Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn: Văn xuôi nghệ thuật của Trần Tiêu Giai đoạn 1930-1945

Luận văn nghiên cứu văn xuôi nghệ thuật của một tác giả nghĩa là nghiên cứu khảo sát mối quan hệ mật thiết giữa các yếu tố của một chỉnh thể nghệ thuật, làm nên nét riêng của tác giả. Vì vậy, việc vận dụng phương pháp hệ thống sẽ giúp cho người nghiên cứu tránh được nguy cơ nhận biết thiếu tính bao quát, thấy được cái bề ngoài mà không thấy được cái bản chất vấn đề.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Ngữ văn: Văn xuôi nghệ thuật của Trần Tiêu Giai đoạn 1930-1945 BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM THAØNH PHOÁ HOÀ CHÍ MINH  VAÊN XUOÂI NGHEÄ THUAÄT CUÛA TRAÀN TIEÂU GIAI ÑOAÏN 1930 - 1945 LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KHOA HOÏC NGÖÕ VAÊN CHUYEÂN NGAØNH : VAÊN HOÏC VIEÄT NAM MAÕ SOÁ : 5 – 04 - 33 NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC : PGS. TS. TRAÀN HÖÕU TAÙ NGÖÔØI THÖÏC HIEÄN : NGUYEÃN THANH DU Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2004 PHAÀN MÔÛ ÑAÀU 1. Lí do choïn ñeà taøi Lòch söû Vieät Nam giai ñoaïn 1930 – 1945 coù nhieàu hieän töôïng phöùc taïp vaø bieán coá lòch söû quan troïng. Veà goùc ñoä xaõ hoäi, chuùng ta nhaän thaáy, quaân ñoäi Phaùp, Nhaät, Töôûng Giôùi Thaïch thay nhau vaøo Vieät Nam. Ñôøi soáng ngöôøi daân chòu nhieàu cô cöïc. Ñaûng Coäng Saûn Ñoâng Döông ra ñôøi ngaøy 3 – 2 – 1930 nhö moät luoàng gioù môùi ñaõ laõnh ñaïo nhaân daân ñöùng leân töï giaûi phoùng mình. Hôn nöõa ñaây laø giai ñoaïn phaùt trieån cuûa khoa hoïc kyõ thuaät : nhaø in, nhaø xuaát baûn, nhaø phaùt haønh, caùc cô quan baùo chí ra ñôøi, taïo ñieàu kieän cho caùc aán phaåm vaên hoaù ñeán vôùi coâng chuùn g, trình ñoä daân trí ñöôïc naâng cao. Veà goùc ñoä vaên hoaù, giai ñoaïn naøy cuõng phaûi noùi tôùi söï giao löu vaên hoaù vôùi caùc nöôùc chaâu AÂu taïo neân caùc lôùp vaên ngheä só môùi. Nhöõng ñaëc ñieåm treân ñaõ taùc ñoäng tröïc tieáp tôùi quaù trình saùng taùc vaên hoïc giai ñoaïn naøy. Möôøi laêm naêm phaùt trieån, ñaõ ñoùng goùp lôùn cho tieán trình hieän ñaïi hoaù vaên hoïc nöôùc nhaø “noù ñaõ phaùt trieån heát toác löïc khieán cho chæ trong voøng möôøi laêm naêm vaên hoïc ñaõ tieán moät böôùc daøi vaø neáu vôùi nhòp ñoä bình thöôøng thì phaûi haøng theá kyû. Thaønh töïu gaët haùi ñöôïc cuûa möôøi laêm naêm aáy thaät laø beà boän, vôùi bieát bao giaù trò ñaëc saéc, treân moïi khu vöïc, treân moïi theå loaïi” [25, tr.7]. Caùc vaên ngheä só ñaõ ñeå laïi nhieàu taùc phaåm coù giaù trò lôùn nhö : Chí Pheøo, Soáng moøn ( Nam Cao); Taét ñeøn, Vieäc laøng (Ngoâ Taát Toá); Böôùc ñöôøng cuøng (Nguyeãn Coâng Hoan); Gioâng toá, Soá ñoû, Côm thaày côm coâ (Vuõ Troïng Phuïng); Queâ meï (Thanh Tònh); Hai ñöùa treû, Sôïi toùc, Gioù laïnh ñaàu muøa (Thaïch Lam) …. Nhaø nghieân cöùu vaên hoïc Nguyeãn Hoaønh Khung, khi vieát lôøi giôùi thieäu cho taäp saùch Vaên xuoâi laõng maïn Vieät Nam 1930 – 1945, oâng ñaõ nhaán maïnh “noùi rieâng veà caùc theå loaïi vaên xuoâi ngheä thuaät thì ñaây laø thôøi kyø phaùt trieån coù tính chaát buøng noå, ñeå vöøa tieáp tuïc môûû ñöôøng, mau choùng thaønh ñaït tôùi ñoä tröôûng thaønh vöõng chaéc, ñuoåi kòp theá giôùi hieän