Một số cơ sở lý luận cho việc đổi mới phương pháp dạy học theo học chế tín chỉ hiện nay

Học chế tín chỉ mang nhiều lợi ích đến cho người dạy và người học. Với quá trình đào tạo được tổ chức linh hoạt, mềm dẻo tạo điều kiện cho sinh viên (SV) dễ dàng lựa chọn và thay đổi chương trình học thích hợp với sở trường và hoàn cảnh riêng. Do vậy, phương pháp dạy học trong học chế tín chỉ phải hướng tới phát triển tối đa tự chủ của SV trong học tập, phát triển năng lực độc lập làm việc và tự nghiên cứu trên cơ sở kế hoạch học tập mà SV đã định ra. Phương pháp dạy học phải phát huy cao độ tính tích cực, độc lập, sáng tạo của SV.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số cơ sở lý luận cho việc đổi mới phương pháp dạy học theo học chế tín chỉ hiện nayHội thảo khoa học Đổi mới phương pháp giảng dạy theo học chế tín chỉ tr. 29 MỘT SỐ CƠ SỞ LÝ LUẬN CHO VIỆC ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC THEO HỌC CHẾ TÍN CHỈ HIỆN NAY TS. Nguyễn Ánh Hồng Khoa Giáo dục Học chế tín chỉ mang nhiều lợi ích đến cho người dạy và người học. Với quá trìnhđào tạo được tổ chức linh hoạt, mềm dẻo tạo điều kiện cho sinh viên (SV) dễ dàng lựa chọnvà thay đổi chương trình học thích hợp với sở trường và hoàn cảnh riêng. Do vậy, phươngpháp dạy học trong học chế tín chỉ phải hướng tới phát triển tối đa tự chủ của SV trong họctập, phát triển năng lực độc lập làm việc và tự nghiên cứu trên cơ sở kế hoạch học tập màSV đã định ra. Phương pháp dạy học phải phát huy cao độ tính tích cực, độc lập, sáng tạocủa SV Trong hội thảo này, có một số câu hỏi được đặt ra: Thực chất đổi mới phương phápdạy học là gì? Và đổi mới phương pháp dạy học theo hệ thống tín chỉ hiện nay theo hướngnào? Trong bài viết này, chúng tôi trình bày một số cơ sở lý luận cho việc đổi mới phươngpháp dạy học theo học chế tín chỉ hiện nay. 1. Vai trò của giảng viên và SV trong quá trình dạy học đại học. Quá trình dạy học đại học là quá trình tương tác giữa hoạt động dạy của giảng viên(GV) và hoạt động học của SV (SV) nhằm đạt tới các nhiệm vụ dạy học ở đại học. Trong quá trình dạy học ở đại học, giáo viên là chủ thể của hoạt động dạy,giữ vai tròchủ đạo với chức năng tổ chức, điều khiển, lãnh đạo hoạt động học của SV đảm bảo choSV thực hiện đầy đủ và có chất lượng cao những yêu cầu đã được quy định phù hợp vớimục đích dạy học ở đại học. Vai trò chủ đạo của GV được thực hiện thông qua việc lựachọn nội dung dạy học, lựa chọn phương pháp, lựa chọn cách thức tổ chức lớp học trongquá trình đào tạo. Cách thức SV lĩnh hội tri thức, kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp như thế nàophụ thuộc vào cách thức tổ chức nhận thức của GV như thế đó. Nếu GV giảng theo phươngpháp “đọc – chép” thì SV phải học thuộc lòng (học vẹt) để ghi nhớ những tri thức đó (cóthể hoàn toàn không hiểu gì) còn nếu GV dẫn dắt quá trình học tập của SV qua việc giảiquyết vấn đề, các bài tập nhận thức làm bộc lộ bản chất của khái niệm thì thực sự SV đã tưduy sáng tạo để tìm ra tri thức. Đó chính là vai trò chủ đạo của GV trong quá trình dạyhọc đại học. SV có vai trò rất quan trọng trong quá trình dạy học đại học. SV một mặt là đốitượng của hoạt động dạy, mặt khác là chủ thể của hoạt động nhận thức có tính chất nghiêncứu. SV là chủ thể của hoạt động tích cực, độc lập, sáng tạo nhằm chiếm lĩnh tri thức, kỹnăng, kỹ xảo có liên quan đến nghề nghiệp tương lai của mình. Trong quá trình dạy học đạihọc dưới sự tổ chức, điều khiển, hoạt động học của GV, SV tự tổ chức, tự điều khiển hoạtđộng nhận thức của bản thân. Tính tích cực, chủ động của SV trong quá trình học tập sẽ tácđộng lại hoạt động giảng dạy của GV. Quá trình dạy học là quá trình tương tác giữa hoạtđộng dạy của GV và hoạt động học của SV được hiểu theo nghĩa đó. Quá trình dạy học đại học bao gồm hoạt động dạy (hoạt động tổ chức, điều khiểncủa GV) và hoạt động học (hoạt động tự tổ chức, tự điều khiển của SV). Trong đó, GV phảicó cách thức dạy và SV phải có cách thức học. Các cách thức dạy và học hợp thành cácHội thảo khoa học Đổi mới phương pháp giảng dạy theo học chế tín chỉ tr. 30phương pháp dạy học nhằm giúp GV và SV hoàn thành các nhiệm vụ, mục đích dạy học đềra. Do vậy, đổi mới phương pháp dạy học phải đổi mới cả phương pháp dạy của GVvà tương ứng với nó là phương pháp học của SV. 2. Sự khác biệt giữa dạy học hướng vào người dạy (lấy người dạy làm trung tâm) vàdạy học hướng vào người học (lấy người học làm trung tâm)Về mục tiêu DẠY HỌC HƯỚNG VÀO GV DẠY HỌC HƯỚNG VÀO SV- Truyền đạt kiến thức đã quy định - Chuẩn bị cho người học thích ứng vớitrong chương trình và SGK đời sống xã hội- Quan tâm trước hết đến việc thực hiện - Tôn trọng nhu cầu, hứng thú, lợi íchnhiệm vụ của GV và khả năng của người học.Về nội dung DẠY HỌC HƯỚNG VÀO GV DẠY HỌC HƯỚNG VÀO SV- Chương trình được thiết kế chủ yếu - Chương trình hướng vào sự chuẩn bịtheo logic nội dung bài học phục vụ thiết thực cho thực tế- Giáo án được soạn trước theo đường - Giáo án có nhiều phương án theo kiểuthẳng chung cho mọi SV phân nhánh linh hoạt, có thể được điều- Chú trọng hệ thống kiến thức lý chỉnh.thuyết, sự phát triển của các khái niệm - Chú trọng các kỹ năng thực hành, vận dụng kiến thức, năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn.Về phương pháp ...