Thủy ngân (TN) ký hiệu hóa học là Hg, xuất xứ từ tiếng Hy Lạp: Hydrargyrum (trong đó Hydros: nước và argyros: bạc). Đó là một trong 3 kim loại (TN, chì, cadmium) được coi là nguy hiểm nhất đối với con người, đã thế nó còn là một chất không có chức năng gì đối với cơ thể. TN có mặt ở khắp nơi và mức độ gây hại đang ngày một nghiêm trọng hơn những gì các nhà khoa học từng đánh giá về nó cách đây vài năm. ở dạng nguyên chất, mức độc chỉ ở...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mối nguy hại từ thủy ngân Mối nguy hại từ thủy ngân Thủy ngân (TN) ký hiệu hóa học là Hg, xuất xứ từ tiếng Hy Lạp:Hydrargyrum (trong đó Hydros: nước và argyros: bạc). Đó là một trong 3kim loại (TN, chì, cadmium) được coi là nguy hiểm nhất đối với con người, đãthế nó còn là một chất không có chức năng gì đối với cơ thể. TN có mặt ở khắp nơi và mức độ gây hại đang ngày một nghiêm trọng hơnnhững gì các nhà khoa học từng đánh giá về nó cách đây vài năm. ở dạng nguyênchất, mức độc chỉ ở dạng trung bình vì nó lưu chuyển nhanh, khắp cơ thể khiếncho ít bộ phận nào kịp có thời gian hấp thu nó. Nguy hiểm là nó làm nhiễm bẩnkhông khí, chuyển thành dạng methyl TN, bền vững và bám dính trong quá trìnhchuyển hóa một thời gian dài trong cơ thể. Methyl TN là chất độc thần kinh rấtmạnh. Người bị nhiễm độc TN thường có những triệu chứng lâm sàng như: - Thể nhẹ: nhức đầu, chóng mặt, mệt mỏi, khó ngủ, tanh mùi kim loại ởmiệng, khó thở, đau thắt ngực. Khám thấy: viêm lợi, mi mắt co giật liên tục, tínhtình cáu gắt, hưng phấn khác thường. - Thể vừa: Tổn thương viêm tủy sống hay các dây thần kinh, nếu nặng sẽ bịviêm não, viêm tủy sống, viêm dây thần kinh, có khi liệt tứ chi. Trí nhớ bị giảmsút, tập trung tư tưởng kém, lao động suy yếu, ăn mất ngon, không ngủ được. Cuốicùng dẫn tới hội chứng bệnh não. - Thể mạn: rối loạn thần kinh thực vật và tim mạch. Chức năng chống độccủa gan giảm, hàm lượng TN trong nước tiểu tăng: 0,04 - 0,10mg/l. TN còn ảnh hưởng rõ rệt đến thai nhi: mù, điếc, dị dạng, trí thông minhgiảm sút... Những trường hợp ngộ độc thủy ngân Trong mỹ phẩm Thời trung cổ, nhiều phụ nữ đã chết một cách kỳ lạ mà không ai hiểu tạisao. Ngày nay, khoa học, sau khi đã phân tích kỹ và chính xác - đã kết luận nạnnhân bị tử vong do đã sử dụng các mỹ phẩm trong đó có chứa các chất độc: TN,chì, asen... Việc phân tích các mẫu xương còn lại của một số nữ hoàng, công chúa,công tước được lưu lại tại các hầm mộ từ thế kỷ 15 ở Nga cho thấy mức độ tậptrung TN và chì cao gấp hàng trăm lần so với mức bình thường. Một trong nhữngnghi án lớn nhất của lịch sử Nga là cái chết của Sa hậu Anatassia Romanova (vợIvan bạo chúa) qua đời khi mới ở tuổi 25, nổi tiếng lạm dụng mỹ phẩm. Phân chấttrong bím tóc màu nâu của bà, thấy muối thuỷ ngân có tỷ lệ cao (4,8mg/g). Bà chếtvào năm 1560, khi còn rất trẻ và gây tai họa cho nhiều người vì Ivan bạo chúa chorằng có kẻ đã ám sát vợ mình (!). Những cuộc khai quật hầm mộ ở Ai Cập, thuđược những túi nhỏ mỹ phẩm trong mộ phần của nhiều phụ nữ, phân tích thấy cóchứa nhiều TN, chì... Trong các thuốc tráng dương, trường sinh bất tử Các vua chúa và các nhà quyền quý ưa chuộng các loại tân dược được chếtạo từ khoáng vật, thực vật... nhằm kéo dài tuổi thọ, tăng cường khoái cảm, trángkiện, hoạt động tình dục không biết mỏi mệt. Cái chết của Hán Thành tổ LưuNgao (thế kỷ I trước CN) được coi là ông vua đầu tiên trong lịch sử Trung Hoabăng hà vì lạm dụng đan dược, được chính sử ghi chép lại. Nguyên liệu luyện đanthường có các khoáng thạch: hùng hoàng, tiêu thạch, vân mẫu, chu sa, thần sa...Trong các thuốc này có chứa hàm lượng cao: TN, chì, asen..., như chu sa chứaselenua thủy ngân. Trong động vật Tiến hành thử nghiệm trên các loài chim di trú ở miền Đông Bắc nước Mỹ,các nhà nghiên cứu phát hiện mức thủy ngân tiềm ẩn trong máu của hơn 175 loàitừng được coi là chim sạch. TN còn tồn tại trong cơ thể gấu Bắc cực, chồn nước,rái cá, báo. Các nhà khoa học Hokkaido (Nhật Bản) đã phát hiện trên 26 mẫu gancá voi, lượng TN trung bình cao hơn 900 lần lượng cho phép (0,4mcg/g). Bác sĩ Jane Hightower (California - Mỹ) đã đưa ra nhận xét: Qua xétnghiệm máu của 123 người, có triệu chứng tóc rụng, mệt mỏi, nhức đầu, mất trínhớ, do thường ăn cá biển loại to (cá mũi kiếm, cá ngừ), nhận thấy 90% có hàmlượng TN cao hơn mức cho phép của Cơ quan bảo vệ môi trường Mỹ (EPA), trongđó hơn 50% cao gấp đôi, gấp 3 hoặc 4 lần. Ngừng ăn các loại cá to này một thờigian dài các triệu chứng khó chịu trên sẽ biến mất. Cơ quan quản lý thực phẩm và thuốc của Mỹ (FDA) khuyến cáo: các bàmẹ mang thai hay đang có dự định mang thai, không nên ăn các loại cá: mũi kiếm,ngừ, thu, mập... hoặc hạn chế ăn cá (dưới 200g một tuần). Khuyến cáo này đãđược phổ biến tại 45 tiểu bang, các quầy bán cá phải có bảng cảnh báo về TN cótrong cá bán. Trong một số hóa chất bảo quản Ở Pakistan, năm 1971 có hơn 6.000 người chết vì thóc bảo quản bằng chấtcó chứa oxyd TN. Đáng tiếc hơn là sau sự kiện trên không được rút kinh nghiệm,nên năm 1972 lại gây cho 300 người dân Irak chết vì lý do tương tự. Trong nha khoa và một số dụng cụ y khoa Việc dùng Amalgam để trám răng đã có từ 1833 do hai anh em người Pháptên là Crawcowz tìm ra: hợp chất độn amalgam bằng bạc có chứa tới 50% TN.Q ...