Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp

Pháp luật về thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp (KCN) có nhiều thành tựu đáng ghi nhận và góp phần làm cho công tác thu hồi đất để xây dựng KCN theo đúng trình tự, thủ tục, bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất, lợi ích công cộng. Bài viết đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất để xây dựng KCN và nâng cao hiệu quả thực thi trong thực tiễn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ THU HỒI ĐẤT ĐỂ XÂY DỰNG KHU CÔNG NGHIỆP Lưu Trần Phương Thảo1 Tóm tắt: Pháp luật về thu hồi đất để xây dựng khu công nghiệp (KCN) có nhiều thành tựu đáng ghi nhận và góp phần làm cho công tác thu hồi đất để xây dựng KCN theo đúng trình tự, thủ tục, bảo vệ quyền lợi của người sử dụng đất, lợi ích công cộng. Tuy nhiên, pháp luật về thu hồi đất để xây dựng KCN còn nhiều bất cập như giá bồi thường chưa phù hợp với giá thị trường; trình tự, thủ tục thu hồi đất còn vướng mắc; công tác hỗ trợ, tái định cư chưa đi vào nhu cầu thực chất… Những hạn chế đó làm cho đời sống của người bị thu hồi đất trở nên khó khăn, hiệu quả sử dụng đất thấp. Trên cơ sở bất cập được nghiên cứu, tác giả đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thu hồi đất để xây dựng KCN và nâng cao hiệu quả thực thi trong thực tiễn. Từ khóa: Thu hồi đất, khu công nghiệp, pháp luật. Nhận bài: 17/9/2021; Hoàn thành biên tập: 23/9/2021; Duyệt đăng: 18/10/2021. Abstract: Law on land recovery to build industrial zone has made considerable achievements, contributing to recovery of land to build industrial zone in line with procedure and order, protecting legitimate rights and interests of the land users and public interests. However, law on this issue has many shortcomings such as compensation price is not suitable with market price; order and obstacles are found in procedure of land recovery; the task of support, resettlement is not practical. Those limitations make lives of people who have land recovered difficult and effect of land low. From studied shortcomings, the author proposes some solutions to finalize laws on land recovery to build industrial zone, and enhance efficiency of practical enforcement. Keywords: Land recovery, industrial zone, laws. Date of receipt: 17/9/2021; Date of revision: 23/9/2021; Date of Approval: 18/10/2021. 1. Thực trạng pháp luật về thu hồi đất để tương đối lớn, có trường hợp cơ quan nhà nước xây dựng khu công nghiệp có thẩm quyền quy hoạch đất chưa sử dụng để Phát triển KCN giúp tập trung sản xuất, xử xây dựng KCN nhưng cũng có nhiều trường lý chất thải, giải quyết việc làm, đóng góp đáng hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thu kể vào ngân sách. Thu hồi đất để xây dựng hồi đất của người đang sử dụng để xây dựng KCN thuộc trường hợp thu hồi đất vì mục đích KCN. Thực trạng về thu hồi đất để xây dựng phát triển kinh tế - xã hội. Hoạt động này phát KCN hiện nay bên cạnh những ưu điểm, vẫn sinh nhiều quan hệ phức tạp và dễ dẫn đến tình còn có những bất cập. trạng mất an ninh, trật tự xã hội do người bị thu Thứ nhất, thẩm quyền thu hồi đất. hồi đất phản đối chính sách bồi thường, hỗ trợ, Hiện nay, pháp luật không quy định riêng về tái định cư. thẩm quyền thu hồi đất để xây dựng KCN. Vậy, Theo Khoản 1 Điều 2 Nghị định số 82/2018/ thẩm quyền thu hồi đất để làm KCN được thực NĐ-CP ngày 22/5/2018 quy định về quản lý khu hiện theo quy định chung về thẩm quyền thu hồi công nghiệp và khu kinh tế: “KCN là khu vực đất. Theo đó, thẩm quyền thu hồi đất bao gồm: có ranh giới địa lý xác định, chuyên sản xuất UBND cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hàng công nghiệp và thực hiện dịch vụ cho sản trong các trường hợp sau đây: Thu hồi đất đối xuất công nghiệp, được thành lập theo điều với tổ chức, cơ sở tôn giáo, người Việt Nam kiện, trình tự và thủ tục quy định”2. Đồng thời, định cư ở nước ngoài, tổ chức nước ngoài có Nghị định này cũng xác định Ủy ban nhân dân chức năng ngoại giao, doanh nghiệp có vốn (UBND) cấp tỉnh ban hành quyết định thành đầu tư nước ngoài, (trừ trường hợp thu hồi đất lập KCN. Diện tích đất để xây dựng KCN ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài 1 Thạc sỹ, Giảng viên Học viện Phụ nữ Việt Nam. 2 Nguyễn Thị Bình (2018), Bàn về khái niệm khu công nghiệp dưới góc độ pháp lý, Tạp chí Giáo dục và Xã hội, Số 86 (147) tháng 5/2018. 20 Soá 10/2021 - Naêm thöù möôøi saùu được sở hữu nhà ở tại Việt Nam); Thu hồi đất - Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, giải nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phóng mặt bằng có trách nhiệm lập, thẩm định phường, thị trấn. phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và UBND cấp huyện quyết định thu hồi đất cùng với UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi tổ trong các trường hợp sau đây: Thu hồi đất đối với chức lấy ý kiến của người dân và niêm yết công hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư; Thu hồi khai phương áp bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đất ở của người Việt Nam định cư ở nước ngoài - UBND cấp có thẩm quyền quyết định thu được sở hữu nhà ở tại Việt Nam. hồi đất và phê duyệt phương án bồi thường, hỗ Trường hợp trong khu vực thu hồi đất có cả trợ và tái định cư trong cùng một ngày; đối tượng thuộc thẩm quyền thu hồi của cả - Tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ, UBND cấp tỉnh và UBND cấp huyện thì UBND bố trí tái định cư theo phương án bồi thường, hỗ cấp tỉnh quyết định thu hồi đất hoặc ủy quyền trợ, tái định cư đã được phê duyệt và bàn giao cho UBND cấp huyện quyết định thu hồi đất. đất. Trường hợp người sử dụng đất không bàn Như vậy, chúng ta thấy rằng, việc phân định giao đất cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, thẩm quyền thu hồi đất theo đối tượng bị thu hồi giải phóng mặt bằng thì UBND cấp xã, Ủy ban chứ không dựa vào mục đích thu hồi. Vì vậy, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã nơi có đất thu thẩm quyền thu hồi đất để xây dựng KCN có ...