Mô hình toán thủy văn lưu vực nhỏ - Chương 13: Các mô hình hiện có

Nội dung của chương cuối liên quan đến việc sử dụng mô hình thủy văn cho lưu vực nhỏ nói chung thường gặp phải vấn đề khó khăn khi lựa chọn mô hình thích hợp trong số rất nhiều các mô hình có sẵn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mô hình toán thủy văn lưu vực nhỏ - Chương 13: Các mô hình hiện cóCh−¬ng 13C¸c M« h×nh hiÖn cã 825826 C¸c m« h×nh hiÖn cã T¸c gi¶: K. G. Renard, Gi¸m ®èc Trung t©m nghiªn cøu l−u vùc T©y Nam, USDA, ARS, Tucson, AZ 85705; W. J. Rawl, Nhµ thñy v¨n häc, USDA, ARS, Beltsville, MD 20705; M. M. Fogel, Gi¸o s−, Nhµ thñy v¨n häc, Tr−êng c¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn t¸i t¹o ®−îc, §¹i häc Tæng hîp Arizona, Tucson, AZ 85721; Nh÷ng ng−êi sö dông m« h×nh thñy v¨n cho l−u vùc nhá nãi chungth−êng gÆp ph¶i vÊn ®Ò khã kh¨n khi lùa chän m« h×nh thÝch hîp trong sè rÊtnhiÒu c¸c m« h×nh s½n cã. RÊt nhiÒu m« h×nh sö dông trong nh÷ng lÜnh vùcchuyªn biÖt (do sö dông mét sè gi¶ thiÕt riªng vµ c¸c s¬ ®å ®¬n gi¶n hãa), vµ v×thÕ ng−êi sö dông cÇn ph¶i biÕt c¸ch ®Ó lùa chän ra ®−îc m« h×nh sao cho ®−ara ®−îc lêi gi¶i hiÖu qu¶ nhÊt cho vÊn ®Ò m×nh quan t©m. MÆc dÇu chóng t«ikh«ng lµm mét so s¸nh nµo ë ®©y vÒ tÝnh ®¬n gi¶n hay ®é chÝnh x¸c cña c¸c m«pháng víi nh÷ng c¬ së d÷ liÖu th«ng th−êng, mµ chóng t«i cè g¾ng ®−a ra tÊtc¶ c¸c m« h×nh hiÖn cã m« t¶ chu tr×nh thñy v¨n (hay c¸c thµnh phÇn cña chutr×nh nµy). Mét b¶ng tãm t¾t sÏ tr×nh bµy nh÷ng tµi liÖu tham kh¶o cho c¸c m«h×nh dùa trªn c¬ së vÒ sö dông ®Êt bÒ mÆt, vïng ®Þa lý vµ c¸c thµnh phÇn cñachu tr×nh thñy v¨n ®−îc m« pháng. Trong phÇn tæng quan tµi liÖu, chóng t«i sö dông c¬ chÕ dß t×m b»ngm¸y tÝnh vµ mét ®iÒu tra réng r·i trong giíi khoa häc mµ cã thÓ cã nh÷ng ®ãnggãp nh÷ng tµi liÖu cã Ých. C¸c c¬ së d÷ liÖu cña m¸y tÝnh ®· dß t×m ®−îc baogåm trong HÖ thèng th«ng tin Khoa häc nguån n−íc (WRSIS), Trung t©mth«ng tin kü thuËt Quèc gia (NTIS) vµ Trung t©m nghiªn cøu Khoa häc vµ gi¸o 827dôc N«ng nghiÖp (SEA-AR, Trung t©m nghiªn cøu n«ng nghiÖp cò), vµ c¸c tµiliÖu ®· c«ng bè. Kho¶ng 300 b¶n th¨m dß th«ng tin vÒ c¸c m« h×nh s½n cã ®· ®−îc ph©nph¸t cho cho c¸c c¬ quan Liªn bang liªn quan ®Õn vÊn ®Ò n−íc, c¸c tr−êng §¹ihäc (gåm c¸c khoa kü thuËt n«ng nghiÖp, kü thuËt c«ng tr×nh x©y dùng vµrõng), c¸c trung t©m nghiªn cøu nguån n−íc, mét sè lùa chon c¸c c¬ quan vÒn−íc cÊp bang, vµ mét sè c¸c nhµ t− vÊn c¸ nh©n. Chóng t«i ch−a thu thËp®ù¬c c¸c th«ng tin vÒ c¸c