Một chữ tình (Hồ Biểu Chánh)

Chủ nhựt, học trò trường Chasseloup Laubat ra đi chơi hết, duy có trò bị phạt với chừng mười lăm trò thấy ngày thi đã cận rồi, muốn học ôn, nên còn ở lại trong trường mà thôi. Lúc trưa trời mưa giông trót một giờ đồng hồ, me đổ lá đầy sân, cát chỗ khô chỗ ướt. học trò ngủ trưa thức dậy vào lớp học bài cho đến 4 giờ chiều mới ra ngoài hàng tư ngồi chơi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một chữ tình (Hồ Biểu Chánh)Hồ Biểu ChánhMột Chữ TìnhMục LụcThông tin ebookChương 1Chương 2Chương 3Chương 4Chương 5Chương 6Chương 7Chương 8Chương 9 (chương kết)Thông tin ebook Tên truyện : Một Chữ Tình Tác giả : Hồ Biểu Chánh Nguồn : http://vnthuquan.net Convert : Bùi Xuân Huy (santseiya_TVE) Ngày hoàn thành : 19/03/2007 Nơi hoàn thành : Hà NộiChương 1 Chủ nhựt, học trò trường Chasseloup Laubat ra đi chơi hết, duy có trò bị phạt với chừng mười lămtrò thấy ngày thi đã cận rồi, muốn học ôn, nên còn ở lại trong trường mà thôi.Lúc trưa trời mưa giông trót một giờ đồng hồ, me đổ lá đầy sân, cát chỗ khô chỗ ướt. học trò ngủ trưathức dậy vào lớp học bài cho đến 4 giờ chiều mới ra ngoài hàng tư ngồi chơi. Đầu nầy năm ba học tròdụm nhau ngồi trò chuyện, đầu nọ vài ba trò dắt nhau đi lại đi qua.Phạm Quảng Giao tay cầm cuốn sách “Pháp văn bị thể” chơn lần đi lại một góc vắng vẻ, rồi ngồi giởsách ra đọc. Trời tuy đã dứt mưa, song gió thổi ngọn me oằn oại, hễ luồng gió đến thì nước đọng trêncây đổ xuống, rồi lá me cũng lát đát rớt theo. Quảng Giao tính kiếm chỗ vắng học cho dễ, nào dè dởsách ra đọc chưa được mấy hàng mà ngoài sân nước tuôn lá đổ đã mấy lần, làm cho trò ta lãng trí đọcmà không nhớ chi hết.Quảng Giao để cuốn sách trên gối, tay trái thì đè, còn tay mặt thì chống cằm, ngồi ngó ra ngoài sân,mắt nhìn cảnh vật tiu hiu, trí tưởng tiền trình càng ái ngại. Ngồi hồi lâu, bỗng nghe sau lưng có tiếnggiầy động đất, Quảng Giao day lại thấy trò Lê Bác Ái chơn đi nhè nhẹ, miệng cười chúm chím, đươngxâm xâm bước tới, ý muốn lén chọc cho giật mình chơi. Bác Ái thấy Quảng Giao day lại, không cònthế chọc ghẹo được, mới cười lớn rồi giựt cuốn sách mà hỏi rằng:- Học giống gì đây anh?- Đọc bậy Pháp quốc văn học chơi vậy mà.- Anh giỏi quá! Trời nầy mà đọc sách được chớ. Tôi có tánh kỳ, hễ trời mưa tôi buồn, chẳng hề khinào tôi học được.- Tôi cũng vậy, nãy giờ đem sách lại ngồi đây chớ có đọc được câu nào đâu.Bác Ái ngồi kề một bên Quảng Giao, tay lật sách lia lịa, dòm ngó láo liên một hồi để dẹp cuốn sáchlại một bên nói với Quảng Giao rằng:- Bữa nay còn có 4 tuần lễ nữa mới tới ngày thi anh há?- Ừ.- Anh nhớ đến ngày thi anh sợ hay không?- Sợ giống gì?