Một số kinh nghiệm cụ thể trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu của các trường đại học Việt Nam lên ngang tầm chương trình Bologna của Liên minh Châu Âu

Bài viết "Một số kinh nghiệm cụ thể trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu của các trường đại học Việt Nam lên ngang tầm chương trình Bologna của Liên minh Châu Âu" đưa ra một số đề xuất để nâng cao chất lượng nghiên cứu, giảng dạy đại học ở Việt Nam nhằm hội nhập với các chương trình giảng dạy và nghiên cứu với chuẩn Bologna của Liên minh châu Âu, trong đó, ngành Vật Lý là một trường hợp ví dụ minh họa. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số kinh nghiệm cụ thể trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy và nghiên cứu của các trường đại học Việt Nam lên ngang tầm chương trình Bologna của Liên minh Châu Âu MỘT SỐ KINH NGHIỆM CỤ THỂ TRONG VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY VÀ NGHIÊN CỨU CỦA CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC VIỆT NAM LÊN NGANG TẦM CHƯƠNG TRÌNH BOLOGNA CỦA LIÊN MINH CHÂU ÂU GS.TSKH. Cao Long Vân* 1 Tóm tắt: Với kinh nghiệm giảng dạy của cá nhân trong hơn ba chục năm qua, tác giả đưa ra một số đề xuất để nâng cao chất lượng nghiên cứu, giảng dạy đại học ở Việt Nam nhằm hội nhập với các chương trình giảng dạy và nghiên cứu với chuẩn Bologna của Liên minh châu Âu, trong đó, ngành Vật Lý là một trường hợp ví dụ minh họa. Từ khóa: Chương trình Bologna, chất lượng, Liên minh châu Âu, giáo dục. Trước hết tôi xin tỏ lời cảm ơn chân thành đến GS. Đặng Văn Soa và ban tổ chức đã mời tôi tham gia Hội thảo. Chắc chắn đề tài hội thảo là điều quan tâm của những người thầy tâm huyết với sự nghiệp trồng người. Ở Ba Lan, nơi tôi đã tham gia giảng dạy và nghiên cứu, chúng tôi thường tâm niệm: “Dạy kém một thế hệ sinh viên sẽ làm đất nước tụt hậu 20 năm so với thế giới”. Tôi tin chắc ở nước ta các bạn đồng nghiệp cũng tâm niệm như vậy về trách nhiệm nặng nề của mình với xã hội. Các bạn đồng nghiệp trong nước mà tôi được gặp đều là những nhà giáo chân chính, tâm huyết với nghề của mình. Bài viết tập trung nhấn mạnh đến việc “phải xây dựng được một đội ngũ thầy giỏi về kiến thức và nghiệp vụ”. Để thực hiện được việc này cần có sự quan tâm của “các cấp, các ngành… để trong một tương lai không xa, nền giáo dục nước ta sẽ có một đội ngũ nhân tài góp phần làm phong phú kho tàng trí thức nhân loại và làm rạng danh dân tộc”. Tuy nhiên, hiện nay giáo dục nước ta vẫn còn tồn tại những bất cập, hạn chế cần được khắc phục một cách triệt để, quyết liệt hơn nữa. Sau khi hòa bình lặp lại, cả nước bắt tay vào công cuộc khôi phục nền kinh tế, khắc phục hậu quả chiến tranh. Trước bối cảnh đó, thầy và trò Trường Đại học Sư phạm Vinh đã tổ chức ngay việc đào tạo các hạt nhân khoa học đầu tiên trong lĩnh vực vật lý là thế mạnh của nhà trường, tạo ra cơ chế xuất dương ngay cho các cán bộ trẻ, tâm huyết sang Ba Lan, hội nhập ngay với các trường đại học dẫn đầu, đặc biệt là Trường Đại học Tổng hợp Warsaw, dẫn đầu về nghiên cứu và đào tạo ở Ba Lan, tiếp xúc với * Khoa Vật lý và Thiên văn ĐHTH Zielona Góra, Ba Lan. 30 KỶ YẾU HỘI THẢO QUỐC GIA: XÂY DỰNG NỀN GIÁO DỤC THỰC CHẤT - ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP trung tâm nghiên cứu hàng đầu là Viện Vật lý - Viện Hàn lâm Khoa Học Ba Lan. Các hạt nhân khoa học đầu tiên vừa được tiếp xúc với những kiến thức khoa học hiện đại, vừa có có cơ hội tham gia hoạt động kinh tế trong giai đoạn chuyển đổi ở Ba Lan, cải thiện căn bản cho cuộc sống của gia đình trong nước. Các thông tin hiện đại và hướng nghiên cứu quang học lượng tử do tôi đề xuất là nội dung của các bài giảng và giáo trình liên quan này. Như vậy, phương châm “đào tạo qua nghiên cứu” đã được quán triệt ngay từ đầu. Hội đồng bảo vệ Tiến sỹ đầu tiên được thành lập ở Đại học Vinh năm 1990, sáu năm trước khi trường được phép đào tạo cao học chính quy. Quá trình đi tắt đón đầu táo bạo này gặp không ít khó khăn. Hội đồng Bộ trưởng đã ra quyết định cho phép Đại học Vinh mở mã ngành đào tạo sau đại học, trong đó có đào tạo Tiến sỹ (Quyết định 99-CT ngày 29/03/1990). Chính lòng quyết tâm với sự tin tưởng sâu sắc vào việc làm chính đáng đã giúp thầy trò chúng tôi vượt qua các trở ngại. Trường Đại học Vinh lúc đó cơ sở vật chất còn nghèo nàn, đội ngũ khoa học còn phân tán, các kiến thức về Vật lý hiện đại còn khá hạn hẹp. Suy tính kỹ, tôi chọn hướng quang học lượng tử, dùng lý thuyết trường lượng tử chuẩn nhất lúc đó là điện động học lượng tử để giải thích tương tác của laser với vật chất với những ứng dụng công nghệ tiềm tàng, nhân đó cho các trò làm quen với hình thức luận của lý thuyết trường lượng tử. Đến năm 1995, hai NCS của tôi đã bảo vệ thành công luận văn TS của mình, lúc đó chúng tôi bắt đầu triển khai đào tạo cao học, những thế hệ kế tục cho các em, và tất nhiên tập trung vào hướng quang học lượng tử mà các em NCS đi trước làm nòng cốt. Chương trình dạy cho cao học liên tục được thay đổi dựa trên chương trình cao học của Ba Lan mà các em đã được tiếp cận. Lúc đó có thuận lợi là do đưa ra chương trình đào tạo cao học từ đầu. Một thuận lợi nữa lãnh đạo nhà trường đã quan tâm đặc biệt đến sự phát triển của hướng nghiên cứu và đào tạo này. Chương trình dạy cao học ngành Quang học đầu tiên dựa trên các chương trình của ĐHTH Warsaw, Poznań…, do các GS lỗi lạc của Ba Lan giảng dạy. Do ở Ba Lan lúc đó cũng khó khăn trong thời kỳ chuyển đổi, việc soạn và giảng dạy do tôi hướng dẫn, tham gia soạn các giáo trình cùng các hạt nhân đã được đào tạo. Đến năm 1999, một bước ...