Mỹ thuật Lê sơ

Phần mở đầu Năm 1400, Hồ Quý Ly truất ngôi nhà Trần, tự xưng vua, lấy hiệu là Thánh Nguyên, đổi tên nước là Đại Ngu. Như vậy là sau triều Trần một triều đại mới bắt đầu: đó là triều đại nhà Hồ(Lê Quý Ly đổi sang họ Hồ) Đến ngày 19 tháng 11 năm 1406, nhà Minh vượt qua biên giới đánh về Thăng Long. Đến ngay 10 tháng 01 năm 1407, thành Đa Bang thất thủ, tuyến phòng ngự chống quân Minh của nhà Hồ bị phá vỡ.Tháng 6 năm 1407 cuộc kháng chiến của quân...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Mỹ thuật Lê sơ Mỹ thuật Lê sơPhần mở đầuNăm 1400, Hồ Quý Ly truất ngôi nhà Trần, tự xưng vua, lấy hiệu làThánh Nguyên, đổi tên nước là Đại Ngu. Như vậy là sau triều Trần mộttriều đại mới bắt đầu: đó là triều đại nhà Hồ(Lê Quý Ly đổi sang họHồ)Đến ngày 19 tháng 11 năm 1406, nhà Minh vượt qua biên giới đánh vềThăng Long. Đến ngay 10 tháng 01 năm 1407, thành Đa Bang thất thủ,tuyến phòng ngự chống quân Minh của nhà Hồ bị phá vỡ.Tháng 6 năm1407 cuộc kháng chiến của quân nhà Hồ bị thất bại, nước ta rơi vào tayquân xâm lược nhà MinhSau đó cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo đã thu hút nhiềusĩ phu yêu nước mà nhân dân kéo dài trong 10 năm(1417-1427) đãthắng lợi vẻ vang .Quân Minh bị đánh đuổi, Lê Lợi lên ngôi vua, lập ratriều đại nhà Lê. Thời kì này còn được gọi là nhà Lê Sơ hay hậu Lê đểphân biệt với thời tiền Lê của vua Lê Đại Hành. Thời kì này kéo dài100 năm và ở bài này ta đề cập đến hai phần chính:Một là hoàn cảnh thời Lê Sơ và tình hình chung về mỹ thuật.Hai là pháttriển các loại hình nghệ thuât. Hai nội dung chính đó được trình bày cụthể như sau.I : Hoàn cảnh xã hội thời Lê Sơ và tình hình chung về mỹ thuậtTrong 20 năm đầu thế kỉ XV, quân Minh đã tàn phá nhiều công trìnhkiến trúc và điêu khắc của dân tộc ta, hòng huỷ diệt nền văn hoá dântộc của ta và âm mưu đồng hoá dân tộc. Khi sang xâm lược chúng đãđược lệnh: khi tiến quân vào An Nam chỉ trừ những bản kinh và sáchvề thích, đạo không huỷ còn tất cả các bản in sách các giấy tờ cho đếnsách học của trẻ em như loại:thương, đại , nhân , khâu ,ất ,kỉ thì nhấtthiết một mảng giấy , một chữ viết đều phải tiêu huỷ hết.Trong nước đóchỉ có những bia do Trung Quốc dựng lên ngày trước thì để lại ,cònnhững bia do An Nam lập ra thì phải phá cho hết,một chữ cũng khôngđược để lạiNhững nguòi thợ tài giỏi ,trong đó có Nguyễn An bị chúng bắt đem vềnước.Sau khi lên ngôi vua, Lê Lợi đã ra nhiều chính sách để phục hồinền kinh tế nhất là những chính sách về nông nghiệp như khai khẩnruộng hoang ,những người đi phiêu bạt các nơi nay được lệnh trở vềquê quán làm ăn ,hệ thống đê điều được tu bổ , sửa sang.....Tất cảnhững điều đó làm cho nền kinh tế nông nghiệp thời lê phát triển , cảithiện một phần đời sống của nhân dân .Về quân đội thì vẫn duy trì chếđộ một phiên thường trực thay đổi nhau còn bốn phiên khác cho về quêquán làm ăn.