- Thiệt, học như hai anh em mình đây đi thi thì cũng ít sợ. Ngặt chừng thi có học trò mấy trường khácvào thi chung với mình, bởi vậy tôi còn lo một chút.- Lo sao? Họ thi phận họ, mình thi phận mình, hễ làm bài đủ số điểm thì đậu, chớ có họ rồi họ bớtđiểm mình được hay sao mà lo.- Không phải! Tôi lo là lo họ giựt thứ nhứt, thứ nhì rồi thì mất danh tiếng tụi Chasseloup mình chớ.- Thi thì phải ráng chớ sao, mà tôi biết tôi giựt thứ nhứt không được đâu.- Sao vậy?- Tại cái mạng tôi không có, học thì học chớ không khi nào dành thứ nhứt được đâu.- Mạng là cái gì? Anh khéo nói thì thôi!- Vậy chớ anh không thấy sao? Mấy năm học trong lớp có thua ai đâu, mà mấy lần thi có lần nào tôiđứng thứ nhứt đâu nào?- Tại anh tin tưởng mạng vận quá nên xuôi xả như vậy đa. Phải chi anh sốt sắng, trong trí cứ tính tranhthứ nhứt hoài, thì ắt phải được chớ gì,- Hứ! Anh nói hơi Tây hoài! Con người ta ai lại không có mạng, vậy chớ kỳ thi năm ngoái anh Hà TấnPhát học giỏi, ai cũng chắc ảnh đậu đầu, mà ảnh lại rớt đi, còn anh Nguyễn Văn Cảnh ảnh học dở màlại cà lâm, ai cũng tưởng ảnh rớt, mà sao ảnh lại đậu?- Ấy là tại may rủi chớ mạng số gì. Anh Phát ảnh rớt là vì lúc đi thi toán rủi ảnh tối tăm mày mặt, làmtoán trật hết, nên ảnh mới rớt chớ.- À! Ảnh giỏi toán sao chừng thi môn ấy ảnh tối tăm mày mặt, làm không được, vậy không phải tạiphần số ảnh hay sao?- Mình học Tây mà nói số mạng nghe kỳ quá!- Ủa! học Tây là học, chớ cái óc của mình là óc Việt Nam làm sao mà đổi được.- Anh nói nghe tức quá, nín không được. Học là cái gì? Con người đi học là cố ý muốn mở trí khôncho rộng đặng biết chỗ nào là chỗ tốt, chỗ nào là xấu, sự nào là sự phải, sự nào là sự quấy, điều nào làđiều hay, điều nào là điều dở, rồi chừng thành nhơn ra xung đột với đời, mình khỏi thua sút thiên hạ.Thưở trước ông bà mình học chữ Tàu, sách Tàu thì chuyên dạy lễ nghĩa, đạo đức mà thôi, bởi vậy ôngbà mình học rồi trí thâm nhiễm lễ nghĩa, đạo đức đến thay đổi thấy việc chi có lợi thì sợ phi nghĩa nênkhông dám làm, bị ai hiếp đáp thì sợ thất lễ nên không dám cự, vì vậy, nên mối lợi mới để cho họ dànhhết, mới bị người ta hiếp đáp bấy lâu nay đó. Anh nghĩ thử coi, cái óc của người mình như vậy khôngnên rửa cho sạch rồi sơn màu khác cho nó mới hay sao? Bọn chúng ta đây mau thoát khỏi vòng cựuhọc rồi chúng ta học theo Pháp quốc giáo dục, Pháp học mở trí khôn mà lại giúp con người có nghịlực, có cam đảm biết tốt biết xấu, biết quấy phải, nghĩa là hễ học thành rồi rồi thì con người có thểcạnh tranh lợi quyền, có thể đối đãi với đồng loại. Hễ học thì phải hành, mình học theo chữ Pháp thìphải ráng mà làm như người Pháp, nghĩa là cư xử, đi đứng, làm ăn, tính toán, suy nghĩ, mỗi mỗi đềuphải làm cho giống người Pháp mới được, chớ ...