Mô hình sống và mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái ở nông thôn Việt Nam - Đặng Thị Hoa

Bài viết "Mô hình sống và mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái ở nông thôn Việt Nam" tập trung nghiên cứu về mô hình sống của gia đình nông thôn Việt Nam, phân tích về số thế hệ cư trú trong gia đình và mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái ở nông thôn Việt Nam hiện nay và những yếu tố tác động đến sự biến đổi trong việc lựa chọn mô hình sống trong quá trình phát triển công nghiệp hóa và đô thị hóa hiện nay.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình sống và mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái ở nông thôn Việt Nam - Đặng Thị Hoa44 Xã hội học, số 4 - 2009 M¤ H×NH SèNG Vµ MèI QUAN HÖ GI÷A CHA MÑ VíI CON C¸I ë N¤NG TH¤N VIÖT NAM §Æng ThÞ Hoa * F 0 P 1. Giíi thiÖu Gia ®×nh cã vai trß quan träng trong sù ph¸t triÓn cña mçi c¸ nh©n nãi riªng vµx· héi nãi chung. §©y lµ chiÕc n«i gi¸o dôc ®Çu tiªn cña mçi con ngêi, ë ®ã con ngêi®îc häc nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n ®Çu tiªn vµ lµ m«i trêng gi¸o dôc tÝnh c¸ch quanträng cho mçi con ngêi ®Õn khi trëng thµnh. Mèi quan hÖ trong gia ®×nh vèn ®îccoi lµ ®Æc trng v¨n hãa cña mçi téc ngêi vµ tõ trong mèi quan hÖ ®ã, con ngêi ®îcnu«i dìng, gi¸o dôc vµ h×nh thµnh tÝnh c¸ch. Theo ®ã m« h×nh sèng cña gia ®×nh cã¶nh hëng quan träng tíi gi¸o dôc trong gia ®×nh vµ mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªntrong gia ®×nh. Bµi viÕt nµy tËp trung nghiªn cøu vÒ m« h×nh sèng cña gia ®×nh ë n«ng th«n ViÖtNam, ph©n tÝch vÒ sè thÕ hÖ c tró trong gia ®×nh vµ mèi quan hÖ gi÷a cha mÑ vµ conc¸i trong gia ®×nh ë n«ng th«n ViÖt Nam hiÖn nay vµ nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng tíi sù biÕn®æi trong viÖc lùa chän m« h×nh sèng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp hãa vµ ®«thÞ hãa hiÖn nay. §Þa bµn nghiªn cøu gåm 4 ®iÓm nghiªn cøu: HuyÖn V¨n ChÊn (tØnh Yªn B¸i) -®¹i diÖn cho vïng d©n téc thiÓu sè miÒn nói phÝa B¾c; HuyÖn B×nh Lôc, tØnh HµNam, ®¹i diÖn cho vïng ®ång b»ng B¾c Bé; huyÖn Phó Vang, tØnh Thõa Thiªn HuÕ -®¹i diÖn cho khu vùc miÒn Trung vµ huyÖn Ch©u Thµnh, tØnh TiÒn Giang - §¹i diÖncho ®ång b»ng Nam Bé. 2. C¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu 2.1. Thùc tr¹ng mèi quan hÖ trong gia ®×nh n«ng th«n hiÖn nay Qua kÕt qu¶ kh¶o s¸t t¹i 4 ®iÓm nghiªn cøu víi 1200 hé gia ®×nh vµ 5401 nh©nkhÈu cho thÊy, xu híng hiÖn nay cña gia ®×nh n«ng th«n ViÖt Nam lµ gia ®×nh h¹tnh©n cã 2 thÕ hÖ (chiÕm 88,5%). Mét tû lÖ nhá hé gia ®×nh cã 3 thÕ hÖ cïng chungsèng, ®ã lµ líp ngêi giµ (Bè mÑ cña chñ hé) chiÕm 4,9%; gia ®×nh cã 4 thÕ hÖ chiÕm2,5%. KÕt qu¶ b¶ng 1 cho thÊy, c¸c thµnh viªn trong hé gia ®×nh cïng c tró trong métm¸i nhµ chñ yÕu lµ cã mèi quan hÖ lµ vî chång vµ con ®Î víi ngêi tr¶ lêi. C¸c mèi quanhÖ kh¸c nh bè mÑ ®Î, bè mÑ chång chØ chiÕm mét tû lÖ nhá (2%); thµnh viªn gia ®×nh lµch¸u còng chØ chiÕm 2,5%.* TS. ViÖn D©n téc häc Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn Đặng Thị Hoa 45 B¶ng 1: Quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn cïng c tró trong hé gia ®×nh Quan hÖ Sè lîng Tû lÖ % Tû lÖ % tÝch lòy Ngêi tr¶ lêi (ntl) 1201 22.2 22.2 Vî/chång 1191 22.0 44.1 Con ®Î 2499 46.1 90.2 Con ®Î ntl 7 .1 90.4 Con riªng v/c ntl 5 .1 90.4 Con nu«i 7 .1 90.6 Con rÓ/ d©u 117 2.2 92.7 Bè mÑ ®Î 106 2.0 94.7 Bè mÑ vî/chång 111 2.0 96.7 Ch¸u 136 2.5 99.2 Anh em trai 9 .2 99.4 Chi em gai 14 .3 99.7 Hä hµng kh¸c 10 .2 99.9 Ngêi kh¸c 6 .1 100.0 Tæng céng 5421 100.0 NÕu so s¸nh gi÷a c¸c ®iÓm nghiªn cøu, tû lÖ gia ®×nh cã bè mÑ chñ hé cïng chungsèng ë Yªn B¸i (4,8%) cao h¬n víi c¸c ®Þa ph¬ng kh¸c; tiÕp ®Õn lµ Hµ Nam (4,6%) vµthÊp nhÊt lµ TiÒn Giang (3,7%) Xu híng h¹t nh©n ho¸ gia ®×nh ph¸t triÓn m¹nh, ®Æc biÖt lµ ë khu vùc n«ng th«n.Theo truyÒn thèng, h×nh thøc c tró tam, tø ®¹i ®ång ®êng ®ang thay ®æi m¹nh, thayvµo ®ã lµ m« h×nh sèng cña c¸c cÆp vî chång vµ con c¸i t¸ch riªng víi gia ®×nh bè mÑ.§iÒu nµy còng ph¶n ¸nh mét thùc tÕ lµ nhu cÇu sinh ho¹t c¸ nh©n, quan hÖ b×nh ®¼ngd©n chñ trong gia ®×nh, sù tù do vµ tho¶ m·n h¹nh phóc riªn ...