Một số vướng mắc trong việc áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 và kiến nghị hoàn thiện

Cấm đi khỏi nơi cư trú là một trong các biện pháp ngăn chặn được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự. Trong phạm vi bài viết này, tác giả đề cập tới một số vướng mắc trong việc áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú và kiến nghị hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số vướng mắc trong việc áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú trong Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 và kiến nghị hoàn thiện HOÏC VIEÄN TÖ PHAÙP MỘT SỐ VƯỚNG MẮC TRONG VIỆC ÁP DỤNG BIỆN PHÁP CẤM ĐI KHỎI NƠI CƯ TRÚ TRONG BỘ LUẬT TỐ TỤNG HÌNH SỰ NĂM 2015 VÀ KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆN Nguyễn Cảnh Tuyến1 Tóm tắt: Cấm đi khỏi nơi cư trú là một trong các biện pháp ngăn chặn được quy định trong Bộ luật tố tụng hình sự. Theo đó, đây là biện pháp ngăn chặn có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo có nơi cư trú, lý lịch rõ ràng, đáp ứng các điều kiện khác theo quy định nhằm bảo đảm sự có mặt của họ theo giấy triệu tập của Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án. Trong phạm vi bài viết này, tác giả đề cập tới một số vướng mắc trong việc áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú và kiến nghị hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan. Từ khóa: Cấm đi khỏi nơi cư trú; bị can; bị cáo Nhận bài: 05/08/2020; Hoàn thành biên tập: 20/08/2020; Duyệt đăng: 11/09/2020. Abstract: Ban from travel outside one’s residence place is a measure applicable to the accused or defendants who have clear residence places and meet other conditions as regulated in order to ensure their appearance in response to the summonses of investigating bodies, procuracies or subpoenas of courts. In this article, the author mentions some obstacles in applying measure of ban from travel outside one’s residence place and makes recommendations for finalization of relevant legal regulations. Keywords: Ban from travel outside one’s residence place, the accused, defendants Date of receipt: 05/08/2020; Date of revision: 20/08/2020; Date of approval: 11/09/2020. 1. Một số quy định về biện pháp cấm đi của công dân, hạn chế giam giữ, hạn chế “gánh khỏi nơi cư trú nặng” trên nhiều mặt cho các cơ quan giam giữ. Cấm đi khỏi nơi cư trú là biện pháp ngăn Điều 123 Bộ luật tố tụng hình sự (BLTTHS) chặn có thể áp dụng đối với bị can, bị cáo có nơi năm 2015 quy định rõ về biện pháp cấm đi khỏi cư trú, lý lịch rõ ràng nhằm bảo đảm sự có mặt nơi cư trú với các nội dung như điều kiện, thẩm của họ theo giấy triệu tập của Cơ quan Điều tra, quyền, thủ tục, thời hạn và trách nhiệm khi vi Viện kiểm sát, Tòa án2. phạm nghĩa vụ cam đoan. Trong phạm vi bài Biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú thể hiện viết, chúng tôi tập trung làm rõ một số nội dung chính sách nhân đạo của Nhà nước Cộng hòa xã liên quan tới việc áp dụng biện pháp ngăn chặn hội chủ nghĩa Việt Nam trong việc bảo vệ quyền này. Cụ thể là: con người, quyền công dân, thực hiện đúng với Thứ nhất, về thủ tục cam đoan. quy định của các Công ước3 mà Việt Nam đã ký Pháp luật quy định, người bị áp dụng biện kết. Việc áp dụng biện pháp cấm đi khỏi nơi cư pháp cấm đi khỏi nơi cư trú phải làm giấy cam trú tạo ra khả năng và góp phần loại bỏ những đoan thực hiện các nghĩa vụ: trở ngại, khó khăn cản trở hoạt động tố tụng, bảo + Không đi khỏi nơi cư trú nếu không được đảm cho quá trình tố tụng được tiến hành thuận cơ quan đã ra lệnh câm đi khỏi nơi cư trú cho lợi, thực hiện tốt nhiệm vụ điều tra tội phạm một phép; nhanh chóng, chính xác và xét xử công minh kịp + Có mặt theo giấy triệu tập, trừ trường hợp thời, không bỏ lọt tội phạm, không xử oan người vì lý do bất khả kháng hoặc do trở ngại khách vô tội đồng thời vẫn đảm bảo các quyền cơ bản quan; 1 Giảng viên Cơ sở tại Thành phố Hồ Chí Minh, Học viện Tư pháp. 2 Khoản 1, Điều 123 BLTTHS năm 2015. 3 Điều 12, Điều 13 Công ước ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (International Convenant on Civil and Policical Rights) (gọi tắt là Công ước hoặc ICCPR) Soá 09/2020 - Naêm thöù möôøi laêm + Không bỏ trốn hoặc tiếp tục phạm tội; + Chánh án, Phó Chánh án Tòa án nhân dân + Không mua chuộc, cưỡng ép, xúi giục và Chánh án, Phó Chánh án Tòa án quân sự các người khác khai báo gian dối, cung cấp tài liệu cấp; Hội đồng xét xử. sai sự thật; + Thẩm phán chủ tọa phiên tòa, + Không tiêu hủy, giả mạo chứng cứ, tài liệu, đồ + Đồn trưởng Đồn biên phòng vật của vụ án, tẩu tán tài sản liên quan đến vụ án; Ngoài ra, BLTHS còn quy định về trách + Không đe dọa, khống chế, trả thù người nhiệm của cơ quan tổ chức nhận trách nhiệm làm chứng, bị hại, người tố giác tội phạm và quản lý, giam sát. Theo đó, trường hợp bị can, bị người thân thích của những người này. cáo vi phạm nghĩa vụ cam đoan thì chính quyền Giấy cam đoan không cần phải có sự xác xã, phường thị trấn nơi bị can, bị cáo cư trú đang nhận, chứng thực của chính quyền địa phương quản lý bị can, bị cáo phải báo ngay cho cơ quan nơi bị can, bị cáo cư trú, mà chỉ cần bị can, bị đã ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú biết để xử lý cáo ghi cam đoan và ký tên xác nhận4. theo thẩm quyền. Thứ hai, về thủ tục áp dụng. Có thể thấy rằng thủ tục áp dụng biện pháp Theo Khoản 5 Điều 123 BLTTHS năm 2015, cấm đi khỏi nơi cư trú của BLTTHS năm 2015 đã biện pháp cấm đi khỏi nơi cư trú được thực hiện khắc phục được hạn chế của BLTTHS năm 2003, theo thủ tục như sau: Người ra lệnh cấm đi khỏi bảo đảm đầy đủ hơn các quyền của con người, nơi cư trú phải thông báo về việc áp dụng biện nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho bị can, bị cáo pháp cấm đi khỏi nơi cư trú cho chính quyền ...