Một số yếu tố liên quan với thực hành tuân thủ điều trị của bệnh nhân lao phổi tại phòng khám lao quận Hai Bà Trưng, Hà Nội

Tình hình bệnh lao trên Thế giới trong những năm gần đây đã có xu hướng quay trở lại và trầm trọng lên. Việc tuân thủ đúng các nguyên tắc điều trị (NTĐT) lao là điêu kiện tiên quyết định kết quả điều trị, giảm tình trạng kháng thuốc. Nghiên cứu nhằm xác định một số yếu tố liên quan đến thực hành tuân thủ nguyên tắc điều trị lao của các bệnh nhân lao phổi được quản lý và điều trị tại phòng khám lao quận Hai Bà Trưng, HN. Nghiên cứu sử dụng thiết kế mô tả cắt ngang. Chọn mẫu toàn bộ, số liệu được thu thập trên 174 bệnh nhân lao phổi, sử dụng bộ câu hỏi có cấu trúc đã được thiết kế sẵn. Kết quả cho thấy, tỷ lệ đối tượng nghiên cứu chưa tuân thủ đúng nguyên tắc còn cao (36,2%). Có mối liên quan giữa việc tuân thủ các nguyên tắc với các yếu tố như: trình độ học vấn, nghề nghiệp, sự động viên nhắc nhở của người thân, sự hiểu biết tốt về các nguyên tắc điều trị, và sự giám sát điều trị của cán bộ y tế. Lý do bệnh nhân đưa ra để giải thích cho việc không tuân thủ điều trị (TTĐT) là khác nhau với các NTĐT, chủ yếu là do mệt, sợ tác dụng phụ, quên, đi vắng, bận, không kịp đến lấy thuốc. Cần tăng cường kiến thức, tư vấn kỹ cho bệnh nhân, động viên người nhà tham gia hỗ trợ tăng cường TTĐT.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một số yếu tố liên quan với thực hành tuân thủ điều trị của bệnh nhân lao phổi tại phòng khám lao quận Hai Bà Trưng, Hà Nội | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | Moät soá yeáu toá lieân quan vôùi thöïc haønh tuaân thuû ñieàu trò cuûa beänh nhaân lao phoåi taïi phoøng khaùm lao quaän Hai Baø Tröng, Haø Noäi Uoâng Thò Mai Loan (*),Hoà Thò Hieàn (**), Vuõ Thò Töôøng Vaên (***) Tình hình beänh lao treân theá giôùi trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ coù xu höôùng quay trôû laïi vaø traàm troïng leân. Vieäc tuaân thuû ñuùng caùc nguyeân taéc ñieàu trò (NTÑT) lao laø ñieàu kieän quyeát ñònh keát quaû ñieàu trò, giaûm tình traïng khaùng thuoác. Nghieân cöùu nhaèm xaùc ñònh moät soá yeáu toá lieân quan tôùi thöïc haønh tuaân thuû nguyeân taéc ñieàu trò lao cuûa caùc beänh nhaân lao phoåi ñöôïc quaûn lyù vaø ñieàu trò taïi phoøng khaùm lao quaän Hai Baø Tröng, Haø Noäi. Nghieân cöùu söû duïng thieát keá moâ taû caét ngang. Choïn maãu toaøn boä, soá lieäu ñöôïc thu thaäp treân 174 beänh nhaân lao phoåi, söû duïng boä caâu hoûi coù caáu truùc ñaõ ñöôïc thieát keá saün. Keát quaû cho thaáy, tyû leä ñoái töôïng nghieân cöùu chöa tuaân thuû ñuùng nguyeân taéc coøn cao (36,2%). Coù moái lieân quan giöõa vieäc tuaân thuû caùc nguyeân taéc vôùi caùc yeáu toá nhö: trình ñoä hoïc vaán, ngheà nghieäp, söï ñoäng vieân nhaéc nhôû cuûa ngöôøi thaân, söï hieåu bieát toát veà caùc nguyeân taéc ñieàu trò, vaø söï giaùm saùt ñieàu trò cuûa caùn boä y teá. Lyù do beänh nhaân ñöa ra ñeå giaûi thích cho vieäc khoâng tuaân thuû ñieàu trò (TTÑT) laø khaùc nhau vôùi caùc NTÑT, chuû yeáu laø do meät, sôï taùc duïng phuï, queân, ñi vaéng, baän, khoâng kòp ñeán laáy thuoác. Caàn taêng cöôøng kieán thöùc, tö vaán kyõ cho beänh nhaân, ñoäng vieân ngöôøi nhaø tham gia hoã trôï taêng cöôøng TTÑT. Töø