Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam trong cuộc cách mạng 4.0

Bài viết này tìm hiểu chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam, trình độ chuyên môn kỹ thuật của lao động, năng suất lao động, tỷ lệ lao động làm việc trong các ngành, trình độ ngoại ngữ, các giải pháp giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam trong cuộc cách mạng 4.0 64 Nguyễn Minh Trang. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 64-72 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Việt Nam trong cuộc cách mạng 4.0 Nguyễn Minh Trang1* 1 Học viện Ngoại giao * Tác giả liên hệ, Email: trangdav@gmail.com THÔNG TIN TÓM TẮT Trong những năm gần đây, xu hướng toàn cầu hóa cùng sự Ngày nhận: 25/05/2020 phát triển của công nghệ mang lại nhiều tác động tích cực đối với Ngày nhận lại: 21/07/2020 nền kinh tế như tăng năng suất lao động, tạo ra nhiều hàng hóa, dịch vụ mới. Tuy nhiên, những tiến bộ của máy móc kĩ thuật trong Duyệt đăng: 23/08/2020 cuộc cách mạng 4.0 cũng ảnh hưởng trực tiếp đến việc làm trong các ngành sản xuất, đặc biệt ở các nước tiên tiến. Các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam cũng không tránh khỏi sẽ bị ảnh hưởng bởi xu thế này. Công nhân tay nghề thấp hoặc trung bình sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất do quá trình tự động hóa và lao động trình độ cao sẽ là đối tượng ít bị ảnh hưởng nhất. Lao động Việt Nam có ưu điểm là chăm chỉ, cần cù. Tuy nhiên, chất lượng lao động chưa cao do nhiều nguyên nhân như giáo dục, môi trường, rèn luyện. Việc đổi mới giáo dục, thu hút nhân tài, đào tạo kỹ thuật cho lao động và tăng cường hợp tác quốc tế là rất cần thiết giúp người lao động có thể tồn tại và cạnh tranh trong bối cảnh cuộc cách mạng Từ khóa: 4.0 đang ngày càng phát triển. Do đó, Việt Nam cần có biện pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng nhân lực theo hướng công nghiệp 4.0, nhân lực, Việt Nam hiện đại để bắt kịp với những thay đổi diễn ra trong cuộc CMCN lần thứ tư. ABSTRACT In recent years, the globalization and the development of technology has brought many positive effects on the economy such as increasing labor productivity, creating new goods and services. However, advances in engineering machines in the 4.0 revolution also directly affect jobs in manufacturing industries, especially in advanced countries. Developing countries including Vietnam will inevitably be affected by this trend. The low- or medium-skilled workers will be most affected by automation and the highly skilled workers will be the least affected. Vietnamese labor has the advantage of hard work. However, the quality of labor is not high due to many reasons such as education, environment and training. The renovation of education, attracting talents, technical training for workers and strengthening international cooperation are Keywords: essential to help workers to survive and compete in the context of 4.0, human resources, the 4.0 revolution. Therefore, Vietnam needs to take specific Vietnam measures to improve the quality of human resources in the direction of modern industry to keep up with the changes taking place in the Fourth Industrial Revolution. Nguyễn Minh Trang. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh, 15(6), 64-72 65 1. Giới thiệu Ngày nay, đổi mới khoa học - công nghệ đang trở thành một xu hướng toàn cầu. Sự xuất hiện và mở rộng mạnh mẽ của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư đang mang đến những bước đột phá về công nghệ và có ảnh hưởng tới mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội của tất cả các quốc gia. CMCN 4.0 đem đến nhiều lợi thế cho quá trình tăng trưởng và phát triển kinh tế của các quốc gia do những tiến bộ kỹ thuật, công nghệ có thể cải thiện năng lực sản xuất và mang lại hiệu suất cao hơn. Tuy nhiên, cuộc CMCN lần này cũng đặt ra những thách thức không nhỏ với các quốc gia có các ngành nghề thâm dụng lao động chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế. Nguyên nhân là do khi máy móc dần thay thế con người, một lượng lớn lao động sẽ rơi vào tình trạng thất nghiệp. Hệ quả của việc này sẽ là sự suy giảm hiệu suất kinh tế và gia tăng các gánh nặng cũng như bất ổn về xã hội. Bên cạnh đó, những quốc gia không đủ khả năng để tiếp thu các tiến bộ của CMCN cũng dễ rơi vào tình trạng tụt hậu, kém phát triển so với phần còn lại của thế giới. Vì vậy, việc xây dựng một nguồn nhân lực chất lượng và có đủ trình độ để đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật - công nghệ của CMCN lần thứ tư là hết sức cần thiết với tất cả các quốc gia, đặc biệt là các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Cách mạng 4.0 là cuộc chạy đua bằng năng lực và khả năng làm chủ công nghệ. Bởi vậy, con người không chỉ đóng vai trò trung tâm trong việc tạo ra công nghệ mà còn là nhân tố quyết định cuộc cách mạng khoa học công nghệ sẽ đi xa tới đâu. Để đáp ứng được yêu cầu này, nhân lực khoa học công nghệ thời đại 4.0 buộc phải có chuyên môn vững vàng, sự chủ động, trách nhiệm và khả năng thích ứng nhanh chóng với môi trường liên tục biến đổi. Nhân lực khoa học và công nghệ thường được hiểu là nguồn nhân ...