Luận văn Thạc sĩ Tâm lý học: Khả năng tự đánh giá các phẩm chất ý chí của học sinh trung học phổ thông

Luận văn Thạc sĩ Tâm lý học: Khả năng tự đánh giá các phẩm chất ý chí của học sinh trung học phổ thông đưa ra cơ sở lý luận, thực trạng và giải pháp cho việc nâng cao khả năng tự đánh giá các phẩm chất ý chí của học sinh trung học phổ thông.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Tâm lý học: Khả năng tự đánh giá các phẩm chất ý chí của học sinh trung học phổ thông BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH BÙI THỊ HỒNG THẮMKHẢ NĂNG TỰ ĐÁNH GIÁ CÁC PHẨM CHẤT Ý CHÍ CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG Chuyên ngành: Tâm lý học Mã số: 60 31 80 LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRƯƠNG CÔNG THANH Thành phố Hồ Chí Minh - 2010 LỜI TRI ÂN Tôi chân thành cảm ơn những người đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này. Chân thành cảm ơn các thầy cô khoa Tâm lý - Giáo dục đã đem lại cho tôinhững tri thức tâm lý học để đủ mạnh dạn và tự tin lựa chọn đề tài này. Cảm ơn các bạn lớp Tâm lý học K18 và K19 đã chia sẻ, động viên tôi nhữnglúc khó khăn khi thực hiện luận văn. Chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, giáo viên chủ nhiệm, các bậc cha mẹ họcsinh và các em học sinh của các trường THPT ở TP Phan Thiết đã nhiệt tình ủng hộvà hợp tác để chúng tôi có những kết quả khách quan, trung thực nhất. Cảm ơn những đồng nghiệp ở trường CĐ cộng đồng Bình Thuận đã hỗ trợ vàgóp ý chân thành cho luận văn. Cảm ơn gia đình đã tạo những điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thành côngviệc cần nhiều thời gian và sự chia sẻ này. Đặc biệt, xin tri ân thầy Trương Công Thanh, người hướng dẫn tôi thực hiệnluận văn. Nếu không có sự quan tâm, động viên cũng như những ý kiến quý giá củathầy, tôi khó có thể hoàn thành luận văn. Xin tri ân tất cả! Tác giả luận văn Bùi Thị Hồng Thắm BẢNG VIẾT TẮT CÁC TỪ THƯỜNG DÙNG TRONG LUẬN VĂNBCS: ban cán sự lớpĐG: đánh giáĐLTC: độ lệch tiêu chuẩnĐTB: điểm trung bìnhGVCN: giáo viên chủ nhiệmHS: học sinhPCYC: phẩm chất ý chíTĐG: tự đánh giáTĐG PCYC: tự đánh giá các giá phẩm chất ý chíTHPT: trung học phổ thôngTYT: tự ý thức -4- MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài Trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách của cá nhân, tự ý thức vàmức độ phát triển cao của nó là TĐG có vai trò rất to lớn. TĐG là khả năng cá nhânxác định những phẩm chất và năng lực hiện có của bản thân đang ở mức độ nào, cóđáp ứng được những yêu cầu của thực tiễn để từ đó có sự điều chỉnh phù hợp. Trêncơ sở TĐG, cá nhân sẽ hướng đến khắc phục những thiếu sót, phát huy những phẩmchất, hành vi tốt đẹp. Họ còn biết định hướng sự hình thành nhân cách nói chungphù hợp với hình ảnh lý tưởng khái quát đang được xây dựng ở bản thân[5;10]. Dođó, tìm hiểu TĐG có lợi cho cả HS và giáo viên trong quá trình giáo dục. Với HS,đánh giá bản thân một cách đúng đắn, phù hợp sẽ là điều kiện tích cực đối với sựphát triển toàn diện nhân cách. Hơn nữa, việc phân tích bản thân có mục đích là dấuhiệu cơ bản của một nhân cách đang trưởng thành và tiền đề của tự giáo dục, tựhoàn thiện.Với giáo viên, tìm hiểu khả năng TĐG của HS là cơ sở để lựa chọn biệnpháp và xây dựng môi trường giáo dục. Khả năng này vừa là một trong những tiêuchí để ĐG sự phát triển nhân cách của HS vừa là cơ sở của nguyên tắc giáo dục pháthuy ý thức tự giáo dục của HS. Rất nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, ở lứa tuổi THPT, HS thường chú ý đếnthế giới nội tâm, những năng lực và phẩm chất của cá nhân. Theo kết quả nghiêncứu của I.X.Côn , B.N.Voncov, A.N.Lutoxki, các em thường đặt các PCYC vào vịtrí ưu tiên trong trình tự các vấn đề được ĐG.[4;136]. Như vậy, các PCYC là mộttrong những mối quan tâm hàng đầu khi ĐG bản thân của HS. Các PCYC vừa làđặc trưng cho cá nhân với tư cách là một nhân cách vừa có ý nghĩa vô cùng to lớntrong đời sống, trong hoạt động học tập. Hơn nữa, hoạt động học tập, rèn luyện ởlứa tuổi THPT đặt ra những yêu cầu ngày càng cao buộc HS phải phát huy nhữngphẩm chất vốn có để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Khả năng TĐG các PCYCgiúp các em xác định đúng đắn mức độ tồn tại các PCYC, chỉ ra các biểu hiện, từ đóđặt mục đích, lập kế hoạch cho hoạt động học tập và rèn luyện bản thân, đồng thời,HS có thể vận dụng để TĐG các phẩm chất, đặc điểm khác của nhân cách. -5- Mặt khác, khả năng TĐG nói chung, TĐG các PCYC nói riêng một cáchchính xác, phù hợp là một trong những đòi hỏi của thị trường lao động trong thời kìcông nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay. Muốn trở thành người lao độngtrong thời đại này, mỗi cá nhân phải biết bản thân có những năng lực và phẩm chấtgì, có mặt mạnh yếu nào. Nghĩa là mỗi cá nhân cần phát huy khả năng TĐG, đặcbiệt là khả năng TĐG các PCYC. Những năm cuối thế kỷ 20 và thập niên đầu thế kỉ21, các nhà tâm lý học đã chỉ ra rằng, những người thành công trong công việc,cuộc sống không hẳn là những người có chỉ ...