khoùa: Yeáu toá lieân quan, tuaân thuû ñieàu trò, lao. Associated factors on TB treatment adherence among pulmonary tuberculosis patients at Hai Ba Trung District TB clinic, Ha Noi Uong Thi Mai Loan (*); Ho Thi Hien (**), Vu Thi Tuong Van (***) In recent years, the global tuberculosis (TB) situation has been getting worse. The treatment adherence of TB is the most important factor to the effectiveness of treatment, and in reducing drug resistance. This paper identifies some associated factors on the treatment adherence of pulmonary TB patients at Hai Ba Trung TB clinic, Ha Noi. Cross sectional design was employed, and all pulmonary tuberculosis patients (174) were selected for interview, using a structured questionnaire. Results show that there is still a relatively high percentage of patients (36.2%) with failure of adherence of TB treatment principles. There is a statistical association between TB treatment adherence and level of education, occupation, the encouragement of family members, awareness on the TB treatment adherence, and observation by the health staff. Reasons for not implementing the adherence of treatment principles were tiredness, being afraid of side effects, drug dose missing, 24 Taïp chí Y teá Coâng coäng, 7.2011, Soá 20 (20) | TOÅNG QUAN & NGHIEÂN CÖÙU | being busy, and failure to get dispensed drugs from clinic. There is a need to provide increased awareness, proper counseling to patients, and to encourage family members to participate in the treatment process for improving adherence among TB patients. Keywords: Association, associated factors, TB, tuberculosis, treatment adherence. Taùc giaû: (*) BS. Uoâng Thò Mai Loan: Beänh vieän Phoåi Haø Noäi. (**) TS. Hoà Thò Hieàn: Boä moân Dòch teã - Thoáng keâ, Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá coâng coäng. Ñòa chæ: 138 Giaûng Voõ - Ba Ñình - Haø Noäi. E.mail: hth1@hsph.edu.vn (***) TS. Vuõ Thò Töôøng Vaên: Khoa Vi sinh - Beänh vieän Baïch Mai - Haø Noäi. 1. Ñaët vaán ñeà Tình hình beänh lao treân theá giôùi trong nhöõng naêm gaàn ñaây ñaõ coù xu höôùng quay trôû laïi vaø traàm troïng leân. Treân theá giôùi hieän nay coù khoaûng 2,2 tyû ngöôøi ñaõ nhieãm lao (chieám 1/3 daân soá theá giôùi) [1]. Coù khoaûng 95% soá beänh nhaân lao vaø 98% soá ngöôøi cheát do lao ôû caùc nöôùc coù thu nhaäp vöøa vaø thaáp, 75% soá beänh nhaân ôû ñoä tuoåi lao ñoäng. Maëc duø vaéc-xin BCG ñaõ ñöôïc ñöa vaøo chöông trình tieâm chuûng môû roäng, chöông trình choáng lao trieån khai ñeán tuyeán xaõ ñaûm baûo phaùt hieän vaø toå chöùc quaûn lyù theo chieán löôïc ñieàu trò ngaén ngaøy coù kieåm soaùt tröïc tieáp (DOTS) cuûa Toå chöùc Y teá Theá giôùi vôùi ñoä bao phuû hôn 99% daân soá, Vieät Nam vaãn ñöùng thöù 12 trong 22 quoác gia coù tyû leä lao cao treân theá giôùi. Haøng naêm caû nöôùc xuaát hieän khoaûng 150.000 beänh nhaân lao môùi (töông ñöông vôùi 173/100.000 daân), tyû leä hieän maéc caùc theå lao laø 225/100.000 daân. Soá ngöôøi cheát do lao khoaûng 20.000 (23/100.000 daân) [2]. Beân caïnh ñoù, tyû leä khaùng thuoác ôû möùc baùo ñoäng cao [5], chieám 32,5%, chæ ñöùng sau Thaùi Lan (36,6%), Latvia (34%) vaø Coäng hoøa Dominica (40,6%) [7]. Song haønh vôùi lao laø ñaïi ...