Nét đặc thù trong quá trình di cư tự do ở tỉnh Điện Biên trong những năm gần đây

Bài viết bàn về Điện Biên là một trong những tỉnh miền núi biên giới với đồng bào dân tộc thiểu số. Điện Biên chịu ảnh hưởng của công trình xây dựng thủy điện Sơn La. Tình hình di cư tự do ở Điện Biên trong những năm gần đây có xu hướng khác nhau do các yếu tố kinh tế, văn hóa dân tộc, đặc biệt là dân tộc Mông. Tình trạng di cư tự do cũng gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nét đặc thù trong quá trình di cư tự do ở tỉnh Điện Biên trong những năm gần đây N’T C THÒ TRONG QU TRœNH DI C× TÜ DO Ð TŸNH I›N BI–N TRONG NHÚNG N‹M G†N …Y Nguy¹n Thà Thu H÷ìng Tr÷íng Cao ¯ng S÷ ph¤m i»n Bi¶n 1. °t v§n · Di d¥n l  hi»n t÷ñng x¢ hëi kh¡ch quan. Trong làch sû ph¡t triºn x¢ hëi lo i ng÷íi th÷íng xuy¶n di¹n ra c¡c ñt di d¥n. Di d¥n vøa l  k¸t qu£ t¡c ëng qua l¤i cõa r§t nhi·u y¸u tè li¶n quan ¸n i·u ki»n sèng cõa ng÷íi chuyºn c÷, song di d¥n công g¥y n¶n nhúng t¡c ëng r§t lîn ¸n sü ph¡t triºn kinh t¸, x¢ hëi, mæi tr÷íng sèng ð c¡c vòng l¢nh thê, °c bi»t l  nìi ¸n cõa c¡c dáng nhªp c÷ ç ¤t. i»n Bi¶n l  mët t¿nh mi·n nói bi¶n giîi thuëc vòng T¥y B­c n÷îc ta. Tø n«m 1990 ¸n nay t¼nh h¼nh di d¥n tü do ð ¥y di¹n ra kh¡ phùc t¤p. Di d¥n ¢ v  ang ti·m ©n nhúng b§t ên v· kinh t¸, ch½nh trà, x¢ hëi v  mæi tr÷íng cõa t¿nh v  vòng T¥y B­c. Nghi¶n cùu cõa chóng tæi · cªp ¸n nhúng iºm °c thò v· di¹n bi¸n, nguy¶n nh¥n v  t¡c ëng cõa qu¡ tr¼nh di d¥n ð t¿nh i»n Bi¶n thíi ký 1990  2007. 2. Nëi dung nghi¶n cùu 2.1. Kh¡i qu¡t °c iºm tü nhi¶n, d¥n c÷, d¥n tëc v  kinh t¸ - x¢ hëi t¿nh i»n Bi¶n 2.1.1. V· tü nhi¶n i»n Bi¶n l  mët t¿nh mi·n nói bi¶n giîi T¥y B­c, ÷ñc chia t¡ch tø t¿nh Lai Ch¥u cô ng y 01/01/2004. Ph½a B­c gi¡p t¿nh Lai Ch¥u mîi, ph½a æng v  æng b­c gi¡p t¿nh Sìn La, ph½a T¥y B­c gi¡p t¿nh V¥n Nam (Trung Quèc) câ ÷íng bi¶n giîi d i 38,5 km, ph½a T¥y v  T¥y Nam ti¸p gi¡p vîi t¿nh Phong Sa Ly v  t¿nh Luæng Pra Bang (Cëng ho  D¥n chõ Nh¥n d¥n L o) câ ÷íng bi¶n giîi d i 360 km. Sau mët l¦n chia t¡ch t¿nh v  nhi·u l¦n chia t¡ch huy»n, x¢, hi»n nay t¿nh i»n Bi¶n ÷ñc cì c§u gçm: 1 th nh phè, 1 thà x¢ v  7 huy»n vîi 106 x¢, ph÷íng thà tr§n. 1 i»n Bi¶n câ ph¦n lîn di»n t½ch l  çi nói cao, àa h¼nh dèc bà chia c­t phùc tap (têng di»n t½ch tü nhi¶n l  9.562,9 km2 , câ kho£ng 50% di»n t½ch n¬m ð ë cao tr¶n 1000m so vîi müc n÷îc biºn, 75% di»n t½ch câ ë dèc tr¶n 250). Di»n t½ch §t s£n xu§t næng nghi»p ½t, §t l¥m nghi»p v  §t ch÷a ÷ñc khai th¡c sû döng cán kh¡ lîn. 2.1.2. V· d¥n sè, d¥n tëc i»n Bi¶n l  t¿nh ½t d¥n v  câ mªt ë d¥n c÷ th§p, l¤i ph¥n bè khæng çng ·u. N«m 