Melatonin - Những kỳ vọng và băn khoăn

Do khảo cứu lại những thành tựu cũ, kết hợp với các phát hiện mới, ngày nay melatonin được dùng lại nhiều hơn, có kỳ vọng mở ra phạm vi lớn hơn so với trước đây, song các nhà khoa học vẫn còn nhiều băn khoăn.Không phải là thứ riêng cho người Năm 1958, Aaron B.Lerner phát hiện ra melatonin tiết ra từ tuyến yên. Nhưng ngay từ năm 1917, Marcod đã thấy nó trong các loài lưỡng cư, bò sát.Ở người, trên võng mạc, các tế bào "liên quan đến hình ảnh" có dạng hình que và hình...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Melatonin - Những kỳ vọng và băn khoăn Melatonin - Những kỳ vọng và băn khoăn Melatonin hoạt động một cách ngăn nắp. Do khảo cứu lại những thành tựu cũ, kết hợp với các phát hiện mới,ngày nay melatonin được dùng lại nhiều hơn, có kỳ vọng mở ra phạm vi lớnhơn so với trước đây, song các nhà khoa học vẫn còn nhiều băn khoăn. Không phải là thứ riêng cho người Năm 1958, Aaron B.Lerner phát hiện ra melatonin tiết ra từ tuyến yên.Nhưng ngay từ năm 1917, Marcod đã thấy nó trong các loài lưỡng cư, bò sát. Ở người, trên võng mạc, các tế bào liên quan đến hình ảnh có dạng hìnhque và hình nón, có lượng lớn (98%), trong khi các tế bào liên quan đến sáng -tối có hình dạng khác hẳn, số lượng nhỏ (2%). Tuy nhiên, chúng rất nhạy cảmvới sắc tố nhuộm màu ánh sáng - vitamin A - có bước sóng 484nm, ứng với màuxanh lam. Tuyến yên nhận thông tin về sáng - tối từ võng mạc, sản xuất ramelatonin, dưới ảnh hưởng của các hạt nhân giao thoa chéo SCN(suprachiasmatic) của vùng hypothalamus, tạo ra chu kỳ thức- ngủ, đồng thờitạo ra tín hiệu thần kinh - nội tiết qui định nhịp sáng - tối. Sự thay đổi thờigian sản xuất melatonin trong cơ thể giống như chiếc đồng hồ báo mùa, tạo nêntín hiệu sinh học cho các tổ chức theo độ - dài - ngày của chu kỳ sáng. Lúcđầu, người ta cho chu kỳ thức - ngủ này chỉ diễn ra một ngày một lần, mặc định.Song sau này, người ta còn biết thêm các tín hiện thần kinh nội tiết do melatonintạo ra liên quan đến hầu hết các thành phần hướng nội tiết và hormon trong cảngày (như sự thay đổi thân nhiệt). Ở động vật, melatonin có vai trò tương tự và có phần đa dạng. Sự biến đổimelatonin theo mùa tạo ra màu da ngụy trang phù hợp với mùa đó, đồng thời kéotheo sự thay đổi hiệu ứng sinh lý tính dục và sinh lý khác. Có lẽ, đó là lý do nhiềuloại động vật thường sinh sản theo mùa. Những hiệu ứng tương tự tạo ra domelatonin nội sinh, cũng có thể chủ động tạo ra ở động vật bởi melatonin đưa từngoài vào. Chẳng hạn, ở loài chim, loài chuột đồng có thể dùng melatonin ức chếtính dục bằng cách ức chế việc tiết ra LH (Luteinizing Hormon) và nang kíchthích FSH (Foliculim Stimuling Hormon) qua thùy trước tuyến yên. Ở thực vật, trong cây cối cũng có tiền melatonin, nếu kích thích thì tạo rađược giống dài ngày, nếu ức chế thì tạo ra được giống ngắn ngày. Melatonin sau này được biết không chỉ tiết ra bởi tuyến yến mà còn đượcsinh tổng hợp bởi võng mạc, đường tiêu hóa và các bộ phận khác. Cơ quan sinh tổng hợp melatonin lớn nhất lại là da. Cơ chế tổng hợp đượcxác định thông qua việc tìm thấy nó và các sản phẩm trung gian tại da. Cả hai chấtnày đều đi từ amino-acid tryptophan, thông qua sự tổng hợp serotonin với sự thamgia của hai enzym đặc hiệu (N-acetyltransferase và 5 hydroxyindole-O methyltransferase). Melatonin cũng được sản xuất bởi một loạt các tế bào ngoại vi nhưtủy xương, bạch huyết, biểu mô. Điều khó hiểu là nơi xuất phát của chúng lạiquyết định tính năng. Melatonin sinh ra từ tuyến yên có vai trò của một hormon.Melatonin sinh ra từ võng mạc, đường tiêu hóa lại hoạt động như chất hướng nộitiết. Melatonin sinh ra từ các loại tế bào tủy xương, bạch huyết, biểu mô tuy cónồng độ cao trong máu nhưng dường như không liên quan gì đến chu kỳ thức -ngủ. Thực vật cũng có tiền melatonin nhưng hàm lượng thấp, đóng vai trò gìtrong chu kỳ ngày đêm thì chưa thật rõ. Các tính năng mới phát hiện Không chỉ có vai trò trong chu ký thức - ngủ, melatonin sau này cònđược phát hiện có các vai trò sinh học khác: + Khả năng chống ôxy hóa đặc biệt: Năm 1993, người ta đã phát hiện ra melatonin đi qua được màng tế bàohàng rào máu - não và là một chất ôxy hóa mạnh. Lộ trình ban đầu của quá trìnhchống ôxy hóa là tạo ra chất AFMK (N-(1)-acetyl-N (2)-formyl-5-methoxykynuramine). Một phân tử AFMK có thể trung hòa đến 10 R-OS (loạiphản ứng ôxy) và R-NO (loại phản ứng nitơ). Quá trình này sinh ra các chấttrung gian, kể cả chất trung gian của chính melatonin. Kế đó, melatonin lại tiếp tụcchống ôxy hóa các sản phẩm trung gian ấy cho đến chất ổn định cuối cùng. Điềunày cũng có nghĩa là melatonin chống ôxy hóa cho cả chính mình. Đây là quátrình chống ôxy hóa ưu việt chỉ có ở melatonin, khác với bất cứ chất chống ôxyhóa truyền thống nào. + Tăng cường hệ miễn dịch: Melatonin tác động lên thụ thể có ái lực cao MT1 và MT2, thể hiện ở các tếbào có chức năng miễn dịch. Trong các nghiên cứu tiền lâm sàng, melatonin làmtăng sự sản xuất cytocin và bằng cách này chống lại sự suy giảm miễn dịch. Dùngmelatonin có lợi trong chống nhiễm khuẩn, nhiễm virut bao gồm cả HIV.Melatonin sinh ra từ tế bào bạch cầu lympho liên quan đến interleusin 2 ( IL-2),làm tăng sự sinh sản vô tính của kháng nguyên kích thích T-lymphocyte. Ngượclại, sự gia tăng miễn dịch lại có thể làm tăng nặng ...