Đến thời Lê Thánh Tông số quân đã tăng lên gấp rưỡi vàchỉ chia làm hai phiên thay nhau về sản xuất nông nghiệp .Vào khoảng nửa sau thế kỉ XV,nhất là vào thời vua Lê Thánh Tông,chế độ phong kiến tập quyền phát triển đến mức cực thịnh .Bộ luậtHồng Đức được ban hành.Mặc dù nội dung cơ bản của bộ luật nàycũng chứng tỏ sự phát triển của nhà nước phong kiến thời Lê .mặt khácnó còn phản ánh khá rõ nét tính dân tộc ,bảo vệ quyền lợi của phụ nữ,dân tự do,ý thức bảo vệ độc lập dân tộc và lãnh thổ.Sang thời lê,cơ sởkinh tế của giai cấp phong kiến là kinh tế địa chủ .cùng với việc pháttriển chế độ quân chủ chuyên chế , nhà Lê củng cố chế độ đẳng cấpphong kiến và truyền bá ý thức hệ nho giáo .Do đó mặc dù cuối thờiTrần các nho sĩ đã đấu tranh mạnh với phật giáo thì sang thời Lê Sơ,nho giáo đã phát triển mạnh ,được nhà nước ủng hộ và nhanh chóngdành được địa vị thống trị .Về mặt tư tưởng thì nhà nước ra nhiều sắclệnh để hạn chế phật giáo.Nho sĩ được đề cao ,việc đào tạo nhân tài chủyếu qua con đường thi cửTất cả tình hình trên đã góp phần tác động đến sự phát triển của nghệthuật tạo hình thời Lê Sơ.Nếu như ở thời Lý ,Trần nghệ thuật nho giáophát triển mạnh thì đến nay bị hạn chế.Đến thời vua Lê Thánh Tông,phật giáo và cả đạo giáo bị hạn chế chặt chẽ hơn , nghiêm ngặt hơn.Vìvậy có thể nói vào thời Lê Sơ,mĩ thuật phục vụ tư tưởng nho giáo củagiai cấp thống trị phát triển mạnh hơn nghệ thuật phật giáo và nghệthuật dân gian .Bên cạnh việc thừa kế những tinh hoa của mỹ thuật thờiLý , thời Trần thì mỹ thuật thời Lê Sơ phát triển với nhiều nguồn ảnhhưởng khác nhau.Nho giáo được phát triển, nhà nước phong kiến lấynho giáo làm mẫu mực cho việc dưng nước trị dân .Lúc này vai trò củavua được thần thánh hoá, sự phân biệt đẳng cấp trên dưới và các trật tựphong kiến được củng cố.Điều này khiến cho mỹ thuật thời Lê phầnnào bị ảnh hưởng văn hoá phương bắc,nhất là ở khu vực mỹ thuật cungđình .Tuy vậy sau khi kháng chiến chống quân Minh thắng lợi , ý thứcđộc lập dân tộc càng được khẳng định .Bởi vậy khi xây dựng các côngtrình kiến trúc hoặc sáng tạo nghệ thuật tạo hình .Mặc dù công trìnhthuộc về những người thợ vẫn đưa vào tác phẩm các biểu hiện của mỹthuật dân gianII : Sự phát triển của các loại hình nghệ thuật .nghệ thuật kiến trúc thời Lê :Trong thời Lê Sơ nhiều loại kiến trúc được phát triển như:kiến trúccung đình,kiến trúc lăng mộ , kiến trúc đền miếu trường thi....Bên cạnhđó, do truyền thống ưa chuộng đạo phật từ lâu đời , nhà nước cũng chúý cho tu sửa nhiều ngôi chùa được xây dựng từ thời Lý,Trần nay đã bịđổ nát ,hư hỏng.vậy chúng ta ...