MỘT SỐ DÀN BÀI LIÊN QUAN CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYÊN MINH CHÂU_1

Tham khảo bài viết một số dàn bài liên quan chiếc thuyền ngoài xa của nguyên minh châu_1, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
MỘT SỐ DÀN BÀI LIÊN QUAN CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYÊN MINH CHÂU_1MỘT SỐ DÀN BÀI LIÊN QUAN CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA CỦA NGUYÊN MINH CHÂUChuyên đề này nhằm giúp các em củng cố các vấn đề cơ bản xoayquanh tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”.- Tình huống nhận thức độc đáo- Đổi mới trong cách nhìn hiện thực và con người của Nguyễn MinhChâu.- Nghệ thuật tự sự đặc sắc.KIẾN THỨC CƠ BẢN1. Khái quáta. Tác giả+ Tiểu sử - con người(Theo tâm sự của chính nhà văn, lời kể của Vương Trí Nhàn và nhận xétcủa nhiều bạn bè, người thân).- Từ bé tới lớn: rụt rè và vô cùng nhút nhát.- Sống nội tâm, hay trăn trở, thích một mình để suy ngẫm, phân tích.- Chân thành.=> Thiên hướng nhận thức, phân tích, nghiền ngẫm hiện thực trong vănNguyễn Minh Châu.+ Sáng tác:- Quá trình sáng tác: chia hai chặng rõ rệt.o Trước thập kỉ 80: ngòi bút sử thi có thiên hướng trữ tình lãng mạn.o Đầu thập kỉ 80 – khi mất: cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đứcvà triết lí nhân sinh.- Đổi mới:o Quan niệm mới về con người và cuộc đời: Con người không nhất phiến, đơn chiều, lí tưởng mà là con người bềbộn, phức tạp, được ánh xạ qua nhiều mối quan hệ với hiện thực (cảmặt tốt lẫn mặt xấu “rồng phượng và rắn rết”…) Cuộc sống đa chiều, đầy những vết nham nhở sần sùi, có cả niềm vuilẫn nỗi buồn, sự vật vã, bức bối đầy phức tạp và biến động.=> Khơi tìm những mặt khuất lấp của chiến tranh, những phần sâu kíntrong tâm hồn con người.o Đề tài: con người cá nhân với các câu chuyện đời thường là trungtâm.Không phải con người “trùng khít với chính mình, với bộ áo xã hội củanó một cách đau đớn, giả dối” (Bakhtin) mà là con người hiện thựctrong các mối quan hệ đa dạng.=> “Đọc lời ai điếu cho một nền văn nghệ minh họa”.+ Vị trí văn học sử:Ngòi bút tiêu biểu của thời kỳ văn học đổi mới – người mở đường đầytài hoa và tinh anh (Nguyên Ngọc).b. Tác phẩm:+ Xuất xứ: Thuộc giai đoạn sáng tác thứ 2.+ Vị trí văn học sử:- Tiêu biểu cho những đổi mới của Nguyễn Minh Châu.- In đậm dấu ấn phong cách tự sự - triết lí của Nguyễn Minh Châu.+ Tình huống truyện:- Nhận diện: tình huống nhận thức.- Mô tả: Phùng - một nghệ sĩ nhiếp ảnh có tài đang trong giây phútthăng hoa tuyệt đỉnh, khám phá ra vẻ đẹp “trời cho”của con thuyềnbiển buổi sớm mai thì chứng kiến đôi vợ chồng từ trên con thuyềnbước xuống, lão đàn ông đánh vợ một cách hung bạo và vô lí.Sự việc lặp lại một lần nữa, Phùng không chỉ thấy thái độ nhẫn nhịn,câm lặng chịu đựng của người đàn bà mà còn thấy được thái độ, hànhđộng của chị em Phác trước sự dã man của cha với mẹ.Anh nhận rõ những ngang trái, nghịch lí trong gia đình thuyền chài, hiểusâu thêm tính cách người đàn bà, chị em Phác, người đàn ông, ngườiđồng đội (Đẩu) và chính bản thân mình.+ Bố cục: 2 phần lớn- Phần 1 (từ đầu - chiếc thuyền lưới vó đã biến mất): Hai phát hiện củaPhùng.- Phần 2 (còn lại): Câu chuyện của người đàn bà làng chài.2. Phân tícha. Hai phát hiện của Phùng.+ Phát hiện thứ nhất: Phát hiện một.- Vị thế của Phùng: nghệ sĩ nhiếp ảnh.- Mục đích của chuyến đi: chụp bổ sung một bức ảnh buổi sáng cósương mù theo yêu cầu của trưởng phòng (để xuất bản bộ lịch nghệthuật về thuyền và biển).- Điểm nhìn: từ xa, trong làn sương mờ ảo.- Sự hình thành tác phẩm:• Bắt đầu từ cảnh “trời cho”.• Tuy nhiên để có được tác phẩm, cần một tâm hồn nghệ sĩ tinh tếnhanh nhạy nắm bắt khoảnh khắc xuất thần của nghệ thuật:o Mô tả khung cảnh lãng mạn, thơ mộng.o Trạng thái, hành động:o Bối rối, trong tim tưởng như có cái gì bóp thắt lại => cơn “đau đẻ”,khoảnh khắc xung động cực điểm để tác phẩm hoài thai.• Không phải lựa chọn gì nữa, bấm một hồi “liên thanh” => dường nhưthiên nhiên đã bày sẵn tuyệt tác, người nghệ sĩ chỉ việc ghi lại một cáchdễ dàng.- Cảm hứng triết lí về nghệ thuật:• Vẻ đẹp của “cái đẹp tuyệt đỉnh”: “bức tranh mực tàu của một danhhoạ thời cổ; một vẻ đẹp thực đơn giản và toàn bích”. => nghệ thuật làsự giản dị, tự nhiên.• “Cái đẹp là đạo đức” => khoảnh khắc phát hiện ra một tác phẩm độcđáo là sự “khám phá chân lí của sự toàn thiện, khám phá thấy cáikhoảnh khắc trong ngần của tâm hồn” => cái đẹp “thanh lọc” tâm hồn,để tâm hồn con người cao khiết, không gợn đục, thánh thiện.Nhận xét:Sự phát hiện ra cái đẹp trong nghệ thuật đôi khi là kết hợp của rungđộng và duyên may. Nhìn ở góc độ này, nó là thứ dẫu sao còn tươngđối dễ phát hiện, dễ thấy.+ Phát hiện thứ hai: Phát hiện về hiện thực cuộc sống.- Điểm nhìn: chiếc thuyền đâm thẳng vào chỗ trước tôi đứng => gần,trực diện, rõ nét.- Hình ảnh:- Người đàn bà: cao lớn, với những đường nét thô kệch, rỗ mặt, khuônmặt mệt mỏi(…) tái ngắt và dường như đang buồn ngủ, tấm lưng áo bạcphếch và rách rưới.- Người đàn ông: tấm lưng rộng và cong, mái tóc tổ quạ, đi chân chữbát, hàng lông mày cháy nắng, hai con mắt đầy vẻ độc dữ.- Hình ảnh xấu xí, sù sì, trần trụi, thô mộc, gai góc của đời sống, đối lậpvới vẻ lãng mạn ...