Một số bệnh mạn tính và thai nghén (Kỳ III)

Bệnh đái tháo đường trong thời gian mang thai Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) trong thời gian mang thai là thể bệnh xảy ra khi có thai, với tỷ lệ khoảng 4% tổng số phụ nữ có thai, thường bắt đầu vào tháng thứ 5 - 6 của thai nghén (giữa tuần lễ thứ 24 - 28). Trong hầu hết các trường hợp, bệnh qua đi sau khi đã sinh con. Mức đường huyết cao trong máu, có hại cho cảmẹ và thai. Khi bị bệnh ĐTĐ, cơ thể không thể sử dụng được đường (glucoza) trong máu cũng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số bệnh mạn tính và thai nghén (Kỳ III) Một số bệnh mạn tính và thai nghén – Kỳ III Ảnh: Gettyimages.com Bệnh đái tháo đường trong thời gian mang thai Bệnh đái tháo đường (ĐTĐ) trong thời gian mang thai là thể bệnh xảy rakhi có thai, với tỷ lệ khoảng 4% tổng số phụ nữ có thai, thường bắt đầu vào thángthứ 5 - 6 của thai nghén (giữa tuần lễ thứ 24 - 28). Trong hầu hết các trường hợp,bệnh qua đi sau khi đã sinh con. Mức đường huyết cao trong máu, có hại cho cảmẹ và thai. Khi bị bệnh ĐTĐ, cơ thể không thể sử dụng được đường (glucoza)trong máu cũng như mức đường huyết trở nên cao hơn bình thường. Những yếu tố nguy cơ phát triển bệnh ĐTĐ trong thời gian mang thai: - Béo phì: chỉ số khối lượng cơ thể (BMI) từ 30 trở lên. - Tiền sử gia đình có bệnh ĐTĐ týp 2. - Phụ nữ từ 35 tuổi trở lên mới có thai. - Nếu lần trước đã sinh con to (khoảng từ 3,7-4,5kg). - Có cao huyết áp. - Có yếu tố chủng tộc: ví dụ người Mỹ gốc Tây Ban Nha, gốc Phi, thổ dânMỹ, người dân ở Đông hay Nam Á, ở các đảo nhỏ ở Thái Bình Dương. Việc chăm sóc trước sinh có ý nghĩa quan trọng với phụ nữ mang thai, nhấtlà với những phụ nữ đã có yếu tố nguy cơ bị bệnh ĐTĐ khi mang thai. Bệnh ĐTĐ khi có thai cần được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo sự an toàn,lành mạnh cho cả mẹ và con. Nếu không được điều trị thì thai sẽ dễ có bệnh ngay khi sinh ra như có mứcđường huyết thấp, vàng da hoặc có cân nặng hơn bình thường. Sức khỏe của người mẹ cũng bị ảnh hưởng, có thể sinh khó hoặc phải mổlấy thai nếu con quá to. Người phụ nữ bị ĐTĐ khi có thai cần theo chế độ ăn do thầy thuốc yêu cầuchẳng hạn: kiêng đồ ngọt như: bánh ngọt, kẹo, kem... mà chỉ nên ăn những thứ cóđường tự nhiên như hoa quả. Nếu thấy đói giữa các bữa ăn chính thì chỉ nên ănhoa quả, cà rốt... đường có trong bánh mì, cơm, khoai tây và hoa quả tốt cho cả mẹvà con. Chế độ ăn cũng cần cân đối và mỗi bữa ăn, không nên ăn nhiều, chỉ vừa đủcho sự tăng cân khi có thai, thầy thuốc sẽ có hướng dẫn cụ thể. Vận động thân thể đều đặn, phù hợp với sức khỏe là cần thiết và an toàncho cả mẹ và thai. Hãy bắt đầu tập vận động từ 5-10 phút trở lên, nếu thấy khỏe thìtăng lên 30 phút hoặc hơn cho mỗi buổi tập. Buổi tập càng dài thì mức đườnghuyết càng được kiểm soát tốt và luôn thử máu để kiểm tra mức đường huyết vàcần dùng cả thuốc để giữ cho đường huyết ổn định. Cũng cần thận trọng vớicường độ luyện tập: đừng tập quá nặng hoặc bị nóng quá, tùy theo tuổi tác, khôngnên để mạch nhanh quá 140 - 160 mỗi phút trong lúc luyện tập; nếu cảm thấychóng mặt hoặc