Một số thay đổi trong tư duy về phát triển văn hóa ở Trung Quốc

Bài viết xem xét quá trình đổi mới về nhận thức, chuyển đổi và hoàn thiện về phương châm, phương hướng, phương thức và mục tiêu phát triển văn hóa Trung Quốc trong từng giai đoạn cụ thể.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số thay đổi trong tư duy về phát triển văn hóa ở Trung QuốcMét sè thay ®æi trong t− duy vÒ ph¸t triÓn v¨n hãa ë Trung Quèc NguyÔn ThÞ Thu Ph−¬ng(*) Ph¹m hång yÕn(**) V¨n hãa lµ linh hån, lµ ®éng lùc ph¸t triÓn cña mçi d©n téc. Tuy nhiªn, nh×n vµo tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña n−íc Céng hßa nh©n d©n Trung Hoa kÓ tõ khi thµnh lËp cho ®Õn tr−íc n¨m 1978, ng−êi ta ®· chøng kiÕn kh«ng Ýt sù kiÖn vµ hiÖn t−îng ph¶n v¨n ho¸ diÔn ra trong c¸c cuéc “VËn ®éng t− t−ëng” (1951), “TrÊn ¸p ph¶n c¸ch m¹ng” (1953), §¹i c¸ch m¹ng v¨n hãa (1966 -1976) ®· lµm tæn h¹i s©u s¾c sù ph¸t triÓn cña v¨n hãa vµ kÐo lïi lÞch sö cña Trung Quèc - mét d©n téc ®«ng d©n nhÊt thÕ giíi (theo: 1, tr.128). Sau nh÷ng sai lÇm nghiªm träng, §¶ng Céng s¶n (§CS) Trung Quèc ®· dÇn dÇn nhËn thøc râ h¬n t×nh h×nh ®Êt n−íc; t¹i Héi nghÞ toµn thÓ Ban ChÊp hµnh Trung −¬ng lÇn thø 3 khãa XI §CS Trung Quèc (1978), §CS ®· ®Ò ra ®−êng lèi c¶i c¸ch më cöa toµn diÖn, më ra mét thêi kú míi trong lÞch sö Trung Quèc. Kiªn tr× ®−êng lèi c¶i c¸ch më cöa, trong 30 n¨m qua, §CS Trung Quèc ®· kh«ng ngõng t¹o ra nh÷ng thay ®æi quan träng vÒ t− duy ph¸t triÓn nh»m thÝch øng víi yªu cÇu thêi ®¹i, môc tiªu x©y dùng ®Êt n−íc trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ. Nh÷ng thay ®æi nµy ®−îc tËp trung thÓ hiÖn râ qua c¸c kú §¹i héi cña §CS Trung Quèc. Tõ gãc ®é v¨n hãa, bµi viÕt xem xÐt qu¸ tr×nh ®æi míi vÒ nhËn thøc, chuyÓn ®æi vµ hoµn thiÖn vÒ ph−¬ng ch©m, ph−¬ng h−íng, ph−¬ng thøc vµ môc tiªu ph¸t triÓn v¨n hãa Trung Quèc trong tõng giai ®o¹n cô thÓ. §©y ®−îc coi lµ nh÷ng thay ®æi lín vÒ t− duy mang tÝnh chØ ®¹o trong viÖc thùc thi chÝnh s¸ch cña Trung Quèc trong 30 n¨m tiÕn hµnh c¶i c¸ch më cöa vµ hiÖn ®¹i hãa nÒn v¨n hãa XHCN ®Æc s¾c Trung Quèc.1. ChuyÓn tõ ph−¬ng ch©m v¨n hãa “phôc vô thêi kú sau chiÕn tranh chèng NhËt vµchÝnh trÞ” sang “phôc vô nh©n d©n, phôc vô CNXH” b−íc ®Çu thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña s¸ng t¸c v¨n nghÖ sau khi thµnh lËp Trong thêi kú c¸ch m¹ng d©n chñ, n−íc. ThÕ nh−ng, sau ®ã kh«ng l©u,Mao Tr¹ch §«ng ®Ò xuÊt ph−¬ng ch©m ∗ trong “Bµi ph¸t biÓu t¹i buæi to¹ ®µmph¸t triÓn v¨n ho¸ ph¶i “phôc vô quÇn v¨n nghÖ Diªn An”, Mao Tr¹ch §«ngchóng nh©n d©n” (c«ng – n«ng – binh).Ph−¬ng ch©m nµy ®· chØ ®¹o ho¹t ®éng (∗) TS., ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc.s¸ng t¸c v¨n nghÖ cña khu gi¶i phãng (**) ThS., ViÖn Nghiªn cøu Trung Quèc.18 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 7.2009nªu lªn quan ®iÓm “v¨n nghÖ phô thuéc m¹ng v¨n hãa”, Héi nghÞ ®−a ra quyÕtchÝnh trÞ”. Ngay lËp tøc, quan ®iÓm nµy ®Þnh coi “phôc vô nh©n d©n, phôc vô®−îc ®Èy lªn thµnh khÈu hiÖu “v¨n CNXH” lµ ph−¬ng ch©m chØ ®¹o chonghÖ phôc vô chÝnh trÞ” vµ trë thµnh ho¹t ®éng v¨n hãa. ViÖc ®iÒu chØnhh¹t nh©n cña hÖ thèng lý luËn coi tiªu ph−¬ng ch©m chØ ®¹o sang “phôc vôchuÈn chÝnh trÞ, tÝnh giai cÊp chÝnh lµ nh©n d©n, phôc vô CNXH” cho thÊy,tiªu chuÈn quan träng ®Þnh gi¸ sù ph¸t §CS Trung Quèc ®· ®¹t ®−îc sù nhËntriÓn cña v¨n hãa. Víi lèi t− duy “c¸ch thøc kh¸ch quan vµ khoa häc h¬n vÒm¹ng hãa” v¨n hãa nh− vËy, §CS mèi quan hÖ gi÷a v¨n nghÖ vµ chÝnh trÞ.Trung Quèc v« h×nh chung ®· biÕn v¨n Ph−¬ng ch©m nµy ®−îc chóng t«i ®¸nhhãa thµnh c«ng cô ph¸ hñy hÖ gi¸ trÞ gi¸ lµ b−íc ®ét ph¸ lín trong t− duytruyÒn thèng, hñy ho¹i di s¶n, “tÈy n·o” ph¸t triÓn v¨n hãa cña §CS Trungvµ ®Èy hµng triÖu trÝ thøc vµo kÕt côc bi Quèc, bëi nã ®· ph¸ vì tÝnh cùc ®oanth¶m. Tõ mét nÒn v¨n hãa cã diÖn m¹o trong t− t−ëng chØ ®¹o “gß Ðp” ho¹t ®éngphong phó, søc sèng m·nh liÖt, v¨n hãa v¨n hãa vµo mèi quan hÖ bÊt b×nhTrung Quèc dÇn dÇn r¬i vµo khñng ho¶ng th−êng vµ phô thuéc vµo chÝnh trÞ, ®−ado bÞ bã hÑp ph¹m vi ph¸t triÓn, trãi buéc ra ®−îc h−íng gi¶i quyÕt kh¸ch quan vµt− t−ëng vµ k×m h·m søc s¸ng t¹o. hîp logic vÒ mèi quan hÖ gi÷a v¨n nghÖ vµ chÝnh trÞ trong thêi kú míi. Sau nh÷ng tæn h¹i nghiªm trängcña “®¹i c¸ch m¹ng v¨n hãa”, §CS 2. ...