Mùa đông và những chú ý trong ăn uống

Để bảo vệ sức khỏe, ngoài việc giữ ấm, cần sử dụng những thực phẩm có tính ấm, nóng để duy trì khí dương. Vì vào mùa đông, khí âm cực thịnh, khí dương thu tàng và dễ bị giá rét làm tổn thương; quá trình trao đổi chất và thay cũ đổi mới trong cơ thể cũng chậm lại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mùa đông và những chú ý trong ăn uống Mùa đông và những chú ý trong ăn uống Để bảo vệ sức khỏe, ngoài việc giữ ấm, cần sử dụng những thực phẩm có tính ấm, nóng để duy trì khí dương. Vì vào mùa đông, khí âm cực thịnh, khí dương thu tàng và dễ bị giá rét làm tổn thương; quá trình trao đổi chất và thay cũ đổi mớitrong cơ thể cũng chậm lại.Cái rét của mùa đông làm cho các huyết quản thu nhỏ, sựtuần hoàn huyết dịch trở nên khó khăn, da dẻ và tứ chi cócảm giác lạnh giá, công năng sinh lý của ngũ tạng lục phủdễ bị rối loạn do dương khí hao tổn. Con người dễ mắc cácchứng bệnh như ngoại cảm phong hàn, đau bụng đi lỏng dolạnh, đau nhức các khớp, hen, chân tay tê bại, trúng phong,liệt mặt...Lúc này, khí dương phải được bảo tồn và tích lũy để chuẩnbị cho các mùa sau. Cơ thể cần được cung cấp nhiều nhiệtnăng hơn để giúp cho phủ tạng hoạt động bình thường vànâng cao khả năng đề kháng. Để đạt được điều này, việcdưỡng sinh ăn uống mùa đông cần tuân thủ các nguyên tắccơ bản sau:1. Sử dụng thức ăn tính ấm, nóng để bổ thận dưỡng tinhCác thực phẩm tiêu biểu gồm:- Thịt dê: Vị ngọt, tính ấm, có công dụng trợ nguyêndương, bổ tinh huyết, kiện tỳ ích vị, làm ấm thận và hạ tiêu.- Thịt bò: Vị ngọt, tính ấm, có công dụng bổ trung, ích khí,tư dưỡng tỳ vị, cường cân tráng cốt. Tuy nhiên, phải chú ýtránh dùng nhầm với thịt trâu.- Thịt chó: Vị ngọt mặn, tính ấm, có công dụng ôn thận, trợdương, bổ trung ích khí, an ngũ tạng, ích dương sự, bổhuyết mạch, tăng tinh tủy, làm ấm lưng gối và tứ chi.- Thịt chim sẻ: Vị ngọt, tính ấm, có công dụng tráng dương,ích tinh, làm ấm lưng gối, có lợi cho dương sự và làm giảmsố lần đi tiểu đêm ở người già.- Một số thức ăn từ động vật khác: thịt hươu, lươn, cá trê,tôm, thận lợn và dê; tinh hoàn dê, chó, bò và hươu.- Một số loại rau quả và gia vị: rau hẹ, rau thơm, bí đỏ, hạtsen, quế, hồi, hạt tiêu, gừng, ớt...- Rượu trắng và các loại rượu thuốc (nhân sâm, nhunghươu, đông trùng hạ thảo, thận hải cẩu, hải mã, dâm dươnghoắc, đỗ trọng, tắc kè, cao xương động vật, gừng...) đều cótác dụng này.2. Kiêng hoặc hạn chế các thực phẩm có tính lạnhCần tránh những thực phẩm làm hao tổn dương khí và cóhại cho tỳ vị như:- Trứng vịt, thịt trâu, cua, ốc, trai, hến.- Đậu xanh, giá đỗ, ngó sen, bí xanh, cải xanh, rau rút,mướp đắng.- Dưa hấu, dưa chuột, hồng, lê.- Bia và trà ướp lạnh.Nếu cần dùng những thực phẩm trên, phải phối hợp với cácgia vị và thực phẩm có tính ấm nóng, chẳng hạn như nấucanh rau cải phải chế thêm gừng tươi, ốc hấp phải có nhiềuhạt tiêu, lá gừng...3. Bồi bổ bằng thuốc và thức ănNguyên tắc này được thực hiện nhằm mục đích nâng caosức đề kháng của cơ thể và tích lũy năng lượng để chuẩn bịbổ sung cho sự tiêu hao khí huyết, tân dịch trong các mùatiếp theo.Việc bồi bổ bằng thuốc và thức ăn sẽ được thầy thuốc quyđịnh theo tuổi tác, thể chất, điều kiện sống của mỗi người.Nếu thể chất thiên về dương hư thì trong ăn uống phải chúý bổ dương, nếu thể chất thiên về huyết hư thì phải lấy bổhuyết làm trọng...