Mạc đăng doanh ( 1530 – 1540)

Niên hiệu : Đại ChínhĐăng Doanh là con trưởng của Đăng Dung, dưới thời Quang thiệu nhà Lê, Đăng Doanh được phong tước Dục Mỹ hầu, giữ điện Kim Quang. Khi Mạc Đăng Dung lên ngôi, Đăng Doanh được phong làm Thái tử được 3 năm thì lên ngôi vua.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mạc đăng doanh ( 1530 – 1540) Mạc đăng doanh ( 1530 – 1540) Niên hiệu : Đại ChínhĐăng Doanh là con trưởng của Đăng Dung, dưới thời Quang thiệu nhàLê, Đăng Doanh được phong tước Dục Mỹ hầu, giữ điện Kim Quang.Khi Mạc Đăng Dung lên ngôi, Đăng Doanh được phong làm Thái tửđược 3 năm thì lên ngôi vua. Tháng Giêng năm Canh Dần ( 1530)Đăng Doanh làm lễ đăng quang, đổi niên hiệu là Đại Chính, tôn bà nộilà Đặng thị làm thái Hoàng thái hậu, tôn cha là Đăng Dung làm TháiThượng hoàng. Trước hết Đăng Doanh dựng một ngôi điện nguy nga ởlàng Cổ Trai cho Đăng Dung ở, mỗi tháng hai lần vào ngày 8 và 22.Đăng Doanh dẫn quần thần tới trình yết, Đăng Dung tuy về sống cảnhđiền viên ở Cổ Trai nhưng ngụ ý là trấn giữ một vùng đất quan trọnglàm ngoại viện cho Đăng Doanh và vẫn định đoạt những việc quantrọng của quốc gia. Từ khi Đăng Doanh lên ngôi vua, cũng là lúc ởThanh Hóa lực lượng trung hưng của nhà Lê do Nguyễn Kim cầm đầuđã nhóm họp và ngày càng lớn mạnh Đăng Doanh nhiều lần trực tiếpcầm quân vào đánh, nhưng không thắng nổi. Quân Lê triều doNguyễn Kim chỉ huy dựa vào rừng núi Thanh Hóa giáp với Lào để đểcố giữ và nuôi dưỡng lực luọng. Mùa xuân năm Quý Tỵ ( 1533) cáccựu thần nhà Lê lập Lê Trang Tông lên ngôi vua tại Lào rồi sai sứ vượtbiển sang nhà Minh cầu viện. Nhà Minh đưa quân sang đánh nhà Mạc,trước tình hình đó, Mạc Đăng Dung liền sai người mang thư đến tỉnhVân Nam giải thích lý do họ Mạc lên ngôi và bảo Lê Ninh chỉ là concủa Nguyễn Kim mạo xưng họ Lê mà thôi. Thấy rõ đây là cơ hội tiếnđến đánh Đại Việt, vua Minh sai tướng Cừu Loan đem một đoàn quânlớn áp sát biên giới phía Bắc nước ta. Như vậy, nhà Mạc rơi vào thế bịép từ hai mặt : Bắc là nhà Minh và Nam là nhà Lê. Tuy nhiên, trong10 cầm quyền của Đăng Doanh đã làm được khá nhiều việc mà sửnhà Lê cũng ghi nhận.Đó là việc rất đều đặn cứ 3 năm một lần tổ chức các kỳ thi Hội, thiĐình để chọn nhân tài. Dưới triều Mạc nhiều trí thức có danh tiếng đãra thi đỗ đạt cao như Nguyễn Bỉnh Khiêm, Giác Hải, NguyễnThiến…Thời Mạc Đăng Doanh trị vì ít nhất có 10 năm đất nước khábình yên. Phía Bắc nhà Minh cũng chỉ có ý đe dọa, phía Nam quân độitrung hưng nhà Lê chưa đủ mạnh để đưa quân ra Bắc. Để dẹp bọntrộm cướp, Đăng Doanh đưa ra một kế sách này, vua ra lệnh cấm dânchúng các sứ không được mang gươm giáo, dao nhọn và các binh khíđi ngoài đường. Nếu kẻ nào trái lệnh, cho pháp ty bắt trị tội, từ đấy,những người đi buôn bán chỉ đi tay không, không phải đem khí giới tựvệ. Trong khoảng mấy năm luôn thêm được mùa, trộm cắp biệt tăm,súc vật chăn nuôi tối đến không phải dồn vào chuồng, cứ mỗi thángkiểm tra một lần, dân bốn trấn đều được yên ổn.