Một số đặc điểm hình thái, sinh vật học và sinh thái học của mọt đậu (Acanthoscelides obtectus Say) (Bruchidae, Coleoptera)

Mọt đậu (Acanthoscelides obtectus Say) là một trong những loài mọt gây hại chủ yếu trên hạt cây trồng họ đậu bảo quản sau thu hoạch. Trước đây, trong các tài liệu của Việt Nam, loài mọt này có tên tiếng Việt là mọt đậu nành. Tuy nhiên, trong quá trỡnh nghiờn cứu, chỳng tụi nhận thấy loài mọt này khụng cú khả năng phát triển để hoàn thành vũng đời trên đậu nành. Do đó, trong bài viết này, chúng tôi xin được gọi là mọt đậu kèm theo tên khoa học Acanthoscelides obtectus Say (A. obtectus). Mọt đậu...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số đặc điểm hình thái, sinh vật học và sinh thái học của mọt đậu (Acanthoscelides obtectus Say) (Bruchidae, Coleoptera)Kết quả nghiên cứu khoa học BVTV - Số 1/2008 Một số đặc điểm hình thái, sinh vật học và sinh thái học của mọt đậu (Acanthoscelides obtectus Say) (Bruchidae, Coleoptera) SOME MORPHOLOGICAL, BIOLOGICAL AND ECOLOGICALCHRACTERISTICS OF BEAN WEEVIL Acanthoscelides obtectus Say (Bruchidae, Coleoptera) Nguyễn Quý Dương1, Vũ Quang Cụn2, Đặng Thị Dung3 và CS Abstract Adult of bean weevil has oval shape in dark brown, on the body covered bygold hair. Antenna is filiform with 11 segments. The fragment 5 – 10 is biggerwith red-brown color. Female is bigger than male (4.12±0.04 ì 2.05±0.02 mmcompare with 3.83±0.04 ì 1.93±0.02 mm). Egg has long oval shape, milky white,average size about 0.64 ì 0.26 mm. Larva has 4 instars and milky white color.First instars have 3 couples thoracic leg and can move for finding food. Otherinstars are legless, the last instars has biggest size (3.87 ì 2.13 mm). Pupa hasvaried color, milky white from beginning to dark brown before emergence.Temperature has strong effect to oviposition capacity, egg hatchability as well asto the developmental periods. Within laboratory conditions (20, 25 and 30°C),when temperature increases, the data respective of oviposition capacity, egghatchability and developmental periods also increase as following: 38.17, 57.31,62.93 (eggs/female), 30.67, 60.33, 92.33(%) and 64.53, 40.76, 27.78 (days)respectively. Host seed humidity has effect to A. obtectus oviposition capacity aswell as their development. At bean seed humidity of 12 – 14%, there is nosignificant different on oviposition capacity of A. obtectus, but when seedhumidity increased, the oviposition capacity of A. obtectus increased too. Thenumber of egg laid by female was about 44.58, 50.92, 55.73, and 74.20(eggs/female) at 12, 14, 16 and 18% host seed humidity respectively. The similareffect of host seed humidity to bean weevil development, when seed humidityincreases, bean weevil development period decreases. At seed humidity of 12, 14,16 and 18%, the life cycle of A. obtectus was about 37.81, 34.21, 30.29,29.35days respectively. Key words: bean weevil, Acanthoscelides obtectus, store pests, alien species I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1Kết quả nghiên cứu khoa học BVTV - Số 1/2008 Mọt đậu (Acanthoscelides obtectus hạt đậu cô ve trắng được xử lý ở 70°CSay) là một trong những loài mọt gây trong 2h để đảm bảo sạch các pha củahại chủ yếu trên hạt cây trồng họ đậu mọt, sau đó để trong lồng cách ly 1bảo quản sau thu hoạch. Trước đây, tuần cho đậu hút ẩm trở lại rồi mớitrong các tài liệu của Việt Nam, loài tiến hành thí nghiệm. Mọt đậumọt này có tên tiếng Việt là mọt đậu Acanthoscelies obtectus Saynành. Tuy nhiên, trong quá trỡnh (Bruchidae, Coleoptera) thu thập trênnghiờn cứu, chỳng tụi nhận thấy loài thị trường buôn bán đậu đỗ và đượcmọt này khụng cú khả năng phát triển nhân nuôi trong phũng thớ nghiệm củađể hoàn thành vũng đời trên đậu nành. Bộ mụn Cụn trựng, Trường Đại họcDo đó, trong bài viết này, chúng tôi xin Nông nghiệp I - Hà Nội.được gọi là mọt đậu kèm theo tên khoa - Nghiên cứu đặc điểm hỡnh thỏi:học Acanthoscelides obtectus Say (A. Ghộp cỏc cặp trưởng thành 1 ngày tuổiobtectus). vào hộp mica đó cú hạt đậu cô ve trắng Mọt đậu A. obtectus là loài dịch hại cho giao phối, sau đó thu trứng, quanphổ biến và gây hại mạnh trên đậu đỗ sát, đo kích thước. Tương tự sau khibảo quản sau thu hoạch ở nhiều nước trứng nở, quan sát, đo kích thước sâutrên thế giới (Vũ Quốc Trung, 1990). non tuổi 1. Cho hàng loạt sâu non tuổiChỳng có phổ phân bố rất rộng và gây 1 vừa nở sang hộp mica đó cú đậu đểhại chủ yếu trên cây họ đậu. Mọt đậu sâu non đục hạt. Sau khi sâu non tuổi 1nành đã có mặt tại 64 quốc gia và ở đục vào hạt, mỗi ngày lấy 10 hạt đậuhầu hết các châu lục trên thế giới ngâm nước từ 1-2h cho hạt mềm ra.(CABI, 2005). Nhưng ở nước ta, do Tách hạt lấy sâu non để đo đếm vàtrước năm 2005 mọt đậu A. obtectus là quan sát các pha sâu non phát triển bênđối tượng KDTV nên có rất ít kết quả trong hạt. Tiến hành tách hạt hàngnghiên cứu về chúng. Bài viết này ngày cho đến khi trưởng thành ở phầnbước đầu đề cập đến một số đặc điểm hạt cũn lại vũ húa.hỡnh thỏi, sinh vật học và sinh thỏi - Nghiên cứu ảnh hưởng của yếu tốhọc của mọt đậu A. obtectus ở ...