ñaïi, vôùi khoâng ít taùc phaåm taàm voùc vaø nhöõng aùng vaên thuoäc loaïi kieät taùc” [25, tr.7]. Coù theå noùi, vaên hoïc nöôùc nhaø giai ñoaïn naøy baét nhòp cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn vaên hoïc caùc nöôùc tieán boä treân theá giôùi. Trong soá nhöõng nhaø vaên coù coáng hieán cho neàn vaên hoïc giai ñoaïn naøy, khoâng theå khoâng nhaéc tôùi Traàn Tieâu. OÂng sinh naêm 1900, queâ ôû xaõ Coå Am, huyeän Vónh Baûo, tænh Kieán An, nay laø Haûi Phoøng. Sinh trong moät gia ñình quan laïi, boá laø tuaàn phuû Traàn Myõ, anh laø nhaø vaên Khaùi Höng (Traàn Khaùnh Giö). Sau khi toát nghieäp Cao ñaúng tieåu hoïc, Traàn Tieâu ñi daïy hoïc tö vaø vieát vaên, oâng vieát caû truyeän ngaén, tieåu thuyeát ñaêng treân baùo cuûa Töï löïc vaên ñoaøn, tröôùc khi in thaønh saùch. Traàn Tieâu chuyeân vieát veà noâng thoân ; chuû yeáu nhaèm khaûo saùt phong tuïc noâng thoân, song phaàn naøo cuõng phaûn aùnh ñöôïc cuoäc soáng vaát vaû laàm than cuûa ngöôøi noâng daân ñöông thôøi. Sau Caùch maïng thaùng Taùm Traàn Tieâu höôûng öùng phong traøo Caùch maïng töøng laøm Uyû vieân hoäi ñoàng nhaân daân xaõ Coå Am vaø tham gia khaùng chieán, coù saùng taùc ca ngôïi ngöôøi phuï nöõ noâng thoân môùi laøm coâng taùc caùch maïng tuy chöa thaät thaønh coâng. Do hoaøn caûnh ñau oám oâng trôû veà Haûi Phoøng ñang bò Phaùp taïm chieám vaø qua ñôøi naêm 1954 taïi ñaây. Söï ngieäp saùng taùc cuûa Traàn Tieâu bao goàm nhöõng cuoán tieåu thuyeát : Con traâu ( ñaêng baùo Ngaøy nay soá 140, ngaøy 10 thaùng 12 naêm 1938, xuaát baûn 1940), Choàng con (xuaát baûn 1941), Döôùi aùnh traêng vieát chung vôùi Khaùi Höng (ñaêng baùo1936), caùc taäp truîeân ngaén Truyeän queâ (xuaát baûn 1942), Sau luyõ tre (xuaát baûn 1942). “Noäi dung hieän thöïc, yù nghóa xaõ hoäi cuûa tieåu thuyeát Con traâu (cuõng nhö trong caùc taùc phaåm khaùc cuûa Traàn Tieâu) coøn bò haïn cheá caû chieàu roäng laãn chieàu saâu. OÂng chöa ñeà caäp ñöôïc moái maâu thuaãn ñoái khaùng ôû noâng thoân, chöa phaûn aùnh ñöôïc cuoäc soáng bò aùp böùc boùc loät taøn teä cuûa ngöôøi noâng daân. OÂng nghieâng nhieàu veà maët phong tuïc, theå hieän caùc phöông dieän sinh hoaït, hoäi heø, ñình ñaùm, khao voïng moät caùch sinh ñoäng vaø baèng ngoân ngöõ giaûn dò, trong saùng. Tuy vaäy trong chöøng möïc nhaát ñònh taùc phaåm cuûa oâng vaãn neâu leân ñöôïc hình aûnh nhöõng ngöôøi noâng daân hieàn löông, chaát phaùc vaø tình traïng vaát vaû lam luõ cuûa nhöõng ngöôøi lao ñoäng chaân laám tay buøn” [21, tr. 437]. Sau Caùch maïng tuy maát sôùm oâng cuõng vieát ñöôïc ba truyeän vöøa : Coâ gaùi môùi (xuaát baûn 1948), Kí öùc con veän vaø Keû baïi traän [(bò maát baûn thaûo, daãn theo nhaø nghieân cöùu Leâ Thò Ñöùc Haïnh) 30, tr. 235]. Nhìn chung, taùc phaåm khoâng coù tieáng vang ñaùng keå vaø ngöôøi ta chæ coi Traàn Tieâu laø nhaø vaên thuoäc giai ñoaïn tröôùc Caùch maïng. Daàu chæ vaäy, Traàn Tieâu ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp vöøa phong phuù vöøa saéc saûo cho vieäc ñi saâu mieâu taû nhieàu maët, nhieàu khía caïnh ñoâi khi laø nhöõng goùc gaùch tinh teá trong cuoäc soáng ngöôøi noâng daân tröôùc 1945. Soá löôïng taùc phaåm cuûa oâng khoâng nhieàu nhöng khaù ña daïng veà th ...