Lý luận dạy học - Phần 10

QUY TRÌNH DẠY HỌC SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG CÓ VẤN ĐỀ Sử dụng THCVĐ trong quá trình dạy học quá trình nhằm chuẩn bị cho HS kỹ năng giải quyết vấn đề trong học tập và những thái độ, tri thức có liên quan thông qua việc giải quyết hệ thống THCVĐ. Trong quá trình đó, một mặt, những THCVĐ được sử dụng như những phương tiện, những biện pháp kích thích thái độ tích cực học tập của HS. Mặt khác, việc giải quyết vấn đề trong tình huống còn được coi như những mục tiêu mà HS...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý luận dạy học - Phần 10da có thể sử dụng ngay chính môn thể thao bowling. Lê Nguyên Long (1998) 4.6. QUY TRÌNH DẠY HỌC SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG CÓ VẤN ĐỀ Sử dụng THCVĐ trong quá trình dạy học quá trình nhằm chuẩn bị cho HS kỹ nănggiải quyết vấn đề trong học tập và những thái độ, tri thức có liên quan thông qua việc giảiquyết hệ thống THCVĐ. Trong quá trình đó, một mặt, những THCVĐ được sử dụng nhưnhững phương tiện, những biện pháp kích thích thái độ tích cực học tập của HS. Mặt khác,việc giải quyết vấn đề trong tình huống còn được coi như những mục tiêu mà HS cần đạtđược trong quá trình học tập với mục đích chuẩn bị cho các em khả năng giải quyết các vấnđề trong cuộc sống sau này. Muốn đạt được điều đó, việc sử dụng THCVĐ trên lớp phải làmột quy trình được thiết kế theo một logic hợp lý dựa trên những căn cứ khoa học. - Nguyên tắc sử dụng hệ thống THCVĐ Ngoài phải tuân thủ tất cả các nguyên tắc chi phối, định hướng quá trình dạy học nóichung, sử dụng THCVĐ trong quá trình dạy học cần thực hiện tốt các nguyên tắc dưới đây: Thứ nhất, THCVĐ được sử dụng để dạy học môn học (hay chương, bài) nào cho HSthì phải phù hợp với mục đích, nội dung dạy học của môn học (hay chương, bài) đã được quyđịnh chung trong kế hoạch chương trình dạy học môn học của Bộ Giáo dục và đào tạo. Thứ hai, trong quá trình dạy học sử dụng THCVĐ trên lớp, cần đảm bảo mối quan hệthống nhất biện chứng giữa hoạt động hướng dẫn của GV với hoạt động chủ động, tích cựcvà sáng tạo của HS. Trong quá trình dạy học sử dụng THCVĐ, GV phải là người hướng dẫn,chỉ đạo. Sự chỉ đạo đó thể hiện: Bằng sự hiểu biết về chuyên môn, NVSP của mình, GV làngười định hướng HS tới mục tiêu sử dụng THCVĐ trong quá trình học tập, tới việc chuẩn bịnhững điều kiện, phương tiện cho việc học tập sử dụng tình huống diễn ra thuận lợi; là ngườihướng dẫn, người kích thích, điều khiển và điều chỉnh quá trình sử dụng THCVĐ. HS làngười chủ động, tích cực, sáng tạo giải quyết tình huống dưới sự hướng dẫn của GV. Để sửdụng THCVĐ trên lớp có hiệu quả, HS cần tự giác thực hiện các yêu cầu, nhiệm vụ do quátrình dạy học này đề ra; các em phải tham gia vào quá trình học tập này với một thái độ tíchcực, sáng tạo. Dạy học sử dụng THCVĐ không chấp nhận thái độ áp đặt, độc đoán giatrưởng của GV và thái độ thụ động của HS. Trong quá trình đó, HS được lôi cuốn tham giacùng tập thể, động não, tranh luận dưới sự hướng dẫn, gợi mở của GV. Thứ ba, dạy học sử dụng THCVĐ cần được tổ chức với các hình thức và phương phápdạy học phong phú, đa dạng. Các hình thức (lên lớp, ở nhà ... với các dạng học tập cá nhân,nhóm, tập thể) và phương pháp dạy học (hỏi-đáp gợi mở; tìm tòi, nghiên cứu tài liệu; đóngvai; báo cáo và trình bày...) được sử dụng phối hợp với nhau nhằm tạo nên một sức mạnhtổng hợp về phương pháp. Thứ tư, đảm bảo các mối quan hệ hợp tác chặt chẽ trong quá trình dạy học sử dụngTHCVĐ. Sự hợp tác là một yếu tố không thể thiếu trong dạy học sử dụng tình huống. Quátrình dạy học này cần khuyến khích, hướng dẫn để thực hiện tốt các mối quan hệ hợp táccùng nhau giải quyết THCVĐ được đưa ra. Các mối quan hệ hợp tác đó bao gồm: Hợp tácgiữa HS và HS, hợp tác giữa HS và GV... Thứ năm, việc sử dụng THCVĐ trong quá trình dạy học trên lớp cần đảm bảo tính hệthống. Nguyên tắc này đòi hỏi hệ thống THCVĐ được sử dụng phải tuân theo logic tri thức 167và kỹ năng được trình bày trong môn (chương, bài) học và logic nhận thức của SV. - Quy trình sử dụng hệ thống THCVĐ Quy trình sử dụng THCVĐ trong quá trình dạy học trên lớp thường được tiến hànhqua 3 giai đoạn và 6 bước lớn. Ba giai đoạn đó là: Giai đoạn xây dựng kế hoạch, giai đoạn triển khai kế hoạch và giaiđoạn đánh giá quá trình thực hiện kế hoạch. Sáu bước đó là: Định hướng chung cho dạy học sử dụng THCVĐ; chuẩn bị giáo áncho quá trình dạy học sử dụng THCVĐ; kích thích, định hướng giải quyết THCVĐ; tổ chức,điều khiển các hoạt động học tập của SV thông qua việc giải quyết THCVĐ theo quy trình;đánh giá; ra quyết định điều khiển, điều chỉnh quá trình sử dụng THCVĐ. Giai đoạn1. Xây dựng kế hoạch Bước1. Bước định hướng chung cho dạy học sử dụng THCVĐ Để chuẩn bị tâm thế học tập sử dụng THCVĐ cho HS, cần thực hiện một số công việctrước khi tiến hành điều khiển HS học tập. Đó là: xác định yêu cầu của việc sử dụngTHCVĐ; cung cấp những lý luận, chuẩn bị những kỹ năng cần thiết chung có liên quan đếnhọc tập sử dụng THCVĐ cho HS và định hướng việc chuẩn bị các điều kiện, phương tiện cầnthiết phục vụ cho quá trình dạy học. - Xác định yêu cầu của việc sử dụng THCVĐ Việc sử dụng THCVĐ trong quá trình dạy học nhằm kích thích thái độ học tập tíchcực của HS; chuẩn bị cho các em khả năng giải quyết các vấn đề trong cuộc sống sau này.Như vậy, THCVĐ được sử dụng như là phương tiện, biện pháp và cao hơn, vi ...