Một số kết quả bước đầu từ mô hình kiểm soát Thalassemia tại huyện Chiêm Hóa, Tuyên Quang

Công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân là nhiệm vụ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng của ngành Y tế. Bộ Y tế đã có nhiều chương trình quốc gia can thiệp, phòng bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm, nhiều chương trình có đối tượng ưu tiên là trẻ em và bà mẹ, chương trình đã giảm tỷ lệ trẻ chết dưới 1 tuổi, giảm tỷ lệ sản phụ tử vong khi sinh. Tuy nhiên chưa có chương trình can thiệp đối với bệnh lý di truyền.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số kết quả bước đầu từ mô hình kiểm soát Thalassemia tại huyện Chiêm Hóa, Tuyên Quang KỶ YẾU CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU KHOA HỌC VỀ BỆNH THALASSEMIA MỘT SỐ KẾT QUẢ BƯỚC ĐẦU TỪ MÔ HÌNH KIỂM SOÁT THALASSEMIA TẠI HUYỆN CHIÊM HÓA, TUYÊN QUANG Nguyễn Hưng Đạo1, La Đăng Tái2, Lê Bích Đào2, Lưu Duy Đàn5, Bạch Quốc Khánh3, Nguyễn Thị Thu Hà3, Đặng Thị Vân Hồng3, Vũ Hải Toàn3, Nguyễn Thùy Linh3, Tống Quang Mạnh3, Ngô Mạnh Quân3, Nguyễn Triệu Vân3, Lý Minh Tuấn4, Nguyễn Anh Tuấn4 TÓM TẮT 5 thalassemia management and prevention Trong 2 năm (2019-2020), với sự phối hợp và program in 2 years (2019-2020), with the hỗ trợ của Viện Huyết học- Truyền máu TW, cooperation and support of the National Institute huyện Chiêm Hóa đã bước đầu thực hiện thành of Hematology and Blood Transfusion, that was công chương trình quản lý, phòng bệnh tan máu formed a good model for district health bẩm sinh, hình thành mô hình tốt cho y tế tuyến department in thalassemia management in the huyện trong việc quản lý bệnh tan máu bẩm sinh area. Community awareness of thalassemia trên địa bàn. Nhận thức của cộng đồng về phòng prevention has been significantly improved, bệnh được cải thiện đáng kể, đã có nhiều cặp đôi many couples have participated in pre-marriage tham gia tư vấn, sàng lọc trước kết hôn, nhiều counseling and screening, and many pregnant phụ nữ có thai đã được tư vấn chẩn đoán trước women have been consulted for antenatal sinh. Trung tâm y tế huyện đã thực hiện điều trị diagnosis. The local hospital has implemented bệnh nhân thalassemia ngay tại huyện. treatment for thalassemia patients in the district. SUMMARY I. ĐẶT VẤN ĐỀ SOME PRELIMINARY RESULTS Công tác chăm sóc và bảo vệ sức khỏe FROM THE THALASSEMIA nhân dân là nhiệm vụ có ý nghĩa đặc biệt CONTROL MODEL IN CHIEMHOA quan trọng của ngành Y tế. Bộ Y tế đã có DISTRICT, TUYEN QUANG nhiều chương trình quốc gia can thiệp, phòng PROVINCE Chiem Hoa district (Tuyen Quang province) bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm, nhiều has initially successfully implemented the chương trình có đối tượng ưu tiên là trẻ em và bà mẹ, chương trình đã giảm tỷ lệ trẻ chết 1 TTYT Huyện Chiêm Hóa dưới 1 tuổi, giảm tỷ lệ sản phụ tử vong khi 2 Sở Y tế tỉnh Tuyên Quang sinh. Tuy nhiên chưa có chương trình can 3 Viện Huyết học - Truyền máu TW thiệp đối với bệnh lý di truyền. 4 Quỹ Thiện Tâm 5 Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Tuyên Quang II. CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ THỰC TIỄN Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Thị Thu Hà Thalassemia (còn gọi là bệnh huyết sắc tố, Email: nguyenthuhanihbt@gmail.com bệnh tan máu bẩm sinh) là một nhóm bệnh Ngày nhận bài: 08/4/2021 Ngày phản biện khoa học: 08/4/2021 huyết sắc tố gây thiếu máu tan máu di Ngày duyệt bài: 15/4/2021 truyền. Thalassemia là bệnh di truyền có tỷ 40 TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 502 - THÁNG 5 - SỐ CHUYÊN ĐỀ - 2021 lệ mắc cao nhất trên thế giới, nhưng có tính thực hiện thành công chương trình địa dư rõ rệt. Bệnh tập trung nhiều ở vùng thalassemia thông qua hệ thống y tế cơ sở từ Địa Trung Hải, Trung Đông, Châu Á – Thái năm 1995, bao gồm tập huấn kiến thức cho Bình Dương trong đó có Việt Nam. Theo báo nhân viên y tế, người tư vấn (cộng tác viên), cáo của Liên đoàn Thalassemia quốc tế năm sàng lọc cho đối tượng nguy cơ cao và sàng 2012 (TIF – Thalassemia International lọc thalassemia cho thai phụ là bắt buộc Federation), có khoảng 7% dân số trên thế (Ashraf Samavat, 2004). giới mang gen bệnh huyết sắc tố và Tại Việt Nam, thalassemia được các nhà thalassemia. Theo Tổ chức Y tế Thế giới khoa học nghiên cứu từ những năm 1960. (WHO – World Health Organisation), bệnh Tuy nhiên chưa có chương trình kiểm soát huyết sắc tố (HST) ảnh hưởng tới 71% số thalasssemia quốc gia. Theo nghiên cứu Viện nước trên thế giới; khoảng 7% phụ nữ có thai Huyết học Truyền máu TW năm 2017, tỷ lệ mang gen bệnh huyết sắc tố và khoảng 1,1% người dân Việt Nam mang gen thalassemia các cặp vợ chồng có nguy cơ sinh con bị là rất cao, ước tính chung trong toàn quốc là mang gen bệnh. Mỗi năm có khoảng 60.000 13,8%, nguy cơ sinh con bị bệnh thalassemia – 70.000 trẻ em sinh ra bị bệnh Thalassemia rất cao, đặc biệt là các d ...