Men gan

Bước đầu tiên để xác định xem gan có bị tổn thương hay không là xét nghiệm máu để tìm sự hiện hiện của một số loại men gan (enzyme của gan) có trong máu. Bình thường, những enzyme này nằm bên trong các tế bào gan, nhưng khi gan bị tổn thương do một nguyên nhân nào đó, chúng sẽ tràn vào máu. Enzyme có bản chất là các protein hiện diện khắp nơi trong cơ thể, mỗi loại enzyme có một chức năng riêng. Enzyme giúp tăng tốc (xúc tác) các phản ứng hóa học cần thiết...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Men gan Men ganBước đầu tiên để xác định xem gan có bị tổn thương hay không là xét nghiệmmáu để tìm sự hiện hiện của một số loại men gan (enzyme của gan) có trongmáu.Bình thường, những enzyme này nằm bên trong các tế bào gan, nhưng khi gan bịtổn thương do một nguyên nhân nào đó, chúng s ẽ tràn vào máu. Enzyme có bảnchất là các protein hiện diện khắp nơi trong cơ thể, mỗi loại enzyme có một chứcnăng riêng. Enzyme giúp tăng tốc (xúc tác) các phản ứng hóa học cần thiết và diễnra đều đặn trong cơ thể.Aminotransferase là một trong những loại enzyme nhạy cảm và gặp rộng rãi nhấttrong số các enzyme của gan. Aminotransferase bao gồm aspartateaminotransferase (AST hoặc SGOT) và alanine aminotransferase (ALT hoặcSGPT). Những enzyme này bình thường nằm trong các tế bào gan. Khi gan bị tổnthương, các tế bào gan đổ tràn các enzyme này vào máu làm tăng nồng độ enzymetrong máu và báo động cho chúng ta biết gan đang bị tổn thương.AMINOTRANSFERASEAminotransferase là gì?Aminotransferase xúc tác các phản ứng hóa học bên trong các tế bào để chuyểnnhóm amino (amino acid là thành phần cơ bản của protein) từ phân tử cho đếnphân tử nhận. Aminotransferase còn có một tên khác nữa là transaminase.  Enzyme aspartate aminotransferase (AST) còn được gọi là serum glutamic  oxaloacetic transaminase (SGOT) alanine aminotransferase (ALT) còn được gọi là serum glutamic pyruvic  transaminase (SGPT). Nói một cách ngắn gọn thì AST = SGOT và ALT = SGPT. Bình thường các aminotransferase ở đâu?Bình thường, AST (SGOT) có trong nhiều loại mô của cơ thể bao gồm mô gan,tim, cơ, thận và não. Nó được tiết bào máu khi một trong các loại mô kể trên bị tổnthương. Chẳng hạn như nồng độ của nó trong máu tăng khi bệnh nhân bị nhồi máucơ tim hoặc những rối loạn về cơ. Do đó, nó không phải là chất chỉ điểm có tínhđặc hiệu cao cho tổn thương gan.Ngược lại ALT (SGPT) bình thường có chủ yếu ở gan. Điều đó không có nghĩa nóchỉ duy nhất nằm ở gan mà là nơi nó tập trung nhiều nhất là gan. Nó được tiết vàomáu khi gan bị tổn thương. Do đó, nó là chất chỉ điểm tương đối đặc hiệu cho tìnhtrạng của gan.Nồng độ bình thường của AST và ALT.Giới hạn bình thường của AST (SGOT) là từ 5 đến 40 đơn vị (unit, hay còn viếttắt là U trong bảng thông báo kết quả) trong mỗi lít huyết thanh (thành phần lỏngcủa máu).Giới hạn bình thường của ALT (SGPT) là từ 7 đến 56 đơn vị trong mỗi lít huyếtthanh.BẤT THƯỜNG TRONG NỒNG ĐỘ CỦA AST VÀ ALTÝ nghĩa:AST (SGOT) và ALT (SGPT) là những chất chỉ điểm nhạy cảm của tình trạngchấn thương gan hoặc những tổn thương gan do nhiều loại bệnh khác nhau. Nhưngcần phải nhấn mạnh rằng không nên tự động cho rằng nồng độ các enzyme nàycao hơn mức bình thường đồng nghĩa với bệnh gan. Nó có thể có ý nghĩa gan đanggặp vấn đề hoặc có thể không. Chẳng hạn nh ư chúng có thể tăng khi bị tổn thươngcơ. Tình trạng gia tăng nồng độ AST và ALT cần phải được phân tích dựa vàođánh giá lâm sàng toàn diện trên bệnh nhân và tốt nhất là được thực hện bởi mộtbác sĩ có kinh nghiệm đối với những bệnh về gan.Nồng độ chính xác của các men gan không t ương đồng nhiều với mức độ tiến triểncủa những tổn thương gan hoặc với tiên lượng. Do đó không thể dùng nồng độchính xác của AST (SGOT) và ALT (SGPT) để xác định mức độ của bệnh ganhoặc tiên đoán được tương lai. Ví dụ như những bệnh nhân bị viêm gan siêu vi Acó nồng độ AST và ALT rất cao (đôi khi lên đến hàng nghìn đơn vị/lít) nhưng hầuhết những bệnh nhân bị viêm gan siêu vi A lại có thể hồi phục hoàn toàn màkhông để lại bệnh gan nào cả. Ngược lại, những bệnh nhân bị viêm gan siêu vi Cmạn tính thường chỉ tăng nhẹ AST và ALT nhưng một số trong nhóm nhữngngười này lại có thể tiến triển tương đối nhiều thành những bệnh gan mạn tính nhưviêm gan mạn và xơ gan (gan bị hóa sẹo).Những bệnh gây thay đổi nồng độ AST và ALT.Nồng độ AST và ALT cao nhất được tìm thấy ở những bệnh gây chết quá nhiều tếbào gan (hoại tử gan lan rộng) như: Viêm gan siêu vi A hoặc B cấp tính  Tổn thương gan vì độc tính do quá liều acetaminophen (panadol) và  Sự suy sụp kéo dài của hệ tuần hoàn (do shock) nên gan bị mất nguồn máu  cung cấp oxy và chất dinh dưỡng.Nồng độ AST và ALT trong những trường hợp trên có thể nằm trong khoảng từgấp 10 lần giới hạn trên của khoảng giá trị bình thường đến hàng nghìn đơn vịtrong mỗi lít huyết thanh.AST và ALT tăng từ nhẹ đến trung bình là hiện tượng thường gặp và thường bấtngờ phát hiện ra khi xét nghiệm máu định kỳ ở những người khỏe mạnh. Nồng độAST và ALT ở những trường hợp này thường nằm trong khoảng gấp 2 lần giớihạn trên của khoảng giá trị bình thường đến vài trăm đơn vị/lít.Một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây tăng men gan ở mức độ từ nhẹđến trung bình là gan nhiễm mỡ. Tạ ...