đau lưng hoặc đau ở đâu đó trong khi tập thì nên ngừng và báocho thầy thuốc biết. Nếu có cơn co tử cung, ra máu âm đạo hoặc thấy ra nước ốithì cần đến bệnh viện ngay. Xét nghiệm đường huyết đều đặn giúp cho thầy thuốc biết chế độ ăn vàluyện tập có làm cho mức đường huyết ổn định không. Phải mất vài tuần sau sinh thì bệnh ĐTĐ mới qua đi. Để biết chắc bệnh đãqua, sau sinh 1-2 tháng, thầy thuốc sẽ cho làm một xét nghiệm máu đặc biệt khácnữa. Ngay cả khi bệnh ĐTĐ đã lui sau sinh, việc vận động, theo dõi cân nặng vàtheo một chế độ ăn lành mạnh vẫn cần tiếp tục. Có như thế thì mới hy vọng khôngbị ĐTĐsau này. Bệnh mụn giộp và thai nghén Khi nào dễ bị nhiễm bệnh mụn giộp? Khi hệ thống miễn dịch suy yếu, không thể chống đỡ có hiệu quả trước sựxâm nhập của virus. Khi hệ miễn dịch chưa trưởng thành: một số trường hợp, sựtiếp xúc với bệnh mụn giộp có thể đe dọa nghiêm trọng sức khỏe thai nhi và trẻtrong năm đầu tiên. Lây nhiễm virus mụn giộp khi mang thai và khi sinh: những nguy cơ lâynhiễm cho mẹ phụ thuộc vào nhiều yếu tố: thời điểm người mẹ bị nhiễm virus lầnđầu, tần suất các đợt bùng phát, người phụ nữ mang thai có biết mình đã nhiễmvirus mụn giộp hay không vì có khi không thấy biểu hiện gì. Nếu người phụ nữ tiếp xúc lần đầu với virus mụn giộp từ trước khi có thai:trong trường hợp này, nguy cơ thai bị nhiễm virus thực sự đáng ngại. Có thể hạnchế được nguy cơ nếu thầy thuốc sản khoa biết rõ tiền sử bệnh của cha mẹ, để cócác biện pháp phòng ngừa và điều trị cần thiết ngay từ khi có thai và khi chuyểndạ. Cũng có khi cần chỉ định mổ lấy thai. Nếu người phụ nữ tiếp xúc lần đầu với virus mụn giộp trong thời gian mangthai: dù rất hiếm nhưng trong trường hợp này thì nguy cơ lây nhiễm cho con khichuyển dạ rất lớn và có thể nghiêm trọng cho trẻ sơ sinh. Cần nhận biết đợt bùngphát đầu tiên khi đang mang thai để báo cho thầy thuốc biết. Thực hành mọi biệnpháp thận trọng khi sinh và trẻ sơ sinh có thể phải được điều trị ngay từ khi sinhra. Nếu không bao giờ có đợt bùng phát mụn giộp: cũng chưa thể loại trừ nguycơ, vì một số người tuy đã bị nhiễm virus mụn giộp nhưng không bao giờ bộc lộtriệu chứng. Vẫn có những đợt virus phát tán nhưng không có dấu hiệu nào; dùkhông có triệu chứng nhưng nguy cơ lây nhiễm từ mẹ sang con vẫn có thể xảy ra.Trẻ sơ sinh có tổn thương của bệnh mụn giộp có nghĩa là mẹ đã bị mụn giộp sinhdục. Chẩn đoán trẻ sơ sinh bị bệnh mụn giộp được tiến hành rất nhanh và trẻ cầnđược điều trị ngay. Làm thế nào để giảm nguy cơ lây nhiễm khi đang mang thai? Nếu như đã có những đợt bùng phát bệnh mụn giộp ở vợ và chồng: cần đểý và báo cho thầy thuốc mọi hiện tượng đau dù ít ở cơ quan sinh dục (ngứa, cảmgiác bỏng rát, nhoi nhói như kim châm, hay chỉ thấy khó chịu nhưng dễ tái diễn).Ngừng quan hệ tình dục trong thời gian có bùng phát, nhất là theo đường miệngnếu một trong 2 bạn tình có nốt ngứa nghi ngờ. Nếu không bao giờ có đợt bùng phát ở cặp vợ chồng: nên nhớ rằng luôn cónguy cơ ngay dù 1 trong 2 người không bao giờ có biểu hiện bị mụn giộp sinh dục.Khi không có tiền sử và/hoặc không có dấu hiệu mụn giộp sinh dục cũng chưa thểy ...