Mô hình tính toán hệ thống cây trồng tối ưu trong điều kiện tưới nước - Lê Thị Nguyên

Các hàm quan hệ giữa sản lượng cây trồng với nước, hàm mục tiêu của hệ thống cây trồng được tưới,... là những nội dung chính trong bài viết "Mô hình tính toán hệ thống cây trồng tối ưu trong điều kiện tưới nước". Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết để nắm bắt thông tin chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình tính toán hệ thống cây trồng tối ưu trong điều kiện tưới nước - Lê Thị Nguyên1 M« h×nh tÝnh to¸n hÖ thèng c©y trång tèi u trong ®iÒu kiÖn tíi níc Lª ThÞ Nguyªn Trêng §H Thñy lîiTãm t¾t X¸c ®Þnh m« h×nh hÖ thèng c©y trång tèi u trong hÖ thèng thñy n«ng nh»m lµm gi¶m®Õn møc tèi ®a lîng níc tíi, ®ång thêi lµm t¨ng tèi ®a hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn ®¬n vÞdiÖn tÝch canh t¸c lµ mét vÊn ®Ò rÊt cÇn thiÕt vµ ®ang ®îc s¶n xuÊt rÊt quan t©m. Môc tiªu cña bµi b¸o nµy lµ giíi thiÖu mét m« h×nh phi tuyÕn cho phÐp sö dông c¸cnguån tµi nguyªn s½n cã mét c¸ch hîp lý, ®a ra m« h×nh c©y trång thÝch hîp, ph©n bètrªn diÖn tÝch canh t¸c sÏ cho lîi nhuËn tèi ®a dùa vµo c¸c hµm quan hÖ gi÷a n¨ng suÊtc©y trång víi níc. C¸c yÕu tè quyÕt ®Þnh cña hµm quan hÖ lµ níc, ®Êt ®ai, thæ nhìng,lao ®éng, tiªu thô s¶n phÈm trong hÖ thèng tíi.1. §Æt vÊn ®Ò Níc cã vai trß hÕt søc quan träng ®èi víi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. HiÖn nay víi 3/4lîng níc dµnh cho n«ng nghiÖp vµ nhu cÇu nµy ngµy cµng t¨ng. MÆt kh¸c, yªu cÇudïng níc trong c¸c ngµnh kinh tÕ vµ trong sinh ho¹t ngµy còng gia t¨ng. V× vËy, nguånníc dµnh cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cµng khan hiÕm. Do ®ã, viÖc sö dông hîp lý nguånníc ®ang trë nªn rÊt cÊp thiÕt. Nh chóng ta biÕt trong lÜnh vùc nghiªn cøu qu¶n lý níc trong n«ng nghiÖp, mèiquan hÖ gi÷a n¨ng suÊt c©y trång víi níc chiÕm vÞ trÝ hÕt søc quan träng, lµ mÊu chèt®Ó lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p qu¶n lý níc thÝch hîp nhÊt trong c¸c hÖ thèng tíi. VÊn®Ò nµy ®îc c¸c nhµ khoa häc trªn thÕ giíi còng nh ViÖt Nam xem lµ c¬ së vÒ lý luËnvµ øng dông ®Ó ph¸t triÓn c¸c dù ¸n nghiªn cøu tíi. Nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a n¨ng suÊt c©y trång víi níc trong nh÷ng ®iÒu kiÖn côthÓ sÏ t×m ra ®îc ph¬ng ph¸p ph©n phèi lîng níc tíi thÝch hîp nhÊt cho c¸c giai®o¹n sinh trëng, ph¸t triÓn cña c©y trång vµ cho c¸c m« h×nh c©y trång kh¸c nhau ®Óthu ®îc hiÖu Ých kinh tÕ lín nhÊt cña tíi. MÆt kh¸c, ®Ó sö dông níc tíi hîp lý, cÇnph¶i