Một vài kết quả nghiên cứu về nghề câu mực xà tỉnh Quảng Nam

Kết quả nghiên cứu cho thấy, nghề câu mực xà (Oualaniensis Sthenoteuthis) tỉnh Quảng Nam có từ năm 1990, quy mô đội tàu phát triển nhanh, thu hút lực lượng đáng kể lao động nghề cá của tỉnh, góp phần cải thiện đời sống cho cộng đồng ngư dân có thu nhập thấp và giữ vững ngư trường khai thác xa bờ ở khu vực giữa biển Đông của nước ta.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Một vài kết quả nghiên cứu về nghề câu mực xà tỉnh Quảng Nam Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2012 KEÁT QUAÛ NGHIEÂN CÖÙU ÑAØO TAÏO SAU ÑAÏI HOÏC MỘT VÀI KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ NGHỀ CÂU MỰC XÀ TỈNH QUẢNG NAM THE INITIAL RESEARCH ON THE SQUID FISHING IN QUANGNAM PROVINCE Trần Văn Trường1, TS. Hoàng Văn Tính2 TÓM TẮT Kết quả nghiên cứu cho thấy, nghề câu mực xà (Oualaniensis Sthenoteuthis) tỉnh Quảng Nam có từ năm 1990, quy mô đội tàu phát triển nhanh, thu hút lực lượng đáng kể lao động nghề cá của tỉnh, góp phần cải thiện đời sống cho cộng đồng ngư dân có thu nhập thấp và giữ vững ngư trường khai thác xa bờ ở khu vực giữa biển Đông của nước ta. Giai đoạn 1997 - 2010, số tàu tăng 4 lần, từ 12 chiếc (năm 1997) lên 47 chiếc (năm 2010) và bình công công suất của một tàu tăng từ 50 CV lên 276,81 CV. Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, sản lượng mực khô thu được trong năm 2010 bình quân của 1 tàu đạt 62,48 tấn/tàu, thấp nhất là khối tàu dưới 200 CV (bình quân 53,47 tấn/tàu), cao nhất là khối tàu công suất từ 400 CV trở lên (bình quân 79,6 tấn/tàu). Thu nhập bình quân của 1 lao động (1 thúng câu) trong năm 2010 đạt 15 triệu đồng/chuyến biển (1 chuyến biển: 2 tháng). Hiện nay, thu nhập của người lao động nghề câu mực xà cao nhất trong các nghề khai thác hải sản tỉnh Quảng Nam. Từ khoá: Nghề câu mực xà; Tỉnh Quảng Nam ABSTRACT The emperical results showed that the Squid (Sthenoteuthis oualanienis) fishing in Quang Nam province has been in existence since 1990. The fleet has been increased ceaselessly in terms of number of fishing capacity and catches as well as attracted more fishermen involved in the fisheries. The development of this fishery has contributed to the significant improvement of the living conditions of fishing community in low income and maintenance of fishing activities on offshore areas in the middle South China Sea. During the period 1997-2010 the number of vessels was increased aboat 4 times from 12 units in 1997 to 47 units in 2010 and the average engine capacity per vessel was increased sharply from 50 Hp to 276.88 Hp. The findings suggest that the landing catch (dry products) per vessel was an estimation of 62.48 tons on average in 2010. The highest catch was found for those vessels having engine capacity over 400 Hp with an average of 79.60 tons per vessel and the lowest landing for those vessels having engine capacity less than 200 Hp (53.47 tons per vessel on average). The average crew share per fishing trip (2 months) per member in 2010 was approximately 15 million VND which is considered as the highest income compared to other marine fisheries in Quang Nam Key words: Squid fishing; QuangNam province I. ĐẶT VẤN ĐỀ Mực xà (Oualaniensis Sthenoteuthis), thường gọi là mực