Miền Nam Việt Nam từ sau Điện Biên Phủ - phần 5

Ngay từ trước đình chiến, ngày 28 tháng 5 năm 1954, tuần báo Pháp Tribune des Nations đã đặt vấn đề về chính sách của nước Pháp ở thời hậu chiến như sau:
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Miền Nam Việt Nam từ sau Điện Biên Phủ - phần 5Miền Nam Việt Nam từ sau Điện Biên Phủ - phần5 NƯỚC PHÁP BỎ CUỘCNgay từ trước đình chiến, ngày 28 tháng 5 năm 1954,tuần báo Pháp Tribune des Nations đã đặt vấn đề vềchính sách của nước Pháp ở thời hậu chiến như sau:Cho dù một cuộc ngừng bắn cuối cùng được ghi vàocác hiệp định ký kết ở Genève, mối nguy cơ thật sựsẽ không vì thế mà tránh được. Nước Pháp vẫn sẽphải đương đầu với vấn đề về sự độc lập chính trị củamình cũng tức là vấn đề vai trò của nước Pháp trongcông cuộc thiết lập hòa bình. Đó là vinh dự duy nhấtsẽ còn được nói tới trong vòng vài ba năm tới giữacác quốc gia với nhau.Các cuộc hành quân tập kết sau đình chiến đã đượchoàn thành mà không gặp sự cố nào đáng kể. Thật tồitệ cho một sĩ quan Pháp chuyên nghiệp khi phải rútkhỏi những lãnh thổ mà trước đó y vẫn luôn luôn coilà lãnh thổ Pháp. nhưng chỉ cần nhớ lại những gì đãxảy ra ở Điện Biên Phủ đủ để nản lòng những aimuốn giở trò khiêu khích. Còn đối với các chiến sĩcủa quân đội nhân dân Việt Nam, trao lại vào tayquân đội Pháp những dải đất mà cho đến tận lúc bấygiờ họ đã bảo vệ bằng xương máu của mình, thì quảlà một hy sinh đau đớn đến xé lòng, nhưng tinh thầnkỷ luật gương mẫu và sự am hiểu ý nghĩa chính trịcủa các sự kiện vốn luôn luôn là đặc điểm của cácchiến sĩ Việt Nam.Như vậy, sua đình chiến, ở miền Nam Việt Nam, cảsức mạnh và luật pháp đều nằm trong tay nước Pháp.Quân chiếm đóng của họ không phải đối mặt với mộtđội quân nào khác, và các Hiệp định Genève trao chohọ trách nhiệm phải thi hành những điều đã ký trênphạm vi lãnh thổ miền Nam. Vấn đề là nước Phápphải lựa chọn cho mình một chính sách. Liệu nướcPháp sẽ làm cho những hiệp định đã ký kết được tôntrọng, đề cao danh dự chữ ký của mình, tạo thuận lợicho việc thiết lập một nền hòa bình lâu dài và sự táithống nhất của nước Việt Nam ? Làm như vậy, nướcPháp sẽ gắn bó với một nước Việt Nam hoàn toànđộc lập, một Chính phủ nhất định sẽ duy trì nhữngmối quan hệ kinh tế, văn hóa bền vững lâu dài vớinước Pháp. Nhưng một chính phủ Việt Nam như thếnhất thiết phải do Hồ Chí Minh đứng đầu, và như vậyPháp sẽ có nguy cơ phải cắt đứt với Hoa Kỳ, chí ít làtrong lĩnh vực châu Á.Chắc chắn, một Chính phủ thực sự thuộc phái tả ắt đãcó đủ dũng khí để theo đuổi một chính sách như thế.Tuy nhiên, Chính phủ Pháp vào thời điểm năm 1954đã không sẵn sàng ủng hộ phong trào giải phóng dântộc của nhân dân một nước thuộc địa và đồng thờilàm mất lòng nước Mỹ. Trút hết gánh nặng cho HoaKỳ để họ tiếp tục cuộc đấu tranh mà chủ nghĩa thựcdân Pháp đã không còn đủ sức để theo đuổi ở châu Á.Đường lối mà nhà cầm quyền Pháp lúc bấy giờ đãtheo là như vậy.Nhưng người ta không bán rẻ như bán hàng đồng nátcả một xứ thuộc địa đã chiếm được từ 90 năm nay.Hầu hết mọi hoạt động công nghiệp và thương mạiquan trọng ở Nam Việt Nam vẫn còn là của Pháp.Cho nên, phải cố mà vớt vát cho được cái phần thiếtyếu. Một nhà báo Pháp có mặt ở Sài Gòn lúc ký hiệpđịnh đình chiến, đã miêu tả tâm trạng của đồng bàomình ở thành phố này như sau:Con đường Catinat và cả thành phố Sài Gòn nữa, rồisẽ ra sao ? Số phận nào sẽ dành cho cái thành phố đãđược người ta cho mọc lên quá nhanh này, nơi mà tấtcả những doanh trại lớn đều là của Pháp, nơi mà 90%các nhà máy và tất cả các công sở đều nằm trong tayđồng bào chúng ta ? Câu hỏi này đã ám ảnh tâm trícủa tất cả mọi người Pháp ở Sài Gòn, từ người chủhàng ăn nhỏ cho đến nhà kinh doanh đầy quyền lực,từ những nhân viên làm công cho hãng DescoursCabaud đến ông giám độc Ngân hàng Đông Dương.Tất cả họ đều đang ngồi đó, ủ rũ trong sự chờ đợi vàlo âu, giữa muôn nghìn tiếng đồn để cố lần cho ramột sự thật. Tùy theo họ là người có lực hay là kẻbần cùng, họ khoe khoang là mình đã bỏ vốn đầu tư ởchâu Phi rồi, hoặc là than thân trách phận trâu chậmphải uống nước đục.[28]Tạm thời trước mắt, vị trí về quân sự và pháp lý củaPháp vẫn còn quá mạnh, Hoa Kỳ và Diệm chưa thểtước đi của họ vừa quyền lãnh đạo chính trị lẫn các vịtrí kinh tế. Hoa Kỳ và Diệm còn phải cần đến Pháp,nếu không là đồng lõa thì chí ít cũng im lặng đồngtình để cản trở việc thi hành các Hiệp định Genève.Chưa đến thời điểm Hoa Kỳ đầu tư vào Việt Nam.Những tính toán về chiến lược và chính trị còn chiếmưu thế đối với các lợi ích kinh tế. Người ta không cứuđược anh chàng người Pháp chủ tiệm ăn nhỏ bé,nhưng ông trùm kinh doanh người Pháp đầy thế lựcthì rốt cuộc vẫn duy trì được vị trí của mình nhờ mộtthỏa thuận giữa hai Chính phủ Pháp và Mỹ.__________________________________________________ __[28] Henri Amouroux, Croix sur lIndochine trang 26(Vĩnh biệt Đông Dương). ...