Mùa lạnh, cảnh giác với bệnh viêm thanh quản

Viêm thanh quản là tình trạng viêm phù nề, sung huyết hoặc thoái hóa niêm mạc của thanh quản, nhất là dây thanh. Thời tiết lạnh là điều kiện thuận lợi cho bệnh tiến triển và có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Viêm thanh quản có hai loại: viêm thanh quản cấp và viêm thanh quản mạn. Viêm thanh quản cấp Viêm thanh quản cấp gặp không nhiều, chỉ chiếm khoảng 1,2% số bệnh nhân đến khám tai mũi họng....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mùa lạnh, cảnh giác với bệnh viêm thanh quảnMùa lạnh, cảnh giác với bệnh viêm thanh quảnViêm thanh quản là tình trạng viêm phù nề, sung huyếthoặc thoái hóa niêm mạc của thanh quản, nhất là dâythanh. Thời tiết lạnh là điều kiện thuận lợi cho bệnhtiến triển và có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.Viêm thanh quản có hai loại: viêm thanh quản cấp vàviêm thanh quản mạn.Viêm thanh quản cấpViêm thanh quản cấp gặp không nhiều, chỉ chiếm khoảng1,2% số bệnh nhân đến khám tai mũi họng. Bệnh nhân cóbiểu hiện triệu chứng thay đổi tùy theo từng nguyên nhângây bệnh. Viêm thanh quản cấp hay gặp ở trẻ em nhiều hơnngười lớn, nam giới chiếm số lượng bệnh nhân đông hơnnữ giới.Thời tiết thay đổi, đặc biệt là chuyển khí hậu nóng sanglạnh là yếu tố thuận lợi của bệnh viêm thanh quản cấp.Viêm nhiễm có thể lan nhanh từ mũi họng xuống thanhquản hoặc ngược lại.Qua nghiên cứu người ta phát hiện nguyên nhân gây viêmthanh quản cấp chủ yếu là do virut: influenza, virut APC,Myxovirus, virut cúm, á cúm…ngoài ra có thể gặp liên cầuß tan huyết nhóm A, tụ cầu, phế cầu khuẩn…Triệu chứng của viêm thanh quản cấp: Sốt khởi đầu choquá trình bệnh nhưng nhiệt độ thường không cao lắm: 38-39˚C. Bệnh nhân than phiền là gai rét, đau mình mẩy giốngnhư bị cúm; cổ họng người bệnh rát bỏng, cảm giác rát đôikhi lan xuống tận vùng trước ngực; kèm theo người bệnhhắt hơi rồi chảy nước mũi trong, sau 2-3 ngày xuất hiệnkhàn tiếng hoặc mất tiếng; ho húng hắng hoặc ho từng cơndài, sau cơn ho khàn tiếng càng nặng. Ho lúc đầu khan sauchuyển thành ho có đờm trắng đục, vàng xanh cùng màucủa dịch tiết ở mũi lúc này. Bệnh nhân thường không thấykhó thở; khi khám các bác sĩ sẽ thấy hai dây thanh sunghuyết đỏ, phù nề, nhiều dịch tiết trên bề mặt dây thanh, khiphát âm hai dây thanh không khép kín.Diễn biến bệnh: Viêm thanh quản cấp thông thường tự khỏisau 1 tuần hoặc chỉ cần điều trị triệu chứng và nâng cao thểtrạng do nguyên nhân của bệnh đa phần là virut; một sốtrường hợp do vi khuẩn cần phải sử dụng kháng sinh,chống viêm, giảm ho…; trường hợp đặc biệt nếu khôngđiều trị kịp thời, bệnh chuyển thành viêm khí - phế quản.Lúc này bệnh nhân ho tăng lên tuy khàn tiếng có thể giảmhoặc