Mối nguy hiểm do nhiễm giun đũa

Sau lũ lụt, các bệnh do ký sinh trùng, vi khuẩn, virut gia tăng. Một trong những bệnh dễ mắc là bệnh giun đũa. Giun đũa (ascaris lumbricoides) là loại ký sinh trùng đường ruột phổ biến nhất, trên thế giới có khoảng 1 tỷ người nhiễm giun đũa. Tỷ lệ nhiễm bệnh cao ở những nơi kém vệ sinh hoặc dùng phân người bón cây. Nhiễm giun đũa nặng thường gặp ở trẻ em, làm trẻ chậm lớn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mối nguy hiểm do nhiễm giun đũa Mối nguy hiểm do nhiễm giun đũaSau lũ lụt, các bệnh do ký sinh trùng, vi khuẩn, virutgia tăng. Một trong những bệnh dễ mắc là bệnh giunđũa. Giun đũa (ascaris lumbricoides) là loại ký sinhtrùng đường ruột phổ biến nhất, trên thế giới có khoảng1 tỷ người nhiễm giun đũa. Tỷ lệ nhiễm bệnh cao ởnhững nơi kém vệ sinh hoặc dùng phân người bón cây.Nhiễm giun đũa nặng thường gặp ở trẻ em, làm trẻchậm lớn.Chu trình gây bệnh của giun đũaGiun đũa sống ở đoạn trên của ruột. Sau khi thụ tinh, giuncái đẻ ra một lượng trứng lớn, theo phân thải ra ngoài.Bệnh không lây trực tiếp từ người sang người, do trứngphải lưu lại trong đất khoảng 2 - 3 tuần mới có khả nănggây bệnh. Trứng giun đũa có thể tồn tại nhiều năm. Ngườibị nhiễm bệnh khi ăn phải trứng giun có trong thức ăn vànước uống. Trong ruột non, trứng nở ra các ấu trùngchuyển động, xâm nhập thành ruột non và di chuyển tới timphải qua các tiểu tĩnh mạch mạc treo và mạch bạch huyếtmạc treo. Từ tim, các ấu trùng đi vào phổi, chui qua thànhphế nang và di trú ngược theo hệ thống phế quản lên họng,xuống thực quản và vào lại ruột non. Giun trưởng thành cókích thước 20 - 40cmx3 - 6mm, sống được trên 1 năm.Trứng bắt đầu được sản sinh sau 60 - 75 ngày kể từ khi ănphải trứng gây bệnh. Vòng phát triển gây bệnh của giun đũa.Làm sao biết người bị nhiễm giun đũa?Các ấu trùng giun đũa có khả năng kích thích dị ứng trongphổi gây tổn thương mao mạch và phế nang, làm cho bệnhnhân bị sốt nhẹ, ho khan, đờm lẫn máu, thở khò khè, khóthở và đau sau xương ức. Một số bệnh nhân có nổi mẩnngoài da và nghe thấy ran trong phổi. Có khi ấu trùng di trúlạc vào não, thận, mắt, tuỷ sống... gây các triệu chứng liênquan đến các cơ quan này. Với số lượng nhỏ giun trưởngthành trong ruột thường không gây triệu chứng. Nhưng khinhiễm giun nặng, có các triệu chứng kiểu loét dạ dày tátràng hoặc cảm giác khó chịu trước hoặc sau bữa ăn ởbụng. Người nhiễm giun có thể khạc hay nôn ra giun quamũi, miệng. Nhiều khi giun chui vào ống mật chủ, ống tuỵ,ruột thừa, túi thừa của ruột và các chỗ khác, gây viêmđường mật, viêm túi mật, áp-xe gan do vi khuẩn, viêm tuỵhoặc hoàng đản tắc mật. Trường hợp nhiễm giun rất nặng,các búi giun có thể gây tắc ruột, xoắn ruột, lồng ruột. Nếubệnh nhân bị bệnh thương hàn, giun có thể xuyên thủngthành ruột bị mỏng. Nhiễm giun vừa phải đến nặng làm chotrẻ em bị chậm lớn. Vì vậy, điều trị định kỳ bằngalbendazol cho trẻ em có tác dụng cải thiện sự phát triểncho trẻ.Giai đoạn ấu trùng ở phổi bệnh nhân có ho thoảng qua, khóthở, thở rít, nổi mẩn ngoài da, tăng bạch cầu ái toan vàthâm nhiễm phổi thoảng qua. Giai đoạn giun ở ruột: bệnhnhân có cảm giác khó chịu không rõ ràng ở thượng vị, đôikhi nôn, trướng bụng. Có thể thấy trứng giun trong phân,giun chui ra hậu môn, mũi hoặc miệng.Trong thời kỳ di trú của ấu trùng, chụp Xquang lồng ngựccó thể thấy các tổn thương xâm nhiễm lan toả, không rõnét. Nếu tắc ruột, chụp bụng không chuẩn bị cho thấy cácmức hơi và những hình của giun trong các quai ruột giãn,siêu âm cũng có thể cho thấy hình ảnh ruột giãn và khốigiun. Giai đoạn nhiễm giun ở phổi, ấu trùng giun có thể tìmthấy trong đờm. Giai đoạn nhiễm giun ở ruột, tìm thấytrứng giun trong phân.Điều trị và phòng bệnhCó thể dùng một trong các thuốc sau để điều trị giun đũa:albendazol, levamisol, pyrantel pamoat, mebendazol,piperazin.Nhiễm giun đũa, giun móc và giun tóc thường đi kèm vớinhau nên có thể điều trị đồng thời bằng albendazol,mebendazol hoặc oxantel, pyrantel pamoat.Bệnh nhân nhiễm giun mà cần phẫu thuật phải chú ý rằngcác thuốc gây mê có thể kích thích giun tăng vận động nênbệnh nhân nhiễm giun cần được tẩy giun trước khi làmphẫu thuật.Trường hợp tắc ruột do giun hoặc giun chui ống mật, có thểtránh phẫu thuật bằng cách hút dịch dạ dày qua ống thôngmũi, sau đó bơm liều thuốc tẩy giun qua ống. Nếu giunchui ống mật, có thể lấy giun qua ống nội soi dưới siêu âmvà điều trị dung dịch albendazol hoặc piperazin bơm vàoống mật chủ kết hợp với điều trị toàn thân cũng có tácdụng.Cách phòng bệnh giun đũa tốt nhất là không ăn rau sống,không uống nước lã. Không nên dùng phân tươi bón ruộnghay bón cho cây trồng, nhất là rau xanh. Xử lý tốt phân,nước rác. Thực hiện rửa tay xà phòng trước khi ăn uống.Không để móng tay dài dễ dính, bám đất cát và lây nhiễmtrứng giun.TS. Nguyễn Thế Minh ...