Lý luận dạy học vật lý - Phần 7

Dạy học là một hoạt động có mục đích, có phương pháp cụ thể, chính vì vậy cần phải có kế hoạch tỉ mỉ, khoa học. Muốn đạt được mục đích, người thầy giáo cần phải chuẩn bị rất nghiêm túc cho chuỗi bài mình sẽ dạy, cho từng bài dạy, trong đó dự kiến được một cách khá chắc chắn tiết học sẽ bắt đầu ra sao, diễn biến và kết quả thế nào. Công tác chuẩn bị cho việc dạy học gọi là soạn bài tập và lập kế hoạch giảng dạy. 7.5.1. Khái niệm, phân loại Kế...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lý luận dạy học vật lý - Phần 7 Dạy học là một hoạt động có mục đích, có phương pháp cụ thể, chính vì vậy cầnphải có kế hoạch tỉ mỉ, khoa học. Muốn đạt được mục đích, người thầy giáo cần phảichuẩn bị rất nghiêm túc cho chuỗi bài mình sẽ dạy, cho từng bài dạy, trong đó dự kiếnđược một cách khá chắc chắn tiết học sẽ bắt đầu ra sao, diễn biến và kết quả thế nào.Công tác chuẩn bị cho việc dạy học gọi là soạn bài tập và lập kế hoạch giảng dạy.7.5.1. Khái niệm, phân loại Kế hoạch giảng dạy là bản chương trình công tác do giáo viên soạn thảo ra baogồm toàn bộ công việc của thầy và trò trong suốt năm học, trong một học kì, đối vớitừng chương hoặc một hai tiết học trên lớp. Ta có thể chia thành hai loại: 1. Loại dài hạn: Kế hoạch một chương, kế hoạch một học kì hay cả năm học. 2. Loại ngắn hạn: Kế hoạch của một tiết học, gọi là giáo án hay bài soạn,7.5.2. Sự cần thiết phải lập kế hoạch Việc lập kế hoạch giảng dạy là rất cần thiết bởi những lí do sau: 1. Chương trình sách giáo khoa hàng năm có thể thay đổi Ví dụ: Với sách giáo khoa mới thay đổi hiện nay, lượng kiến thức đưa vào một bài,một chương, một giáo trình lớn hơn rất nhiều so với sách giáo khoa cũ. Thêm nữa lạidạy theo phân ban, việc sắp xếp thứ tự các phần có thay đổi và số lượng kiến thứccũng không như trước. 2. Tình hình học sinh có thể thay đổi Ví dụ: Học sinh giữa các lớp có khác nhau về trình độ, tỉ lệ học sinh nam, nữ... giữa năm nay với năm khác dối tượng học sinh cũng có thay đổi. Chính vì vậy phảicó kế hoạch giảng dạy sát với đối tượng. 3. Tình hình địa phương trường lớp có thể thay đổi Bộ môn Vật lí có gán bó mật thiết với đời sống, khoa học kĩ thuật. Trong tình hìnhđổi mới hiện nay, sự lớn mạnh của khoa học kĩ thuật, sự đổi thay của cuộc sống có ảnhhưởng lớn và tạo diều kiện hỗ trợ với việc giảng dạy của giáo viên Vật lí. 4. Tình hình thiết bị của nhà trường có thêm thay đổi Đó là tài liệu sách giáo khoa, dụng cụ, thiết bị... Phải luôn đổi mới đáp ứng vớiviệc thay sách trong mấy năm vừa qua và chuẩn bị cho chương trình phân ban sắp tớiTrong kế hoạch ta phải thấy được vấn đề này để có thể dự trù mua sắm cho đồng bộhoặc nghiên cứu sử dụng, sửa chữa, thuyết minh cho hợp lí với yêu cấu của từng bàidạy. 5. Trình độ của giáo viên có thay đổi 129 Qua nhiều năm giảng dạy vốn kinh nghiệm được tích luỹ càng nhiều, thêm nữagiáo viên còn học hỏi được ở các bạn đồng nghiệp, ở các hội nghị, vì vậy sẽ có nhiềucải tiến, có cách suy nghĩ mới về phần, bài mình sẽ dạy. 6. Qua kế hoạch giảng dạy có tllểđánh giá được bản thân người dạy Đánh giá giáo viên về nhiều mặt như tinh thần trách nhiệm, trình độ chuyên m ôn...7.5.3. Kế hoạch dài hạn 1. Đối với một giáo viên, việc chuẩn bị kế hoạch thường tiến hành theo trình tự a) Lập kế hoạch cho cả năm. b) Lập kế hoạch giảng dạy cho từng chương. c) Soạn bài cho từng giờ lên lớp. Kế hoạch dài hạn, kế hoạch giảng dạy cho năm học, một chương, một học kì lànhững nét lớn khái quát có nội dung rất quan trọng, giúp cho giáo viên xác địnhphương hướng phấn đấu nâng cao chất lượng dạy học. 2. Muốn kế hoạch có chất lượng giáo viên cần chuẩn bị a) Nghiên cứu kĩ chương trình mình sẽ dạy, sách giáo khoa và tài liệu có liên quan,trước hết để nắm được tư tưởng chủ đạo, tinh thần nhất quán đối với môn học, thấyđược các điểm đổi mới trong sách. Đây là vấn đề rất quan trọng vì sách giáo khoa án định kiến thức thống nhất cho cảnước. Nếu có điều kiện nghiên cứu cả chương trình lớp dưới và lớp trên thì có thểtranh thủ tận dụng kiến thức cũ để học sinh không phải học lại hoặc hạn chế vấn đềthuộc lớp trên. b) Nghiên cứu tình hình thiết bị, tài liệu của trường và của bản thân mình. Công việc này rất quan trọng đối với giáo viên Vật lí bởi vì thí nghiệm có tínhquyết định sự thành công của bài dạy. Thấy được tình hình trang thiết bị, giáo viênmới có kế hoạch mua sắm bổ sung, có kế hoạch tìm hiểu, lắp ráp, sử dụng hay chuẩnbị các mẫu đồ dùng dạy học do giáo viên tự làm hay cho học sinh làm. c) Nghiên cứu tình hình lớp học sinh được phân công dạy về các mặt: Trình độkiến thức về toán lí, tinh thần thái độ, hoàn cảnh, kĩ năng thực hành ở các năm trước. d) Nghiên cứu bản phân phối các bài dạy của Bộ để chủ động về thời gian trongsuốt quá trình dạy. 3. Sau khi chuẩn bị, ta sẽ có thể lập kế hoạch dạy học dài hạn gồm các điểm sau a) Xác định yêu cầu chương trình đối với năm học hay một chương (kế hoạch củachương); Cần xác định rõ yêu cầu, mục đích cụ thể làm mục tiêu phấn đấu về các mặt: Cung 130cấp kiến thức cơ bản. - Rèn luyện kĩ năng vận dụng. - Phát triển tư duy sáng tạo. - Giáo đục tư tưởng tỉnh cảm. b) Dự kiến kế hoạch thời gian: có thể kẻ thành bảng với các cột như sau: ...