LUẬN VĂN: Vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường

Sở hữu là một phạm trù kinh tế xuất phát và cơ bản của kinh tế chính trị. Nó như là một tổng thể các quan hệ kinh tế và theo đó là tổng thể các quyền sử dụng, chi phối, quản lý.. . gắn với một chế độ xã hội nhất định.Chế độ sở hữu chiếm giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trong sự vận động và phát triển của xã hội loài người, là yếu tố chi phối các yếu tố khác của đời sống xã hội. Bản thân chế độ sở hữu cũng là...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
LUẬN VĂN: Vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường LUẬN VĂN:Vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường Lời nói đầu Sở hữu là một phạm trù kinh tế xuất phát và cơ bản của kinh tế chính trị. Nó như làmột tổng thể các quan hệ kinh tế và theo đó là tổng thể các quyền sử dụng, chi phối, quản lý... gắn với một chế độ xã hội nhất định. Chế độ sở hữu chiếm giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trong sự vận động và phát triểncủa xã hội loài người, là yếu tố chi phối các yếu tố khác của đời sống xã hội. Bản thân chế độsở hữu cũng là yếu tố động, luôn luôn biến đổi, luôn luôn có sự cải tiến. Khi chế độ sở hữuthay đổi sẽ kéo theo sự thay đổi mọi yếu tố khác trong cấu trúc xã hội và thay đổi toàn bộ chếđộ xã hội. ở nước ta, Đại hội Đảng lần thứ VI đã chỉ rõ sự tồn tại của nhiều thành phần kinh tế,Đảng và nhà nước ta thực hiện chính sách phát triển một nền kinh tế nhiều thành phần dựatrên sự đa dạng của các hình thức sở hữu theo định hướng xã hội chủ nghĩa, coi sở hữu vừa làmục tiêu vừa là phương tiện vì sở hữu nói riêng và quan hệ sản xuất nói chung không chỉ làphương tiện như mọi phương tiện thông thường có thể thay thế, mà là một bộ phận cấu thànhcủa xã hội nhất định. Chủ nghĩa xã hội có những đặc trưng riêng về sở hữu, những quan hệsản xuất và phân phối nảy sinh từ chế độ sở hữu đó. Nghiên cứu vấn đề sở hữu trong nền kinh tế thị trường có ý nghĩa quan trọng và cấpbách cả về mặt lý luận và thực tiễn đối với quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội nói chung vàđặc biệt đối với thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Vấn đề nghiên cứu rất sâu và phức tạp. Nó đòi hỏi, một kiến thức sâu và rộng về kinhtế. Bản thân em là một sinh viên do kiến thức hiểu biết còn hạn chế, trong phạm vi bài viếtnày em chỉ đưa ra một phần nào đó của vấn đề nhưng em rất muốn bài viết của mình có ýnghĩa trong lý luận về chế độ sở hữu . Chương I: Lý luận về phạm trù sở hữuI. Khái niệm về phạm trù sở hữu và các khái niệm khác có liên quan 1.Chiếm hữu a.Khái niệm Chiếm hữu là một phạm trù khách quan là điều kiện trước tiên của hoạt độngsản xuất. Nó thể hiện việc giữ lấy những đối tượng vật chất cần thiết nhằm thoả mãnmục đích con người. Sự chiếm hữu được thể hiện thông qua những hình thái giao tiếpvật chất tương ứng với một sự phát triển của sản xuất, mà cụ thể là ở sự phân cônglao động. Sở hữu được hình thành từ sự chiếm hữu đối tượng ( trước hết là giới tự nhiên) để tiến hành sản xuất nhằm thoả mãn nhu cầu của con người. Do đó, sự chiếm hữumang tính chất tự nhiên, vì không có sự chiếm hữu thì không có sản xuất. Sự chiếmhữu đêm lại quyền hạn cho chủ sở hữu. Những quyền hạn này trên thực tế thườngxuyên bị xâm phạm và lạm dụng, là nguồn gốc gây ra sự tranh chấp trong xã hội. Sảnxuất càng phát triển, lĩnh vực chiếm hữu càng được mở rộng. Những quy định vềquyền được thiết chế tập trung vào một tổ chức để bảo vệ và tiếp tục sự chiếm hữumột cách có hiệu quả. Tổ chức đó chính là nhà nước và quyền được thiết chế thànhluật. Quyền chiếm hưũ là quyền giữ lấy đối tượng sở hữu về mình bao gồm quyềnchiếm hữu hợp pháp và chiếm hữu bất hợp pháp. Sở hữu được bắt đầu từ sự chiếm hữu giới tự nhiên mang tính chất cộng đồng,hình thái đầu tiên của quan hệ sản xuất cộng sản nguyên thuỷ, đến hình tháI chiếmhữu tự nhiên mang tính cá nhân, đối lập với cộng đồng và dẫn đến sự tách biệt về sởhữu. Đó là một quá trình diễn ra trong sự tác động trực tiếp của phân công lao độngxã hội. Sự phân công đã làm cho một số thành viên trong cộng đồng được tách ra đểtham gia hoạt động trong lĩnh vực sản xuất mới được mở rộng, làm thúc đẩy nên sựhình thành các hình thức trao đổi khác nhau . Nhưng cũng chính sự phân công với tưcách là sự tách rời của một số tế bào ra khỏi cơ thể kinh tế đã được hình thành này đãdẫn đến sự suy giảm về năng lực sản xuất của chính cơ thể ấy. Hệ quả là xuất hiện`một “ chế độ sở hữu tách riêng “ năng động bên cạnh chế độ sở hữu cộng đồng bảothủ, đang mất dần sức sống. Sự đối lập trong quan hệ giữa người với người về sựchiếm hữu tự nhiên. Sở hữu là hình thức nhất định được hình thành trong lịch sử về chiếm hữu củacảI vật chất của xã hội. Để sinh sống và tồn tại, để sản xuất và tái sản xuất ra của cảivật chất đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng con người phải chiếm hữu chinh phục tựnhiên. Do vậy chiếm hữu biểu hiện mối quan hệ giữa con người với tự nhiên, là hànhvi gắn liền với sự tồn tại và phát triển của con người, là phạm trù vĩnh viễn trong tấtcả các giai đoạn khác nhau của lịch sử nhân loạib.Các hình thức chiếm hữu- Phân theo chủ thể: chiếm hữu cá nhân và chiếm hữu tập thể- Phân theo đối tượng: Chiếm hữu tự nhiên và chiếm hữu xã hội- Phân theo lịch sử: chiếm hữu tự nhiên, chiếm hữu nô lệ, chiếm hữu ruộng đất,chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất 2. Sở hữu a. Khái niệm. Sở hữu l ...