Máu tụ ngoài màng cứng vùng hố sọ sau

Các bạn thân mến,thực tế trên lâm sàng(dù thương tổn gì ở não) sự thay đổi về tri giác thường xảy ra sớm nhất,sự thay đổi về nhiệt độ,mạch, huyết áp xảy ra muộn hơn ,khi mà bệnh nhân đã hôn mê sâu.Ở những bệnh nhân dập não xuất huyết điều trị bảo tồn chẳng hạn,vài ngày sau thấy bệnh nhân "đừ",đau đầu hơn nhưng mạch trên 60 lần/ph
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Máu tụ ngoài màng cứng vùng hố sọ sau Máu tụ ngoài màng cứng vùng hố sọ sauCác bạn thân mến,thực tế trên lâm sàng(dù thương tổn gì ở não) sự thay đổi về trigiác thường xảy ra sớm nhất,sự thay đổi về nhiệt độ,mạch, huyết áp xảy ra muộnhơn ,khi mà bệnh nhân đã hôn mê sâu.Ở những bệnh nhân dập não xuất huyết điềutrị bảo tồn chẳng hạn,vài ngày sau thấy bệnh nhân đừ,đau đầu hơn nhưng mạchtrên 60 lần/ph (trong điều kiện không có bệnh khác nha) thì không đáng ngại lắm,nhưng hôm sau nữa nếu mạch còn 54l/ph---> chứng tỏ điều trị chống phù nãokhông hiệu quả hay có xuất huyết nhiều hơn,chỉ định mổ được đặt ra ngay.Nhưvậy sự thay đổi tri giác luôn xảy ra trước.Trở lại máu tụ ngoài màng cứng(NMC) hố sau,nó thường gây tăng áp lực nội sọsớm và dể gây tử vong dù lượng máu không nhiều.Vì sao vậy?Vì thương tổn ở hố sau thường đẩy lệch não thất 4,gây tắt lổ Magendie và Luschkađưa đến dãn não thất sớm và dễ gây tụt hạnh nhân tiểu não(tonsillar herniation).Thương tổn ở vùng này thường không có biểu hiện gì đặt biệt,dấu hiệu tiểu nãochỉ gặp ở khoảng 20% các trường hợp(theo sách nói-tôi chưa gặp trường hợpnào).Trên lâm sàng thường được nghĩ tới khi có va chạm trực tiếp vùng chẩm vàđau đầu nhiều,nhất là vùng chẩm,hoặc trên phim XQ sọ nghiêng hay tiếp tuyếnchẩm(TOWNE) có nứt sọ chẩm.Điều đáng nói nhất ở đây là diễn tiến của nó rấtnhanh,không kịp trở tay.Thời chưa có máy CT scan tôi còn nhớ có những bệnhnhân đau đầu rất nhiều,sau khi làm CAG(mạch não đồ theo phương phápSeldinger) không cho thấy nghi ngờ máu tụ,được cho nhập viện theo dõi.Khoảng3-4 ngày sau,đau đầu giảm đi rất nhiều,bệnh nhân tỉnh táo hơn,có người đangăn,hay ngồi chơi thì kêu trúng gió,đau đầu nhiều rồi hôn mê ngay,sau đó là cơnduỗi cứng mất não điển hình,tay chân gồng duỗi,cổ ưỡn...và ngưng thở trong tíchtắc...Bacsinhaque lúc đó mới vô nghề,phụ việc cho đàn anh, cảm thấy mình bấtlực và sao mà mình ngu quá,không khác gì một người nhà quê.Khi làm giải phẫu pháp y thì thấy thương tổn là một máu tụ hố sau với lượng chỉkhoảng 25-30 gram.Sau này được đi học thêm mình mới hiểu,rồi có máy CT scan,số bệnh nhân chết vìmáu tụ hố sau tại bệnh viện hầu như không còn nữa.Nhưng hay có những tìnhhuống khác,như vầy:Một bệnh nhân bị tai nạn giao thông vừa được đưa vào viện với Glasgow 4điểm,gồng duỗi mất não,sau khi đặt ống nội khí quản xong thì còn 3 điểm,hếtthở,sau đó là đồng tử giãn to 2 bên,mất phản xạ với ánh sáng.Bác sĩ đặt máy giúpthở và báo thân nhân rằng chờ tim ngừng đập thì chuyển nhà xác để làm pháp yvì liên quan đến tai nạn...Xem như xong một kiếp người.Nhưng nếu gặp người bác sĩ biết về chấn thương sọ não và muốn có bằng chứngrõ ràng thì cho y tá bóp bóng giúp thở đi chụp CT scan.Kết quả thường là một máutụ dưới màng cứng kèm dập não,phù não lan t ỏa,hay một máu tụ ngoài màng cứngnhiều quá hớp gây tụt não(bó tay).Nhưng cũng có khi chỉ là một máu tụ hố saunho nhỏ(khoảng 25-30 gr),những trường hợp này nếu chúng ta tích cực đưa đi mổngay,chạy đua với thời gian,mở sọ rộng đến lổ chẩm ngay để lấy máu tụ,giải épcho tiểu não và hồi sức tốt sau đó thì bệnh nhân có cơ may sống sót rất nhiều.Xincác bạn hãy nhớ điều này nhé.Mười người mổ mà cứu được một hai người cũngrất vui rồi(Theo GS Tấn Sơn và BS Hồng Châu bộ môn Ngoại Thần kinh).Phảikhông các bạn?Nói theo sách thì đa số các máu tụ ngoài màng cứng(NMC) ở dưới lều tiểu nãocó nguồn từ máu tĩnh mạch cho dù có vỡ xương hay không.Lý do là:.Do bản chất dễ vỡ hơn của cấu trúc tĩnh mạch so với động mạch..Ở vùng hố sau các tĩnh mạch màng cứng và trong xương nhiều hơn độngmạch(Thí dụ như hình ở trên).Đó cũng là 1 lý do tại sao vùng dưới lều máu tụNMC nhiều hơn máu tụ DMC(lý do thứ 2 là vùng này ít bị tác dụng của lực chấnđộng dội-contrecoup-nguyên nhân chính của dập não và máu tụ DMC).Các xoang thẳng,Sigma,xoang ngang nằm sát xương,có các tĩnh mạch nhỏ từmàng cứng đổ về,chúng rất dễ vỡ cho dù có nứt xương hay không.Hình ảnh khi làm pháp y: nứt sọ dài đến lỗ chẩm.Nhánh của động mạch đốt sống đi qua lỗ chẩm,có chia ra các nhánh màng não.Màu xanh chỉ các nhánh động mạch của màng cứng:các nhánh màng não sau củađộng mạch đốt sống,nhánh màng não của động mạch chẩm. ...