Luận văn Thạc sĩ Luật học: Án lệ trong hệ thống các loại nguồn pháp luật

Mục đích nghiên cứu của Luận văn nhằm tổng hợp thực tiễn sử dụng án lệ trong hoạt động xét xử của Tòa án cũng như quan điểm đổi mới của Đảng và Nhà nước ta về việc xây dựng và phát triển án lệ tại Việt Nam, từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm trong cách thức xây dựng án lệ ở Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Luật học: Án lệ trong hệ thống các loại nguồn pháp luật ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT HOÀNG MẠNH HÙNG ÁN LỆTRONG HỆ THỐNG CÁC LOẠI NGUỒN PHÁP LUẬT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI - 2013 1 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI KHOA LUẬT HOÀNG MẠNH HÙNG ÁN LỆTRONG HỆ THỐNG CÁC LOẠI NGUỒN PHÁP LUẬT Chuyên ngành : Lý luận và lịch sử nhà nước và pháp luật Mã số : 60 38 01 LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC Người hướng dẫn khoa học: GS.TS Hoàng Thị Kim Quế HÀ NỘI - 2013 2 MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục Danh mục các từ viết tắt MỞ ĐẦU 1 Chương 1: NGUỒN PHÁP LUẬT VÀ VAI TRÒ CỦA ÁN LỆ TRONG 8 HỆ THỐNG NGUỒN PHÁP LUẬT1.1. Những vấn đề cơ bản về nguồn pháp luật 81.1.1. Khái niệm nguồn pháp luật 81.1.2. Các loại nguồn pháp luật 91.1.3. Nguồn của pháp luật Việt Nam hiện hành 121.2. Khái niệm án lệ và những vấn đề cơ bản về án lệ 191.2.1. Khái niệm án lệ 191.2.2. Phân biệt khái niệm án lệ với một số khái niệm tương đồng 221.2.3. Ưu điểm, nhược điểm của án lệ 241.2.4. Điều kiện bản án, quyết định trở thành án lệ 271.2.5. Quy trình sửa đổi án lệ 301.2.6. Ý nghĩa và vai trò của án lệ 301.3. Vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn pháp luật 331.3.2. Vai trò của án lệ trong hệ thống nguồn pháp luật quốc gia 331.3.2. Vai trò của án lệ trong hệ thống Thông luật 341.3.3. Vai trò của án lệ trong hệ thống Dân luật 34 5 Chương 2: ÁN LỆ TRONG HỆ THỐNG PHÁP LUẬT COMMON 36 LAW VÀ HỆ THỐNG PHÁP LUẬT CIVIL LAW2.1. Đặc điểm án lệ trong hệ thống common law: Anh, Mỹ, Úc 362.1.1. Án lệ là nguồn luật có giá trị bắt buộc 362.1.2. Tòa án cấp dưới có nghĩa vụ tuân theo án lệ của tòa án cấp trên 382.1.3. Tòa án cùng cấp không có nghĩa vụ phải tuân thủ án lệ của nhau 402.1.4. Tòa án tối cao không bị ràng buộc bởi án lệ của chính mình 402.1.5. Luật thành văn có giá trị cao hơn án lệ 432.1.6. Án lệ có thể bị bãi bỏ 442.1.7. Những tiêu chí kỹ thuật khi áp dụng án lệ trong hệ thống 46 Common Law2.1.8. Không phải mọi án lệ đều có giá trị ràng buộc 482.2. Đặc điểm án lệ trong hệ thống Civil Law: Pháp, Đức, Nhật Bản 492.2.1. Án lệ không bắt buộc - không phải là nguồn luật chính thức 492.2.2. Những Tòa án có thẩm quyền tạo ra án lệ trong hệ thống Civil Law 522.2.3. Việc hình thành án lệ của Tòa án tối cao trong hệ thống Civil Law 542.2.4. Cách thức xây dựng và sử dụng án lệ trong các nước thuộc hệ 57 thống Civil Law2.3. Xu hướng coi trọng lẫn nhau giữa hai dòng họ Civil Law và 59 Common Law2.3.1. Dòng họ Civil Law có xu hướng coi trọng án lệ 592.3.2. Dòng họ Common Law có xu hướng coi trọng pháp luật 60 thành văn Chương 3: QUAN ĐIỂM ĐỔI MỚI VỀ ÁN LỆ VÀ MỘT SỐ KIẾN 62 NGHỊ CHO VIỆC XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN ÁN LỆ TẠI VIỆT NAM3.1. Thực trạng sử dụng án lệ trong hoạt động xét xử của Tòa án 62 và nhu cầu án lệ ở Việt Nam 63.1.1. Thực trạng sử dụng án lệ trong hoạt động xét xử của Tòa án 623.1.2. Nhu cầu và triển vọng của việc phát triển án lệ trở thành một 68 nguồn pháp luật chính thống ở Việt Nam3.2. Quan điểm đổi mới của Đảng và Nhà nước về án lệ 753.2.1. Quan điểm đổi mới của Đảng về án lệ 753.2.2. Quan điểm của Tòa án nhân dân tối cao về án lệ 763.3. Một số kiến nghị cho việc xây dựng và phát triển án lệ tại 80 Việt Nam3.3.1. Kiến nghị sửa đổi pháp luật 803.3.2. Thiết lập án lệ 813.3.3. Những hoạt động hỗ trợ cần thiết cho triển khai án lệ 853.3.4. Những vấn đề kỹ thuật liên quan đến việc sử dụng án lệ 893.3.5. Cách viện dẫn án lệ trong xét xử 903.3.6. Lựa chọn án lệ khi giải quyết vụ án 913.3.7. Thay đổi và bãi bỏ án lệ 923.3.8. Các thẩm phán cần phải lập luận như thế nào khi không tuân 94 theo án lệ của Tòa án nhân dân tối cao3.3.9. Một số biện pháp nhằm tăng cường ý thức sử dựng án lệ 95 KẾT LUẬN 98 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 102 7DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮTTAND : Tòa án nhân dânTANDTC : Tòa án nhân dân tối caoVBQPPL : Văn bản quy phạm pháp luậtXHCN : Xã hội chủ nghĩaWTO : Tổ chức Thương mại Thế giới 8 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trên thế giới, án lệ được coi là một loại nguồn rất quan trọng của phápluật. Việc áp dụng án lệ trên thực tế r ...