Một số bệnh mạn tính thường gặp và các yếu tố nguy cơ đối với gánh nặng bệnh tật và tử vong của người cao tuổi Việt Nam

Việt Nam là một trong số những quốc gia già hóa dân số nhanh nhất trong khu vực. Người cao tuổi (NCT) Việt Nam phải chịu gánh nặng bệnh tật kép, với sự thay đổi từ bệnh lây nhiễm sang các bệnh không lây nhiễm và các bệnh mạn tính, các bệnh ung thư, rối loạn tâm thần đang ngày càng gia tăng như bệnh tim mạch, tăng huyết áp, đột quỵ, đái tháo đường, ung thư các loại, COPD, thoái hóa khớp, loãng xương, sa sút trí tuệ… Bài viết tập trung trình bày một số bệnh mạn tính thường gặp và các yếu tố nguy cơ đối với gánh nặng bệnh tật và tử vong của người cao tuổi Việt Nam.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số bệnh mạn tính thường gặp và các yếu tố nguy cơ đối với gánh nặng bệnh tật và tử vong của người cao tuổi Việt Nam Sè 19/2016 M TS B NH M N TÍNH THƯ NG G P VÀ CÁC Y U T NGUY CƠ Đ I V I GÁNH N NG B NH T T VÀ T VONG C A NGƯ I CAO TU I VI T NAM TS. BS. Phan H ng Vân21 Vi t Nam là m t trong s nh ng qu c gia già thoái hóa kh p, loãng xương, sa sút trí tu … đahóa dân s nhanh nh t trong khu v c. Ngư i cao s các b nh này ít nhi u liên quan đ n l i s ngtu i (NCT) Vi t Nam ph i ch u gánh n ng b nh và ph i đi u tr su t đ i.t t kép, v i s thay đ i t b nh lây nhi m sang Xem xét nguyên nhân gánh n ng b nh t tcác b nh không lây nhi m và các b nh m n tính, NCT Vi t Nam năm 2015 chia theo 3 nhómcác b nh ung thư, r i lo i tâm th n đang ngày chính cho th y: nhóm b nh không lây truy ncàng gia tăng như b nh tim m ch, tăng huy t áp, chi m t l ch y u đóng góp vào gánh n ngđ t qu , đái tháo đư ng, ung thư các lo i, COPD, b nh t t c a NCT (88%) (Hình 1). Hình 1: T l % các nhóm nguyên nhân chính gây DALYs NCT Vi t Nam năm 2015 DALYs 2015 60+ tu i 5.76% 2% Do các b nh lây nhi m 88.0% Ngu n: Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) (2015), Global Burden of Disease Study data Tương t như nguyên nhân gây gánh n ng nhi m, t l này nhóm ngư i t 60+ là 86,7%.b nh t t (DALYs) nguyên nhân gây t vong (Hình 2)nhóm NCT, ch y u cũng do các b nh không lây21 Trư ng Phòng Qu n lý khoa h c - Đào t o - H p tác qu c t , Vi n Chi n lư c và Chính sách Y t 49DÂN S - K HO CH HÓA GIA ĐÌNH Hình 2: T l % các nhóm nguyên nhân chính gây t vong NCT Vi t Nam năm 2015 T vong 2015 60+ tu i 5.3% 8.0% Do các b nh lây nhi m 86.7% Do các b nh không lây nhi m Ngu n: Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) (2015), Global Burden of Disease Study DataM t s b nh m n tính thư ng g p ngư i c u c a đa s các tác gi trong nư c, t l NCTcao tu i m c b nh ĐTĐ chi m t 4,15% đ n 8,2% và th p Tăng huy t áp (THA): THA là tri u ch ng hơn k t qu nghiên c u c a đa s các tác gi khácNCT thư ng g p và có xu hư ng ngày càng trên th gi i26. M t nghiên c u năm 2004 cho th ytăng. K t qu t Đi u tra Y t Qu c gia năm t l ĐTĐ ngư i t 60 tu i tr lên khu v c2002 cho th y g n 50% NCT trong c ng đ ng mi n núi là 7,8%, đ ng b ng là 8,2%; trung du làcó bi u hi n c a THA ho c b THA. Kho ng 7,9% và thành ph là 13,4%27. Nghiên c u t l27% ngư i t 60 tu i tr lên đư c ch n đoán ĐTĐ năm 2008 H i Phòng phát hi nb THA, trong đó t l THA ph n cao tu ilà 26% và nam gi i là 28,4%22. T l THA 22 B Y t (2002), Đi u tra Y t Qu c gia. Nxb Y h c, Hà N i.NCT trong c ng đ ng đư c đo huy t áp và 23 Ph m Th ng, Dương Đ c Hoàng (2003),“T l tăng huy t áp ngư i già t i m t s vùng thành th và nông thôn Vi tch n đoán THA là 16%-20% (năm 2003)23. T Nam”, K y u công trình nghiên c u khoa h c năm 2003,l NCT đư c ch n đoán m c b nh THA trong Vi n Lão Khoa, Hà N i.đi u tra v NCT năm 2011 là 45,6%24. Theo 24 VNCA (2012), Đi u tra v ngư i cao tu i Vi t Nam năm 2011. Nhà xu t b n Ph n , Hà N i.k t qu đi u tra h gia đình năm 2015 c a ...