Một số thách thức chủ yếu trong đánh giá tác động giao thông tại các nước đang phát triển

Bài viết Một số thách thức chủ yếu trong đánh giá tác động giao thông tại các nước đang phát triển nhận diện và tổng hợp những thách thức phổ biến nhất trong đánh giá tác động giao thông mà các nước đang phát triển từng trải qua nhằm rút kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình thực hiện vấn đề này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số thách thức chủ yếu trong đánh giá tác động giao thông tại các nước đang phát triển Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 MỘT SỐ THÁCH THỨC CHỦ YẾU TRONG ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG GIAO THÔNG TẠI CÁC NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN Trịnh Đình Toán Trường Đại học Thủy lợi, email: trinhdinhtoan@tlu.edu.vn 1. ĐẶT VẤN ĐỀ 2. MỘT SỐ THÁCH THỨC CHỦ YẾU TRONG THỰC HIỆN TIA Đánh giá tác động giao thông (tên tiếng 2.1. Tổng quan thực trạng đánh giá TIA Anh: Traffic Impact Assessment, TIA) là một quá trình thu thập và phân tích dữ liệu giao TIA ngày càng trở thành một công cụ quan thông dự báo nhằm đánh giá tác động của trọng trong quy hoạch sử dụng đất. Tại các một dự án phát triển cơ sở hạ tầng (CSHT) nước phát triển như Mỹ, Anh, Canada, Úc, lên mạng lưới giao thông, trên cơ sở đó đề Singapore, New Zealand v.v, chính phủ luôn chú trọng đảm bảo một môi trường giao xuất biện pháp giảm thiểu các tác động tiêu thông thuận lợi, chất lượng sống tốt, có đầy cực. Thông qua dự báo giao thông phát sinh đủ các công cụ pháp lý, khuôn khổ thể chế, từ dự án, TIA cho phép đánh giá liệu năng hướng dẫn và tiêu chuẩn để đảm bảo kiểm lực thông hành của mạng lưới có được đảm soát một cách chủ động các tác động tiêu cực bảo, dự kiến mức độ gia tăng về ùn tắc giao của các dự án phát triển CSHT [1]. Trái lại, thông cũng như các tác động đến an toàn xe ở các nước đang phát triển như Thái Lan, chạy và môi trường, trên cơ sở đó điều chỉnh Philippines, Indonesia, Ấn độ, Pakistan, v.v, dự án, thiết kế mới hoặc mở rộng nâng cấp mặc dù các khái niệm TIA cũng được cập các công trình giao thông nếu cần thiết. TIA nhật sớm, nhưng kết quả thực hiện còn nhiều là một tài liệu quan trọng giúp các nhà quản hạn chế do những nguyên nhân khác nhau lý ra quyết định liên quan đến quy hoạch sử như chế tài yếu kém, khác biệt trong quan dụng đất nhằm đảm bảo phát triển đô thị bền niệm về nội dung và phạm vi của TIA, v.v. Ở vững về dài hạn [1]. một số nước đang phát triển khác như Việt Nam, Bangladesh, Tanzania [2], TIA thậm Ở Việt Nam, vào thời điểm hiện tại chưa chí còn chưa được thể chế hóa, dẫn đến việc có văn bản pháp lý yêu cầu bắt buộc đánh giá thực hiện một TIA tiêu chuẩn là bất khả thi. tác động giao thông cho các dự án phát triển Nhìn chung các thách thức trong việc thực CSHT, tuy nhiên nhận thức về tầm quan hiện TIA ở các nước đang phát triển chủ yếu trọng và sự cần thiết của vấn đề ngày càng tập trung vào các vấn đề pháp lý và thể chế, trở lên rõ ràng bởi các chuyên gia, các nhà các tiêu chuẩn tham chiếu, và kiến thức kỹ quản lý và người dân. Bài báo này nhận diện thuật giao thông [3]. và tổng hợp những thách thức phổ biến nhất 2.2. Một số thách thức chủ yếu trong đánh giá tác động giao thông mà các nước đang phát triển từng trải qua nhằm rút Các vấn đề pháp lý và thể chế: Đây là các kinh nghiệm cho Việt Nam trong quá trình thách thức hàng đầu trong việc thực hiện TIA tại các nước đang phát triển. Ví dụ ở Thái thực hiện vấn đề này. Lan, mặc dù luật ghi rõ rằng các dự án xây 101 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2019. ISBN: 978-604-82-2981-8 dựng có tổng diện tích sàn lớn hơn 2.000m2 có rất ít chuyên gia hay kỹ sư có đủ kiến thức hay có từ 300 chỗ đỗ xe trở lên cần phải có về kỹ thuật giao thông và kinh nghiệm trong nghiên cứu đánh giá tác động môi trường theo dõi thực hiện TIA. Trong các tổ chức tư (EIS). Tuy nhiên nhiều nhà đầu tư né tránh nhân vấn đề này càng rõ nét. Trình độ chuyên nghiên cứu EIS bằng cách phân chia dự án gia trong thực hiện TIA, nếu có, chủ yếu tập thành một số tiểu dự án nhỏ hơn. Tương tự, ở trung ở các cơ quan cấp bộ, do vậy trong Philippines, hầu hết các dự án xem xét tác nhiều trường hợp các báo cáo TIA thường động giao thông trong ngữ cảnh tác động môi đơn giản được chuyển từ các cơ quan địa trường, do đó tác động giao thông thường bị phương lên trung ương. coi nhẹ. Trong một số trường hợp lẽ ra phải thực hiện đánh giá toàn diện tác động giao 3. TIA Ở VIỆT NAM thông thì chủ đầu tư chỉ xem xét khía cạnh Ở Việt Nam, vào thời điểm hiện tại chưa thiết kế hình học [4]. Tại Indonesia việc phân có văn bản pháp lý yêu cầu bắt buộc đánh giá tích tác động giao thông là bắt buộc kể từ khi tác động giao thông cho các dự án phát triển. ban hành Luật No. 22 (2009) về giao thông Giống như các nước đang phát triển khác, tác và vận tải đường bộ nhưng trên thực tế việc động giao thông thường được coi là một phần triển khai gặp rất nhiều khó khăn do luật của đánh giá tác động môi trường (EIA). chưa được hướng dẫn bởi khung chế tài. Tại Trách nhiệm xem xét tác động môi trường Pakistan, khái niệm TIA cũng mới chỉ được các dự án hiện tại được giao cho Bộ Tài cập nhật trong mấy năm gần đây và mới chỉ Nguyên và Môi trường, trong khi đó Bộ Giao được thể chế hóa ở một số địa phương [1]. thông Vận tải hay Bộ Xây dựng, chủ thể của Tại các nước đang phát triển năng lực thể các dự án phát triển hạ tầng, lại chỉ đứng bên chế thường chỉ tập trung ở các cơ quan trung lề để “phối hợp” [5]. ương, còn các cơ quan địa phương thường Do TIA chưa được luật hóa nên không không đủ năng lực và ...