hết nhưng lại xuất hiện khó thở, thở có tiếng rít, thểtrạng bệnh nhân suy yếu dần.Một số đặc điểm cần lưu ý: Ở trẻ dưới 1 tuổi rất cẩn trọngbởi niêm mạc thanh quản trẻ em rất dễ phù nề đặc biệt làvùng dưới niêm mạc nên hay gặp khó thở, thanh quảnnặng, nhất là viêm thanh quản đi kèm với phù nề ở vùng hạthanh môn gây khó thở dữ dội. Trường hợp này cần đượcđiều trị tại cơ sở tai mũi họng có khả năng mở được khíquản.Xử trí: viêm thanh quản cấp có 60 - 80% nguyên nhân là dovirut vì thế việc sử dụng corticoid liều cao ngắn ngày đượccoi là có hiệu quả tốt. Bên cạnh đó có thể kết hợp với nhómchống viêm, giảm phù nề, chống dị ứng.Giữ ấm, chườm nóng vùng cổ cũng cần thiết. Có thể kếthợp với khí dung họng - thanh quản bằng hỗn hợp dungdịch thuốc kháng sinh, chống viêm, chống phù nề nhưhydrocortisol, gentamycine,α chymotrypsine.Hạn chế nói trong 3-5 ngày. Khám tai mũi họng cho trẻ.Viêm thanh quản rítViêm thanh quản rít còn được gọi là bệnh bạch hầu giảhiệu. Đây là bệnh chỉ thấy ở trẻ em và cơn khó thở xảy ravào đêm. Nguyên nhân là do viêm nhiễm mũi họng xảy ratrên cơ địa trẻ dễ bị co thắt.Bệnh xuất hiện ở trẻ từ 2 - 6 tuổi. Trẻ bị chảy mũi, ngạtmũi, ho nhẹ nhưng vẫn ăn chơi bình thường vài hôm. Rồiđột nhiên một hôm vào nửa đêm trẻ khóc thét, cả nhà thứcdậy thấy trẻ giãy giụa, ngạt thở, mắt trợn, mặt tím bầm, hoông ổng. Trẻ có biểu hiện của một khó thở thanh quản điểnhình: khó thở chậm thì thở vào kèm theo tiếng rít khi thởvào. Tiếng nói khàn. Cơn khó thở kịch phát ngắn trong 5 -10 phút sau đó bớt dần, trẻ nằm yên, thở đều đặn, mặt mũihồng trở lại. Sáng hôm sau trẻ lại chơi đùa như không cóbệnh gì. Cơn khó thở đột ngột tái diễn 1-2 lần nữa trongnhững đêm sau nhưng đều kết thúc tốt.Khám họng thấy vòm họng có tổ chức VA quá phát, thanhquản đỏ nhẹ, có thể phù nề vùng hạ thanh môn.Xử trí: trong cơn khó thở nhỏ mũi bằng adrenalin 0,1%, anthần, chườm nóng vùng cổ.Viêm thanh quản mạn tínhViêm thanh quản mạn tính là bệnh thường gặp ở một sốnghề phải sử dụng giọng như một công cụ lao động: giáoviên, ca sĩ, người bán hàng hoặc trẻ em sử dụng giọng quámức... Biểu hiện trên lâm sàng chủ yếu là khàn tiếng và nóichóng mệt. Khám thấy niêm mạc dây thanh đỏ nhẹ, cónhững mạch máu nhỏ chạy dọc theo bờ tự do của hai dâythanh, có thể thấy hình ảnh hạt xơ dây thanh - hậu quả củaviêm thanh quản cấp nhiều đợt mà không được điều trịthích hợp.Để điều trị dùng các thuốc chống viêm, chống phù nề...Người bệnh tập thở bụng thường xuyên để có khả năng sửdụng luồng hơi tối đa từ phổi khi phát âm, luyện cách phátâm dưới sự hướng dẫn của chuyên gia ngôn ngữ...Nếu có tổn thương thực thể như hạt xơ dây thanh, polýp…thì cần phải phẫu thuật.Để phòng bệnh không nên ăn quá cay hoặc qu ...