đại dương hoặc mực lưng tím, phân bố nhiều ở vùng biển Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Ở nước ta, mực xà phân bố nhiều ở ngoài khơi vùng biển miền Trung thành từng đàn tập trung với mật độ không lớn. Mực xà thích ánh sáng mạnh hơn 1 2 so với các loài mực ống gần bờ. Mực xà là đối tượng khai thác có giá trị kinh tế cao, sinh trưởng nhanh, vòng đời ngắn, có thể đánh bắt quanh năm bằng các ngư cụ kết hợp với ánh sáng như câu tay, lưới chụp mực. Ngư dân các tỉnh Đà Nẵng, Quảng Nam, Quãng Ngãi, Bình Định thường sử dụng câu kết hợp ánh Lớp Cao học Hàng hải 2009 – Trường Đại học Nha Trang Viện Khoa học & Công nghệ Khai thác Thuỷ sản – Trường Đại học Nha Trang 172 ❖ TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC NHA TRANG Taïp chí Khoa hoïc - Coâng ngheä Thuûy saûn Soá 1/2012 thuyền viên; số chuyến biển trong năm; thời gian chuyến biển; số lượng thúng câu; sản lượng đánh bắt; chi phí sản xuất... - Phiếu điều tra lao động chính (thúng câu): gồm các thông số của thúng câu; trang thiết bị phục vụ; ngư cụ khai thác; chi phí sản xuất … Xử lý số liệu: theo phương pháp hồi quy tuyến tính bằng phần mềm Microsoft Exell sáng để khai thác mực xà. Bài viết trình bày một số kết quả nghiên cứu về nghề khai thác mực xà bằng câu tay tỉnh Quảng Nam. II. NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Phương pháp nghiên cứu phi thực nghiệm dựa vào số liệu điều tra thứ cấp và sơ cấp để nghiên cứu các nội dung: tàu thuyền và trang thiết bị; ngư trường và mùa vụ khai thác; ngư cụ khai thác; tổ chức sản xuất và hiệu quả kinh tế của nghề. Điều tra số liệu thứ cấp: dựa vào tài liệu của cơ quan quản lý nghề cá trong tỉnh, nghiên cứu khoa học về mực xà, các tài liệu liên quan đến nghề khai thác mực xà. Điều tra số liệu sơ cấp: phỏng vấn ngư dân trực tiếp làm nghề câu mực xà theo biểu mẫu thiết kế dành cho tàu câu (tàu mẹ) và cho thúng câu (người lao động) phù hợp với nội dung nghiên cứu. - Phiếu điều tra tàu câu: gồm thông tin về vỏ tàu, máy tàu, các trang thiết bị trên tàu; thông tin về III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 1. Tàu câu và thúng câu 1.1. Tàu câu và trang thiết bị Quy mô đội tàu: đến cuối năm 2010, đội tàu câu mực xà tỉnh Quảng Nam có 47 chiếc, với tổng công suất khoảng 12.810 CV, bình quân 272,55 cv/tàu. Cơ cấu đội tàu theo nhóm công suất và thời gian vỏ tàu được đưa tàu vào sử dụng thể hiện trên bảng (1) và bảng (2). Bảng 1. Tương quan giữa chiều dài vỏ tàu và công suất máy tàu TT Công suất Chiều dài Từ 200 ÷ 299CV Dưới 200CV Từ 300 ÷ 399CV Từ 400CV trở lên Tổng cộng 1 Dưới 18m 0 1 0 0 1 2 Từ 18 đến dưới 19m 5 4 2 0 11 3 Từ 19 đến dưới 20m 5 9 7 4 25 4 Từ 20m trở lên 0 3 6 1 10 10 17 15 5 47 Tổng cộng Bảng 2. Thời gian vỏ tàu được đưa vào sử dụng Thời gian vỏ tàu được đưa vào sử dụng TT Nội dung 1 Số lượng (chiếc) 2 Tỉ lệ (%) Tổng cộng Dưới 3 năm Từ 3 ÷ 5 năm Từ 6 ÷ 7 năm Từ 8 ÷ 10 năm Trên 10 năm 1 21 20 3 2 47 2,13 44,68 42,55 6,38 4,26 100 Từ bảng (1), bảng (2) nhận thấy: - Đội tàu câu mực xà Quảng Nam có công suất lớn đảm bảo an toàn thực hiện chuyến biển dài ngày, đủ tiêu chuẩn hoạt động ở vùng biển xa bờ theo quy định của Nghị định 33/2010 của Chính phủ về “Quản lý hoạt động khai thác thủy sản trên các vùng biển”. - Kích thước vỏ tàu tương quan ...