2007 d¥n sè to n t¿nh l  hìn 460 ngh¼n ng÷íi, mªt ë d¥n sè trung b¼nh l  47 ng÷íi/km2. Nìi câ mªt ë d¥n c÷ cao nh§t l  th nh phè i»n Bi¶n Phõ vîi 1.000 ng÷íi/km2, th§p nh§t l  huy»n M÷íng Nh² 13 ng÷íi/ km2 . T¿nh i»n Bi¶n l  àa b n sinh sèng cõa 21 d¥n tëc anh em. Méi d¥n tëc câ àa vüc c÷ tró, câ b£n s­c v«n ho¡ v  sè d¥n r§t kh¡c nhau. D¥n tëc Th¡i câ sè d¥n æng nh§t chi¸m 40,4% d¥n sè c£ t¿nh, d¥n tëc Mæng chi¸m 28,8%, Kinh chi¸m 19,7%, Khì Mó 3,2%. C¡c d¥n tëc cán l¤i l  Dao, H  Nh¼, Gi¡y, La Hõ, Cèng, Hoa, M£ng, Kh¡ng,T y, Nòng, Xinh Mun, Si La, Thê, Phò L¡,. . . trong sè â ng÷íi Cèng, M£ng, La Hõ, Si La ch¿ sinh sèng ð hai t¿nh i»n Bi¶n v  Lai Ch¥u. 2.1.3. V· kinh t¸ Trong nhúng n«m g¦n ¥y n·n kinh t¸ cõa t¿nh ¢ câ nhúng chuyºn bi¸n theo h÷îng t½ch cüc nh÷ng cán chªm. Tèc ë t«ng tr÷ðng kinh t¸ n«m 2007 ¤t tr¶n 10%, cao hìn tèc ë t«ng tr÷ðng b¼nh qu¥n cõa t¿nh thíi k¼ 2001- 2005 (kho£ng 8,9%). Cì c§u kinh t¸ chuyºn dàch theo xu h÷îng chung cõa c£ n÷îc l  gi£m t¿ trång cõa næng - l¥m - ng÷, t«ng t¿ trång cõa cæng nghi»p - x¥y düng v  dàch vö. N«m 2007 khu vüc næng - l¥m nghi»p - thõy s£n chi¸m 35,4%, cæng nghi»p  x¥y düng chi¸m 28%, c¡c ng nh dàch vö chi¸m 36,6% (so vîi n«m 2004 t÷ìng ùng l : 37,8%, 26,5% v  35,7%). ¸n nay i»n Bi¶n v¨n l  mët trong nhúng t¿nh ngh±o nh§t ð n÷îc ta. Cì sð h¤ t¦ng th§p k²m, °c bi»t l  giao thæng li¶n huy»n v  li¶n x¢. íi sèng cõa ¤i a sè çng b o vòng cao cán r§t khâ kh«n, tr¼nh ë d¥n tr½ th§p. H ng n«m 80% kinh ph½ cõa t¿nh nhí v o sü trñ c§p cõa nh  n÷îc. 2.2. T¼nh h¼nh di d¥n ð i»n Bi¶n thíi k¼ 1990 - 2007 Tø n«m 1990 ¸n nay, t¼nh h¼nh di d¥n (°c bi»t l  di d¥n tü do) di¹n ra m¤nh m³ tr¶n àa b n t¿nh. Tuy nhi¶n, trong c¡c giai o¤n kh¡c nhau, c¡c dáng di d¥n câ sü kh¡c bi»t v· qui mæ, di¹n bi¸n v  möc ½ch. 2.2.1. Giai o¤n 1990 - 1994 Theo b¡o c¡o h ng n«m cõa mët sè ìn và theo dãi t¼nh h¼nh di d¥n v  b¡o c¡o cõa Ban ành canh ành c÷ cõa t¿nh, tø n«m 1990 ¸n n«m 1994 to n t¿nh câ 16.072 ng÷íi di c÷, trong â sè ng÷íi di chuyºn theo k¸ ho¤ch l  7.152 ng÷íi chi¸m 43,69% sè ng÷íi di c÷ trong to n t¿nh. Nìi ¸n chõ y¸u l  nhúng vòng câ nhi·u ti·m n«ng s£n xu§t nh÷ng lüc l÷ñng lao ëng cán mäng nh÷ i»n Bi¶n æng, Tõa Chòa v  2 mët sè x¢ cõa huy»n M÷íng Lay (cô) nay l  huy»n M÷íng Ch  v  mët ph¦n huy»n M÷íng Nh². Trong thíi gian n y di d¥n tü do chi¸m t¿ l» t÷ìng èi lîn, kho£ng 56,31% sè d¥n di c÷ cõa t¿nh. Sè d¥n di c÷ tü do nëi t¿nh chi¸m tîi 55,30% têng sè ng÷íi di c÷, chõ y¸u l  tø c¡c huy»n i»n Bi¶n æng, S¼n Hç (nay thuëc t¿nh Lai Ch¥u), Tõa Chòa, thà x¢ Lai Ch¥u (cô) ¸n huy»n M÷íng Lay (cô) v  thà ...