Một số vấn đề về chuẩn mực hoá ngôn ngữ

Tham khảo tài liệu một số vấn đề về chuẩn mực hoá ngôn ngữ, khoa học xã hội, ngôn ngữ học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vấn đề về chuẩn mực hoá ngôn ngữ Một số vấn đề về chuẩn mực hoá ngôn ngữNhất quán và không nhất quánTrong sự chuẩn mực hoá ở các mặt của ngôn ngữ, thường có xu hướng muốn đạttới, thậm chí đòi hỏi phải đạt tới cái nhất quán. Thú dụ, trong tiếng Việt, th ì khi đãnói “cái bàn” được là nói cái ghế, cái chăn, cái nhà… cũng được; như thế là nhấtquán. Nhưng sự thực, không thể không thấy là trong tiếng Việt, vẫn có những hiệntượng về cái không nhất quán, thí dụ: trong sự đối lập có tài và bất tài, các nghĩakhẳng định và phủ định được phân biệt rõ, nhưng ở thình lình và bất thình lình thìnghĩa lại như nhau. Có thể dẫn một ví dụ khác: đổi Ýthành Italia và Úc thành Ốt-xtrây-li-a… là nhất quán, nhưng chưa đổi Pháp thành Phơ-răng-xơ là không nhấtquán. Trong tiếng Pháp, cũng có thể thấy rõ các nhất quán, ví dụ: la maison thì lesmaisons, le chien thì les chiens…; nhưng cũng có cái không nhất quán, thí dụ:nouslisons thì vous lisez, nhưng nous disons thì lại vous diles. Quả nhiên, đối với việc sử dụng ngôn ngữ, cái nhất quán có phần thuận tiện.Nhưng nên thấy rằng đó là cái thuận tiện đối với một trình độ phát triển của ýthức. Trẻ con nước Pháp vẫn thường phạm lỗi “vous disez” vì đã từng nói vouslisez, vous visez. Và trẻ con ta có em đã nói “rửa áo quần” vì quen nói rửa mặt,và rửa bát. Trong sự chuẩn mực hoá ngôn ngữ xưa nay ở các nước, kể từ thời cổHi lạp-La mã, cũng có quan điểm chỉ thấy, chỉ tìm ra cho cái nhất quán và loại bỏcác không nhất quán. Đó là quan điểm của phái nhất quán luận. Nhưng từ xưa tớinay, vẫn có một quan điểm khác, quan điểm thừa nhận, chấp nhận và tôn trọng cáithực tế không nhất quán trong ngôn ngữ, trong bất kì ngôn ngữ nào. Đó là quanđiểm của phái dị biệt luận. Trong ngôn ngữ học hiện đại, cấu trúc luận l à rất gầngũi với nhất quán luận. Sự thực, cái nhất quán vẫn là cơ bản nhất của ngôn ngữ. Ngôn ngữ không thểnào là một sự hỗn loạn. Cái hỗn loạn chỉ là cái chi tiết và cái nhất thời ở một giaiđoạn nhất định. Và trong nhiều trường hợp, người ta chứng minh được rằng trongcái nhất quán hiện nay vốn có thể là cái không nhất quán trước đây, và cái khôngnhất quán hiện nay sẽ có thể là cái nhất quán trong tương lai. Có thể, rất có thể, làngười Pháp sẽ nói “vous tiếng Việt, nếu ta disez”! Và trongđổi Ý thành Italia; Úc thành Australia… sẽ thấy thìđổi Pháp thànhFrance; Mĩ thành America cũng được cả và sẽ càng nhất quán. Đólà lẽ biện chứng của sự phát triển. Trong ngôn ngữ, lại cần thấy rằng cái nhất quánkhông phải chỉ là cái bày ra trước mắt ta trên văn bản. Cái nhất quán trong ngônngữ hiện ra là thông qua ý thức của con người. Và có người nhìn mà không thấy,nhưng cũng có người nhìn mà thấy cái nhất quán đó. Nhìn mà thấy được chính lànhờ có ý thức ngôn ngữ chung, và ý thức về bản ngữ của mình, do học tập màthành. Cũng như vậy, cách nhìn của ta đối với xã hội, đối với con người, trong cáiđa dạng nhất quán mà không nhất quán, không nhất quán mà nhất quán, của xãhội, của con người. Cho nên, trong sự chuẩn mực hoá chính tả và thuật ngữ, tưởng không nên quángại rằng viết Shakespeare viết axit hoặc acid là không nhất quán với cách viếtcác từ thuộc loại khác trong tiếng Việt. Sự thực quả có không nhất quán, xét vềmột mặt nào đó, nhưng cũng có thể cho là nhất quán trong ý thức biết phân biệtcác loại, các lớp từ khác nhau như đã trình bày. Cũng chính nhờ có ý thức đó, mộtý thức được trau giồi, rèn luyện từ lứa tuổi học sinh nhỏ mà cách đọc, phát âmnhững tên riêng như Shakespeare, những thuật ngữ như acid, phénol… cũng trởthành không khó, vì cái khó do cái không nhất quán đó sẽ được phân biệt trên cơsở đã có ý thức về cái nhất quán. Thực vậy, đọc và phát âm không phải là “đánhvần” theo cách hiểu đơn giản, mà đó là một hoạt động tổng hợp của trí tuệ, với sựchỉ đạo ngày một có hiệu quả của ý thức, của một ý thức ngày càng phát triển, tấtnhiên là trong những điều kiện học hành phải thuận lợi cho sự phát triển đó. ...