Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phân tích sự phát triển của thị trường viễn thông di động Việt Nam và những hàm ý chính sách

Luận văn nghiên cứu nhằm trả lời 2 câu hỏi: Thị trường viễn thông di dộng Việt Nam trong giai đoạn 1992-2012 đã có sự biến chuyển như thế nào và sự thành công của Viettel đã tác động thế nào tới cấu trúc của thị trường? Tại sao Viettel thành công trong bối cảnh cạnh tranh với VNPT trong thị trường viễn thông di động?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Phân tích sự phát triển của thị trường viễn thông di động Việt Nam và những hàm ý chính sách BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM ---------------------------- VŨ THỊ BÁCH KHOA PHÂN TÍCH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA THỊTRƯỜNG VIỄN THÔNG DI ĐỘNG VIỆT NAM VÀ NHỮNG HÀM Ý CHÍNH SÁCH Chuyên ngành : Kinh tế phát triển Mã số : 60.31.01.05 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. LÊ VĂN CHƠN TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2014 -i- LỜI CAM ĐOANTôi cam đoan luận văn này hoàn toàn do tôi thực hiện. Các đoạn trích dẫn và số liệu sửdụng trong luận văn đều được dẫn nguồn và có độ chính xác cao nhất trong phạm vi hiểubiết của tôi. Luận văn này không nhất thiết phản ánh quan điểm của Trường Đại học Kinhtế thành phố Hồ Chí Minh hay Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright. TP. Hồ Chí Minh, ngày.....tháng..... năm 2014 Tác giả luận văn Vũ Thị Bách Khoa -ii- LỜI CẢM ƠNTrong quá trình thực hiện luận văn, tác giả nhận được nhiều sự quan tâm giúp đỡ. Trướchết xin bày tỏ lòng biết ơn đến thầy Vũ Thành Tự Anh trong quá trình tìm hiểu, địnhhướng đề tài; thầy Lê Văn Chơn, thầy Huỳnh Thế Du trong quá trình nghiên cứu và hoànthành luận văn, đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo và giải đáp những vướng mắc khoa học nảysinh. Xin được cảm ơn các thầy cô giáo và các anh chị, các bạn trong Chương trình giảngdạy Fulbright, đã hỗ trợ tài liệu, thông tin và các thủ tục cần thiết trong quá trình làm luậnvăn. Cuối cùng, không thể thiếu, tác giả xin được cảm ơn gia đình, nguồn động viên và hỗtrợ to lớn, cả về vật chất lẫn tinh thần giúp tác giả hoàn thành bản luận văn này. Vũ Thị Bách Khoa Bachkhoavu.vn@gmail.com -iii- TÓM TẮT Trong bức tranh có nhiều biến động thăng trầm của các ngành công nghiệp khác ở ViệtNam trong hai mươi năm trở lại đây, ngành Viễn thông di động (VTDĐ) là một điểm sángvới những bước phát triển mạnh mẽ. Từ một thị trường mang tính độc quyền đã trở thànhmột thị trường cạnh tranh được thế giới ghi nhận, với tốc độ phát triển nhanh, trong đóngười dùng và nhà nước đều được hưởng lợi từ giá cả dịch vụ di động thấp và chất lượngdịch vụ được nâng cao. Hiện nay, nhà nước ta vẫn chủ trương lấy doanh nghiệp nhà nướclàm chủ đạo, dù đã từng có nhiều doanh nghiệp nhà nước hoạt động không hiệu quả, điểnhình như Vinashin, Vinalines… thất bại ở môi trường kinh doanh mới cạnh tranh khốc liệt,thì hiện tượng thị trường VTDĐ Việt Nam với hai doanh nghiệp hiện 100% vốn nhà nướclà Viettel và VNPT dẫn đầu một thị trường phát triển là một vấn đề đáng lưu ý. Đặc biệttrong giai đoạn này, khi các doanh nghiệp viễn thông đang thực hiện tái cấu trúc, trong bốicảnh công nghệ kỹ thuật trên thế giới vẫn liên tục phát triển nhanh chóng sẽ tác động lớnđến ngành VTDĐ của Việt Nam, việc phân tích những yếu tố tạo nên sự phát triển của thịtrường lại càng cần thiết. Có khá nhiều nghiên cứu của thế giới về sự phát triển của thị trường viễn thông cácnước, tuy nhiên các nghiên cứu về sự phát triển của thị trường viễn thông Việt Nam liên hệvới chính sách công không nhiều. Điểm chung, thống nhất của các nghiên cứu này là cạnhtranh đã giúp thị trường viễn thông di động phát triển. Trong nghiên cứu này, tác giả cũng một lần nữa khẳng định vai trò của cạnh tranh. Bêncạnh đó, dựa trên khung lý thuyết về lợi thế kinh tế theo quy mô kết hợp với việc phân tíchlogic các tác động của môi trường, thể chế & con người, tác giả còn chỉ ra các điểm mấuchốt tạo nên sự phát triển của thị trường VTDĐ và phân tích tại sao đó chính là các điểmnút quan trọng. Có bốn (4) sự việc tạo nên điểm nút phát triển của thị trường VTDĐ Việt Nam từ 1992đến 2012, đó là i) Năm 1995: điểm khởi đầu cạnh tranh về mặt lý thuyết (ngoài VNPT có thêm hai (2)công ty viễn thông khác là SPT và Viettel nhưng thị trường VTDĐ năm 1995 vẫn độcchiếm bởi VNPT với tổng số thuê bao di động MobiFone và các mạng nội vùng của VNPTlà 23500 thuê bao (ITU- International Telecommunication Union, 2013), -iv- ii) Cuối năm 2004: bắt đầu cạnh tranh với sự tham gia mạng VTDĐ của Viettel (với sốthuê bao di động còn ít ỏi, chỉ gần bằng 1/15 số thuê bao của mỗi mạng Vinaphone vàMobiFone (Số thuê bao: Viettel: 145 nghìn, Vinaphone: 2.5 triệu, MobiFone: 2 triệu),Viettel sử dụng ...