Luận văn Thạc sĩ Văn học: Ảnh hưởng của văn hóa dân gian đối với truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp

Luận văn Thạc sĩ Văn học: Ảnh hưởng của văn hóa dân gian đối với truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp gồm có 3 chương trình bày về những tiền đề lí luận và thực tiễn, cốt truyện và nhân vật, ngôn ngữ và giọng điệu trong truyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Luận văn Thạc sĩ Văn học: Ảnh hưởng của văn hóa dân gian đối với truyện ngắn Nguyễn Huy ThiệpTHƯ BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOVIỆN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HỒ CHÍ MINH VƯƠNG THỊ THANH HIỀNChuyên ngành : Lí luận văn họcMã số : 60 22 32 LUẬN VĂN THẠC SĨ VĂN HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐOÀN TRỌNG THIỀU Thành phố Hồ Chí Minh - 2010 LỜI CẢM ƠN Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc của mình tới TS. Đoàn Trọng Thiều, người đãtận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu, thực hiện và hoàn thành luậnvăn này. Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các thầy cô giáo trong tổ Lí luận vănhọc, ban chủ nhiệm khoa Ngữ văn, phòng Quản lí sau đại học, ban quản lí Thư viện –trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôihọc tập và nghiên cứu. Tôi cũng xin được gửi lời cám ơn sâu sắc tới Ban giám hiệu Trường Trung học phổthông Dĩ An – Bình Dương, tới gia đình và những người bạn thân thiết đã khuyếnkhích, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt khoá học cũng nhưtrong quá trình thực hiện luận văn. Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 30 tháng 12 năm 2010. Học viên Vương Thị Thanh Hiền MỞ ĐẦU1. Lí do chọn đề tài Văn hóa tồn tại song song với con người. Văn hóa là tổng thể những giá trị vật chất vàtinh thần do con người sáng tạo ra trong quá trình lịch sử. Là một bộ phận không thể tách rờicủa văn hóa, văn học là một hình thái đặc biệt, thuộc về văn hóa tinh thần. Vì vậy, việc vậndụng các quan điểm và thành tựu của văn hóa để nghiên cứu, lí giải văn học là một hướng tiếpcận được vận dụng khá phổ biến hiện nay. Nguyễn Huy Thiệp là một trong những tác giả xuất sắc, tiêu biểu của cao trào đổi mới vănhọc Việt Nam từ sau năm 1986. Ông viết ở nhiều lĩnh vực như kịch, tiểu thuyết, phê bình vănhọc, tiểu luận,... nhưng nhắc đến Nguyễn Huy Thiệp, trước hết phải với tư cách là một cây bútviết truyện ngắn rất thành công. Ngay từ khi vừa xuất hiện trên văn đàn, Nguyễn Huy Thiệp đãtrở thành một “hiện tượng” văn học, có khả năng khuấy động đời sống văn học vốn đang kháyên ắng ở nước ta sau năm 1975. Không những thế, văn của Nguyễn Huy Thiệp như có “malực” thu hút rất nhiều độc giả với những ý kiến đánh giá, phê bình rất khác nhau, có ý kiến cangợi nức lời nhưng cũng có không ít ý kiến bài bác thẳng thừng. Tuy nhiên, sau hơn hai mươinăm kể từ ngày ra mắt độc giả, Nguyễn Huy Thiệp đã dần khẳng định được vị trí của mình trênvăn đàn. Những ý kiến đánh giá về truyện ngắn của ông đã phần nào ổn định. Quả thật, NguyễnHuy Thiệp đang có một vị trí vinh dự trong dòng chảy cuồn cuộn không ngừng của biển cả vănhọc Việt Nam. Đến nay đã có khá nhiều công trình, bài viết nghiên cứu về truyện ngắn Nguyễn HuyThiệp. Trong quá trình thu thập và tìm hiểu một số tài liệu ấy, chúng tôi nhận thấy đa phần cácý kiến tập trung đánh giá, khẳng định những đóng góp mới mẻ của ông trên phương diện nộidung tư tưởng và hình thức biểu hiện trong tác phẩm. Tuy nhiên theo chúng tôi, một trongnhững đặc điểm tạo nên sức hấp dẫn thẩm mĩ cho văn Nguyễn Huy Thiệp chính là yếu tố vănhóa dân gian trong truyện ngắn của ông. Qua tìm hiểu bước đầu, chúng tôi thấy đặc điểm nàycũng đã có những bài viết đề cập đến song mới chỉ trong những hiện tượng đơn lẻ, chưa thànhmột hệ thống trọn vẹn. Đó cũng là lí do thôi thúc chúng tôi chọn đề tài: Ảnh hưởng của văn hóa dân gian đối vớitruyện ngắn Nguyễn Huy Thiệp làm đề tài nghiên cứu cho luận văn này.2. Lịch sử vấn đề Đầu năm 1987, tập truyện ngắn đầu tay Những truyện kể bất tận của thung lũng HuaTát của Nguyễn Huy Thiệp được khởi đăng trên báo Văn nghệ, nhưng chưa tạo được tiếngvang. Phải đến tháng 6 năm ấy, với sự xuất hiện của truyện ngắn Tướng về hưu, dư luận mớibắt đầu có những đánh giá luận bàn sôi nổi. Đặc biệt không lâu sau đó, bộ ba truyện ngắn “lịchsử giả” (chữ dùng của Đặng Anh Đào): Kiếm sắc – Vàng lửa – Phẩm tiết ra mắt độc giả đãthực sự tạo nên bầu không khí phê bình tranh luận văn học với nhiều ý kiến đối lập gay gắt, cựcđoan hơn cả so các cuộc tranh luận văn học từ sau năm 1975. Nhà phê bình Phạm XuânNguyên quả quyết: “Tôi dám chắc chưa có nhà văn nào vừa xuất hiện đã gây được dư luận,càng viết dư luận càng mạnh” khiến cho “văn đàn đổi mới đã khởi sắc, bỗng khởi sắc hẳn”[59, tr.6] như Nguyễn Huy Thiệp. Trong những cuộc tranh luận văn học ấy, người khen nhiềumà người chê cũng không ít. Nhìn chung các ý kiến tạo nên hai xu hướng chính: khẳng định vàphủ định, trong đó xu hướng khẳng định giữ vai trò chủ đạo. Các bài viết này được giới thiệutrên các tạp chí nghiên cứu văn học khoảng những năm cuối thập niên 80 ...