lùa chän c¸c m« h×nh c©y trång bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ cho nh÷ng vïng s¶n xuÊt nhÊt®Þnh vµ phï hîp víi c¸c nguån tµi nguyªn hiÖn cã. §èi víi nh÷ng vïng cã nguån níc h¹n chÕ th× vÊn ®Ò nghiªn cøu m« h×nh c©y trångtèi u trong n«ng nghiÖp ®îc tíi rÊt ®îc chó träng. Trung Quèc, Ên §é ch¼ng h¹n lµnh÷ng níc n«ng nghiÖp chiÕm vÞ trÝ to lín trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Êt níc réng 2lín nµy cã nhiÒu vïng khÝ hËu kh¸c nhau, do ®ã viÖc nghiªn cøu ph¸t triÓn m« h×nh c©ytrång tèi u rÊt ®îc quan t©m. Níc ta còng lµ mét níc ph¸t triÓn kinh tÕ dùa vµon«ng nghiÖp lµ chÝnh vµ còng ®ang tiÕn hµnh m¹nh mÏ cuéc c¸ch m¹ng trong nghiªncøu khoa häc kü thuËt vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ cho s¶n xuÊt. V× vËy, bµi viÕt nµy xin®îc giíi thiÖu mét ph¬ng ph¸p thiÕt lËp hÖ thèng c©y trång tèi u trong ®iÒu kiÖn cãtíi víi c¸c nhµ nghiªn cøu quan t©m ®Õn vÊn ®Ò nµy.2. Ph¬ng ph¸p luËn C¸c hµm quan hÖ gi÷a s¶n lîng c©y trång víi níc C¸c hµm quan hÖ gi÷a níc vµ s¶n lîng c¸c c©y trång thêng ®îc x©y dùng dùatrªn nh÷ng sè liÖu tõ thÝ nghiÖm trªn ®ång ruéng ë c¸c lo¹i ®Êt, khÝ hËu, vµ ®iÒu kiÖncanh t¸c kh¸c nhau. §Ó nghiªn cøu t¸c ®éng tæng hîp cña c¸c yÕu tè khÝ hËu ®Õn s¶nlîng c©y trång, c¸c quan hÖ ®îc dùa vµo sè liÖu bèc tho¸t h¬i níc thùc t¹i vµ tiÒmn¨ng. §Ó dÔ dµng cho viÖc tham sè hãa vµ cho kÕt qu¶ sè liÖu kh«ng ®ång nhÊt, s¶nlîng c©y trång vµ bèc tho¸t h¬i níc ®îc biÓu thÞ díi d¹ng t¬ng ®èi so víi s¶nlîng vµ bèc tho¸t h¬i lín nhÊt cña c©y trång (Holzapfel vµ céng tac 1985). §Ó cã sèliÖu kÕt qu¶ phï hîp nhÊt, sè liÖu ®îc ph©n tÝch sö dông håi qui tuyÕn tÝnh vµ phituyÕn. C¸c hµm quan hÖ gi÷a níc vµ s¶n lîng c©y trång tu©n theo luËt n¨ng suÊt gi¶mdÇn vµ ®îc biÓu thÞ díi d¹ng ®a thøc sau (Holzapfel vµ céng t¸c 1990): NS td  A  B ETtd   C ETtd  a b (1)  HoÆc NS tt  A  BET / ETmax a  C ET / ETmax b NS max (2)Trong ®ã:NStt : N¨ng suÊt c©y trång thùc t¹i (kg/ha)NSmax : N¨ng suÊt c©y trång lín nhÊt (kg/ha)NSt® : N¨ng suÊt c©y trång t¬ng ®èi (NStt /NSmax)ET : Bèc tho¸t h¬i níc hiÖn t¹i (mm)ETmax : Bèc tho¸t h¬i níc lín nhÊt (mm)ETt® : Bèc tho¸t h¬i níc t¬ng ®èi (ET / ETmax)A ; B ; C ; a ; b : C¸c hÖ sè thùc nghiÖm Hµm môc tiªu cña hÖ thèng c©y trång ®îc tíi. Trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ vÒ níc, diÖn tÝch ®Êt vµ nh©n c«ng lao ®éng ®Ó lµm t¨ng lîinhuËn lín nhÊt cña khu tíi, hµm môc tiªu cña m« h×nh phi tuyÕn nh sau : 3 n m Fmax   G j DTij NS ij  CPij DTij  (3) ...