Đăng Doanh chỉ làm vua được 10 năm thì mất, người kế nghiệp ĐăngDoanh là Mạc Phúc Hải, Đăng Doanh có 7 con trai, ngoài Phúc Hảiđược nối ngôi còn con thứ hai là Phúc Tư, phong là Ninh Vương, thứ 3là Kính Điển phong Khiêm vương, thứ 4 là Lý Tường, thứ 5 là Lý Hòa,thứ 6 là Hiệp Cung và thứ 7 là Đôn Nhượng, phong Ứng vương.Phúc Hải lên ngôi đặt tên thụy cho cha là Thái Tông khâm triết hoàngđế. Mạc phúc hải ( 1541 – 1446) Niên hiệu : Quảng HòaCuối đời Mạc Đăng Doanh, quan hệ với nhà Minh lại trở nên căngthẳng, tình hình ở phía Nam cũng nguy cấp. Quân đội Lê trung hưngsau 7 năm chiêu luyện binh mã đủ sức để đánh chiếm Nghệ An và hainăm sau Quý Mão ( 1543) đã kiểm soát được cả Tây Đô ( Thanh Hóa).Mạc Đăng Dung phải trở lại Đông Kinh đưa cháu nội là Mạc Phúc Hảilên nối ngôi năm Tân Sửu ( 1541)Lúc này, ở Trung Quốc, Minh thế Tông đem việc Nam chinh ra luậnbàn, rất nhiều quan lại nhà Minh dâng sớ can vua nên mềm dẻo màgiải quyết việc biên giới phía nam. Rút bài học thất bại của các đờivua trước. Hộ bọ thị lang Đường Trụ dân sớ trình bày 7 điều khôngnên đánh An Nam, cho rằng các đời vua trước chưa bao giờ thắng lợiở An Nam kể từ Mã Viện đến Thái Minh Tông…Thị lang Phan Trân lạinói : « Mạc Đăng Dung cướp ngôi Lê cũng như Lê cướp ngôi Trần vậy,nếu Đăng Dung chịu dâng nộp cống thì coi như được »Vua Thế Tông nhà Minh và lũ triều thần bàn đi bàn lại hàng thángtrời, rút cục vẫn muốn nối chí Minh thành Tổ là chiếm nước Nam làmquận huyện như trước. Vua Minh cử Cửu Loan làm Đô đốc, Mao Bá Ônlàm tham tán quân vụ phụ trách việc đánh dẹp. Hồ Liên, Hộ bộ thịlang và Cao Công thiều đi đốc thúc quân lương ở các tỉnh Vân Nam,Quảng Đông, Quảng Tây. Quân xâm lược đang ngấp nghé ở biên thùyphía Bắc, nguy cơ một cuộc chiến tranh rất bất lợi cho nhà Mạc là cóthật. Nhưng Mạc Đăng Dung cũng biết được nội bộ triều Minh khôngnhất trí trong việc đánh An Nam, qua viên tướng giữ Châu Liêm vàTrương Nhạc, vua Mạc biết là có thể thoát ra khỏi cuộc chiến tranhbằng giải pháp hòa bình. Các tham chính nhà Minh đòi Mạc ĐăngDung phải đích thân đến cửa quân, nộp đấtr dựng mốc, bỏ đế hiệu đãtiếm xưng và theo chính sóc và niên lịch của nhà Minh.Đó cũng là cái cớ để cho Cừu Loan và Mao Bá Ôn vốn ngoại chinhchiến xuống phương Nam bãi binh, rút bài h ...