàng loạt đối tác quantrọng về thương mại dịch vụ để có thể gia nhập WTO vào cuối năm 2005. Trongbối cảnh đó, Việt Nam phải nhanh chóng hoàn thiện khu vực dịch vụ theo phânngành của Tổ chức Thương mại thế giới và tập trung phát triển các ngành dịchvụ mới có thể theo kịp sự phát triển của các nước- nơi mà khu vực dịch vụ đãchiếm một tỷ trọng rất lớn trong nền kinh tế. Như vậy, phát triển nhanh và có chất lượng các ngành dịch vụ đang là vấnđề vừa bức xúc vừa cơ bản của nền kinh tế Việt Nam. Nó không những đáp ứngyêu cầu của tăng trưởng kinh tế mà còn đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Điềuđó cũng có nghĩa là để vươn tới nền sản xuất ở trình độ cao, cần phải đặc biệtquan tâm tới sự phát triển của khu vực dịch vụ. Xuất phát từ tình hình nói trên, chúng tôi chọn đề tài “Khu vực dịch vụ ởViệt Nam - Thực trạng và giải pháp phát triển” để thực hiện luận văn tốtnghiệp cao học. Từ công trình nghiên cứu này, các nhà hoạch định chính sách kinh tế có thểtìm thấy những luận cứ phục vụ trực tiếp cho việc phát triển khu vực dịch vụ củaViệt Nam gắn với bối cảnh hội nhập và phát triển của thế giới hiện nay. Tìnhhình trong nước và những tác động từ bên ngoài đang đòi hỏi chúng ta đang phảichủ động và khẩn trương chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đổi mới công nghệ và trìnhđộ quản lý để nâng cao khả năng cạnh tranh, nâng cao chất lượng của nền kinh 3tế, ...