Một số kiến thức bản địa về các giống cải địa phương

Trong các loại rau phổ biến ở Việt Nam, họ cải được đánh giá là có dinh dưỡnggiá trị nhất, mà rất đa dạng về loài, theo mùa, trồng và chế biến. trongNgoài ra, rau quả cũng có thể chữa bệnh hiệu quả. Theo các nhà nghiên cứu, các loại raucó vitamin E hơn trái cây. Rau được sử dụng với chất béo có lợi cho sức khỏe, chẳng hạnnhư khi rau trộn với dầu ăn có thể giúp cơ thể hấp thu vitamin E tốt hơnvà các chất chống oxy hóa. Rau, do đó, là các loại rau phổ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số kiến thức bản địa về các giống cải địa phươngM TS KI N TH C B N Đ A V CÁC GI NG C I Đ A PHƯƠNG Vũ Văn Tùng, guy n Th g c Hu , Ph m Th S n, Lưu Quang Huy, guy n Kh c Quỳnh, guy n Th Duyên, Lã Tu n ghĩa, H Th Minh, guy n Th Thuý H ng SUMMARY Some indigenous knowledge on cultivated and used of local green mustard In common vegetables in Vietnam, the cruciferous was evaluated as having nutritionalvalue the most, that are very diverse in species, seasonal, planting and processing. Inaddition, vegetables could also healing effects. According to researchers, the vegetableshave more vitamin E than fruits. Vegetables is used with fat be beneficial for health, suchas when mixed vegetables with cooking oil can help the body to absorb vitamin E betterand antioxidant substances. Vegetables, therefore, is the most popular vegetables in dailymeals, and even in the solemn feast. Each kind of vegetables are culinary and culture value. Such as Meo green mustard(Brassica juncea) belong to small colza, they are specialty fresh vegetables rarely, whichare grown on hilly fields or in the garden of the upland locals. Lang Son mustard green isa species of local specialties, cabbage and vegetables stock used for processing manydelicious dishes. Mao ga, Dong du, Cu, Mo mustard green... attached families lowlands.Each mustard green kind has been domesticated, maintained and developed from manygenerations, the knowledge and experience handed down from generation to generation asmore and more diverse and rich their culinary and culture values. Keywords: Brassica juncea, special cuisine,cultural value,vegetables rarelyT¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt NamI. §ÆT VÊN §Ò Cũng như các nư c khác trên th gi i các loài rau ăn ch y u nư c ta thu c b nh th c v t chính, bao g m h C i (Brassicacea) hay còn g i h Th p T , h B u Bí(Cucurbitaceae), u (Fabaceae) và h ph Hành T i (Alleaceae), trong ó h C ilà h l n nh t xét v t tr ng ngu n rau do h này cung c p. H C i g m nh ng lo irau có ngu n g c ôn i ho c c n nhi t i, thích h p v i khí h u mi n B c nư c ta.V i truy n th ng, kinh nghi m tr ng tr t, thu n dư ng rau t lâu i, nhân dân ta ãt o ra nhi u ngu n gen rau c i ch u nhi t, ch u i u ki n t ai b c màu, khô h n, vàch ng ch u ư c sâu b nh. i n hình là nh ng ngu n gen rau c i ăn lá (Brassica junceaL.) và m t s ngu n gen c i b p, c i c , c i làn, su hào... M i lo i rau c i có giá tr Nm th c và văn hóa riêng. Ví như cây c i Mèo (Brassicajuncea) thu c nhóm c i canh, m t lo i rau c s n hi m có, ư c tr ng nhi u trên nươngr y ho c trong vư n c a các a phương vùng cao. C i Mào gà, c i ông Dư, c i C , c iMơ... l i g n li n các gia ình mi n xuôi. M i lo i c i ã ư c nông dân ta thu n hóa,duy trì và phát tri n t bao i nay, nh ng ki n th c, kinh nghi m lưu truy n t th hnày qua th h khác càng làm a d ng và giàu có thêm giá tr Nm th c c a chúng. Ưu th c a các ngu n gen rau là giàu vitamin, khoáng ch t và protein, có th tr ngtrên t khô h n, b c màu, kháng sâu b nh t t, nên h n ch ư c vi c s d ng hóa ch t,và có th tr ng theo c phương th c qu ng canh và thâm canh. Tuy nhiên, hi n nay h unhư các nư c trên th gi i m i ch t p trung nghiên c u các loài rau cao c p, ph bi n.Vi c nghiên c u khai thác rau b n a, a phương nư c ta m i ch ư c quan tâm tvài năm tr l i ây, và còn r t h n ch . Bài vi t này chia s m t s kinh nghi m truy n th ng c a nông dân các dân t c vtr ng tr t, b o qu n, lưu gi và s d ng, ch bi n m t s lo i rau c i.II. C¸C LO¹I RAU C¶I TRåN G PHæ BIÕN ë C¸C §ÞA PH¦¥N G1. C i Mèo ng bào các dân t c vùng cao thư ng tr ng rau c i xen v i lúa trên nương r y, chy u là theo phương pháp qu ng canh. C i không ư c tr ng thành hàng, thành lu ng màh t c i ư c vãi ra quanh nương r i c th t nhiên m c và l n lên, xanh t t. Các gi ngc i vùng cao, vì th , ã qua quá trình ch n l c t nhiên và kh t khe nên thư ng ch u h nt t, có kh năng sinh trư ng và phát tri n trên c nh ng chân t khô c n, l i ít b sâub nh phá h i. Trong s các rau c i c a ng bào mi n núi, n i ti ng và ph bi n nh t làrau c i Mèo. Cây c i Mèo có lá dài màu xanh m, vi n lá xoăn, c m giác như có gai. Có hai lo ic i Mèo: M t lo i lá nh hơn có lông, lo i kia lá trơn và to hơn. Trư c ây, c i Mèo ch ư c tr ng ăn trong gia ình. C i Mèo ăn ngon, ng t và r t giòn, l i r t d tr ng, âu cũng m c, âu cũng s ngxanh t t. Ngư i HMông n u mu n m i khách l i ăn cơm ch c n ra i nhà nh ho c 2T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Namt a vài lá cây c i Mèo m c len l i gi a các h c á là ã có m t món rau s ch, ngon ãikhách. Hi n nay, c i Mèo ngày càng ư c biét và tiêu th r ng rãi t ...