m« h×nh bªn ngoai n−íc Mü, mÆc dÇu mét sè cung ®·®−îc ®Ò cËp ®Õn do chóng ®−îc ph¸t triÓn tõ n−íc Mü. C¸c th«ng tin sau ®©y®−îc d−a vµo trong b¶n th¨m dß: 1. Tªn m« h×nh 2. Tªn t¸c gi¶ 3. §Þa chØ cña t¸c gi¶ chÝnh 4. Qu¸ tr×nh thñy v¨n ®−îc m« pháng 5. M« t¶ m« h×nh 6. Quy m« thêi gian cña m« pháng 7. Danh s¸ch c¸c biÕn ®Çu vµo chÝnh 8. Danh s¸ch c¸c biÕn ®Çu ra chÝnh 9. S¬ ®å tèi −u hãa 10. T×nh tr¹ng cña m« h×nh 11. C¸c vïng ®Êt vµ ®Þa lý nµo ®· ®−îc ¸p dông 12. Yªu cÇu vÒ m¸y tÝnh 13. C¸c tµi liÖu tham kh¶o tèt nhÊt vÒ m« h×nh Víi thêi gian vµ kh«ng gian h¹n chÕ kh«ng thÓ liÖt kª hÕt tÊt c¶ c¸c m«h×nh ®−îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c c©u tr¶ lêi phiÕu th¨m dß. H¬n thÕ n÷a chóngt«i cho r»ng ®Ò cËp ®Õn qu¸ nhiÒu m« h×nh còng ch−a h¼n lµ tèi −u khi rÊtnhiÒu c¸c m« h×nh trong c¸c phiÕu tr¶ lêi b¶n th¨m dß ®ang ë giai ®o¹n ph¸t828triÓn ban ®Çu vµ ch−a thÓ sö dông trùc tiÕp ngay ®−îc. NÕu kh«ng cã nh÷ngm« t¶ tãm t¾t vÒ m« h×nh th× ng−êi sö dông sÏ kh«ng thÓ lùa chän ®−îc m«h×nh thÝch hîp cho môc ®Ých cña m×nh. V× thÕ, chóng t«i quyÕt ®Þnh chØ ®−avµo nh÷ng m« h×nh m¸y tÝnh ®· ®−îc c«ng bè réng r·i vµ cho phÐp m« phángtoµn bé hay mét phÇn chÝnh cña pha ®Êt (land phase) trong qu¸ tr×nh thñyv¨n. Toµn bé m« h×nh tháa m·n ®iÒu kiÖn nµy ®−îc tr×nh bµy trong phô lôc 13-A. Nh×n chung, c¸c th«ng tin sau ®©y ®−îc ®−a vµo cho mçi m« h×nh: • Tªn cña ng−êi t¸c gi¶ m« h×nh (c¸c m« h×nh ®−îc s¾p theo thø tù ch÷ c¸i cña tªn t¸c gi¶) • Tªn m« h×nh • §Þa chØ cña t¸c gi¶ chÝnh • Tãm t¾t néi dung (m« t¶ v¾n t¾t vÒ m« h×nh lµm g×, bao gåm c¶ ®ßi hái vÒ phÇn cøng m¸y tÝnh, c¸c d¹ng vïng ®Êt vµ khu vùc ®Þa lý ¸p dông) • C¸c tµi liÖu tham kh¶o B¶ng 1 tæng kÕt l¹i c¸c d÷ liÖu cña mçi m« h×nh trong phô lôc 13-A vµliÖt kª c¸c qu¸ tr×nh thñy v¨n ®−îc m« pháng, c¸c vïng ®Þa lý vµ ®Æc tÝnh ®Êt®· ®−îc hoÆc cã thÓ ¸p dông m« h×nh. B¶ng nµy cã thÓ gióp cho ng−êi sö dôngdÔ dµng t×m ra ®−îc m« h×nh phï hîp nhÊt cho nhu cÇu cña hä. Trong qu¸ tr×nh t×m kiÕm tµi liÖu chugn t«i ®· t×m thÊy mét vµi tµi liÖuh÷u Ých vµ toµn diÖn vÒ c¸c m« h×nh thñy v¨n (b¶ng 2). Ng−êi ®äc cã thÓ tracøu thªm c¸c tµi liÖu nµy ®Ó cã thªm c¸c th«ng tin kh¸c vÒ c¸c m« h×nh mµ hälùa chän. Mét sè tµi liÖu tham kh¶o trong b¶ng 2 còng ®· so s¸nh c¸c kÕt qu¶dù b¸o sö dông vµi m« h×nh th«ng th−êng trªn cïng mét bé sè liÖu l−u vùc.Nh÷ng nç lùc h¬n n÷a theo h−íng nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó hç trî cho ng−êi sö dôngtrong viÖc quyÕt ®Þnh nªn ...