MỐI QUAN HỆ THẾ - PHÁP –THUẬT TRONG TƯ TƯỞNG PHÁP TRỊ CỦA HÀN PHI TỬ

Tham khảo bài thuyết trình mối quan hệ thế - pháp –thuật trong tư tưởng pháp trị của hàn phi tử, khoa học xã hội phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MỐI QUAN HỆ THẾ - PHÁP –THUẬT TRONG TƯ TƯỞNG PHÁP TRỊ CỦA HÀN PHI TỬ ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN KHOA KHOA HỌC QUẢN LÝ MỐI QUAN HỆ THẾ - PHÁP –THUẬTTRONG TƯ TƯỞNG PHÁP TRỊ CỦA HÀN PHI TỬ Giảng Viên: PGS.TS Phạm Ngọc Thanh Nhóm Sinh Viên Thực hiện:Nhóm 3 I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ TRUNG HOA CỔ ĐẠI THỜI HÀN PHI TỬ VÀ SỰ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG PHÁP TRỊ1. Bối cảnh lịch sử - Lịch sử Trung Hoa cổ đại có hai thời kỳ được nói đến đó là Xuâ n thu và Chiến quốc -So với thời Xuân Thu thì thời Chiến Quốc là thời kỳ lịch sử phát triển r ực rỡ về tư tưởng “trăm hoa đua nở”, “bách gia chư tử”. Có ba dòng tư tưởng lớn cùng tồn tại trong thời đại bấy giờ: + Nho gia và Mặc Tử, Khổng Tử +Đạo gia +Pháp gia -Tư tưởng Pháp gia với đại biểu xuất sắc là Hàn Phi Tử.I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ TRUNG HOA CỔ ĐẠI THỜI HÀN PHI TỬ VÀ SỰ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG PHÁP TRỊ1. Bối cảnh lịch sử - Hàn Phi Tử(280-233 TCN),là một công tử nước Hàn, học rộng, biết cả đạo Nho, đạo Lão, nhưng thích nhất học thuyết của Pháp gia và có tư tưởng mới về Pháp trị. -Nội dung cơ bản của Pháp gia là đề cao vai trò của pháp luật và chủ trương dùng pháp luật hà khắc để trị nước. -Hàn Phi Tử là người đầu tiên coi trọng cả ba yếu tố Thế, Thuật, và Pháp. I. BỐI CẢNH LỊCH SỬ TRUNG HOA CỔ ĐẠITHỜI HÀN PHI TỬ VÀ SỰ HÌNH THÀNH TƯ TƯỞNG PHÁP TRỊ2. Quan niệm về bản chất con người của Hàn Phi Tử. -Hàn Phi Tử đã cho rằng bản chất con người là vì tư lợi. +Chỉ có một số thánh nhân tích bản tính thiện còn đa số vốn có tính ác. +Con người làm việc do xuất phát từ lợi ích của bản thân.II. Nội dung cơ bản của Thế, Thuật và Pháp1. Thế-“Thế” trong quan niệm của Hàn Phi là địa vị và quyền uykhông liên quan với đạo đức và tài trí của con người.-Vua là người có quyền uy tối cao. +Vua là người duy nhất có quyền đề ra pháp luật. +Vua phải nắm lấy quyền thưởng phạt.- Tuy nhiên do quan niệm con người là tư lợi nên chính sáchthưởng phạt của ông có phần cực đoan.II. Nội dung cơ bản của Thế, Thuật và Pháp2. Thuật -Thuật: là kĩ thuật quản lí và tâm thuật. -Thuật của Hàn Phi có hai nguyên tắc cơ bản sau: +Một là bề tôi không làm hết hay làm quá trách nhiệm đều phải xử phạt. +Hai là căn cứ vào sự tương xứng hay không giữa “công” và “danh”, “lời nói” và “việc làm” cuả kẻ bề tôi để thưởng phạt.II. Nội dung cơ bản của Thế, Thuật và Pháp 2. Thuật -Trong kĩ thuật bao gồm hai nội dung chính: +Thuật trừ gian +Thuật dùng người -Trong tư tưởng của mình Hàn Phi Tử còn bàn đến Thuật vô vi. Tóm lại Thuật của Hàn Phi là thủ đoạn để vua dùng để điều khiển quan lại, giữ gìn pháp luật và tuân theo mệnh lệnhII. Nội dung cơ bản của Thế, Thuật và Pháp 3. Pháp -“Pháp” tức là chỉ pháp thuật -Là một công cụ hữu hiệu nhất để quản lý - cai trị xã hội. -Pháp luật là do vua đặt ra nhưng phải tuân theo các nguyên tắc sau: +Pháp luật phải kịp thời, hợp thời +Pháp luật phải công khai, dễ biết, dễ thi hành +Pháp luật phải công bằng, bênh vực kẻ yếu và số ít +Pháp luật phải có tính phổ biến Pháp luật có vai trò quan trọng nhất trong bộ ba pháp- thuật - thế, vì thế tiền đề mà mục đích tối cao của chính trị, quản lý là làm cho “Pháp luật không hỏng nát”.III. MỐI QUAN HỆ GIỮA THẾ, THUẬT VÀ PHÁP TRONG TƯ TƯỞNG PHÁP GIA THẾ THUẬT PHÁP III. MỐI QUAN HỆ GIỮA THẾ, THUẬT VÀ PHÁP TRONG TƯ TƯỞNG PHÁP GIA1. Thế - Pháp - Thế là điều kiện tất yếu tạo ra Pháp +Nhà vua phải dựa vào Thế của mình để ban lệnh, buộc bề dưới phải nghe theo. +Nhờ có Thế mà pháp luật ra đời và đi vào cuộc sống. +Mức độ hiệu quả thi hành của pháp luật đến đâu là do Thế của nhà vua. Như vậy, Thế là điều kiện để tạo nên Pháp, để cho Pháp được thi hành theo đúng như những gì nó được ban ra. -Pháp duy trì củng cố Thế +Pháp hiệu quả, đúng đắn thì Thế lớn mạnh và ngược lại +Pháp mà nhà vua dùng chủ yếu ở đây là chính sách thưởng phạt nghiêm minh +Thưởng phạt không chỉ tạo nên Thế của nhà vua mà đồng thời còn tạo nên Thế của nước. III. MỐI QUAN HỆ GIỮA THẾ, THUẬT VÀ PHÁP TRONG TƯ TƯỞNG PHÁP GIA2. Thuật – Thế -Thuật tạo nên, củng cố, bảo vệ cho Thế Một minh chúa khi biết sử dụng Thuật tốt thì sẽ tuyển chọn được đội ngũ có tài mà vẫn chịu phục tùng, vẫn bị khuất phục trước quyền uy của chúa, khi đó sẽ càng củng cố vững chắc Thế của mình. -Thế là điều kiện tất yếu để thực thi Thuật +Thuật là công cụ vua sử dụng để quản lý tầng lớp quan lại. Vậy nên để sử dụng được Thuật thì trước hết vua phải có Thế. +Một người dù có Thuật hay đến đâu mà không có quyền thế trong tay thì cũng không thể thi hành những nội dung đó của Thuật. III. MỐI ...