Ngất

Ngất là tình trạng không còn nhận biết thế giới xung quanh(mất ý thức) thoáng qua do không cung cấp máu đầy đủ cho não vì nhiều nguyên nhân khác nhau (xem bảng dưới). Do đặc tính đa nguyên của ngất cho nên ngất do nguyên nhân này có thể lành tính ít gây nguy hiểm tính mạng nhưng do nguyên nhân khác có thể gây đột tử. Do đó khi có triệu chứng ngất xảy ra người bị ngất cần đi đến bác sĩ để khám và làm các xét nghiệm cần thiết . ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ngất Ngất Hình 1: Một bệnh nhân được đo điện tâm đồ Ngất là tình trạng không còn nhận biết thế giới xung quanh(mất ý thức)thoáng qua do không cung cấp máu đầy đủ cho não vì nhiều nguyên nhân khácnhau (xem bảng dưới). Do đặc tính đa nguyên của ngất cho nên ngất do nguyênnhân này có thể lành tính ít gây nguy hiểm tính mạng nhưng do nguyên nhân kháccó thể gây đột tử. Do đó khi có triệu chứng ngất xảy ra người bị ngất cần đi đếnbác sĩ để khám và làm các xét nghiệm cần thiết . I. Những dấu hiệu nào được gọi là ngất? Tình huống xãy ra thường là người bệnh đang sinh hoạt bình thường nhưđọc sách, đi lại, nói chuyện... đột nhiên lăn ra bất tỉnh , không đáp ứng đau khi cấuvéo, lay gọi bệnh nhân không thể mở mắt trả lời, có thể kèm theo tím tái, lạnhngười vã mồ hôi. Sau vài giây đến vài phút bệnh nhân sẽ hồi tỉnh lại và da trở nênhồng hào lại. Nguy hiểm nhất là bệnh nhân dễ bị té ngã gây chấn thương não, gãytay chân.Trong bệnh lý ngất có một số nguyên nhân loạn nhịp tim nếu không chẩnđoán sớm sẽ gây đột tử. II. Những xét nghiệm thường được bác sĩ chỉ định khi bạn đi khámbệnh 1. Điện tâm đồ lúc nghỉ (ECG) thường giúp gợi ý ban đầu khi có bấtthường hoặc tình cờ phát hiện cơn nhịp chậm hoặc cơn nhịp nhanh thoáng qua.Ngất xuất hiện thoáng qua do đó thật khó có thể đo ECG kịp thời nếu bệnh nhân ởxa cơ sở y tế. 2. ECG holter (điện tâm đồ 24 giờ): là kỹ thuật nhằm phát hiện loạn nhịptiềm tàng nguy hiểm nhờ vào thời gian đo kéo dài mà ECG lúc nghỉ không thểphát hiện được. Kỹ thuật này giúp người bệnh đo ECG bằng một máy khá gọn(kích thước như máy chụp ảnh nhỏ) mang theo người để theo dõi điện tâm đồ liêntục suốt 24 giờ trong điều kiện làm việc, sinh hoạt bình thường. Máy có khả nănglưu trữ sóng điện tim, sau khi nạp vào máy vi tính sẽ dễ dàng in ra kết quả . Hình 2: Các điện cực được dán trên người bệnh nhân 3. Nghiệm pháp bàn nghiêng: là xét nghiệm kết hợp đo ECG và theo dõihuyết áp trong khi bệnh nhân được thay đổi tư thế trên một cái bàn nghiêng.thờigian theo dõi ECG và huyết áp chừng 30-45 phút. Trong quá trình làm nghiệmpháp, để gia tăng khả năng chẩn đoán, thầy thuốc sẽ cho truyền thuốc isuprel hoặccho ngậm nitrogycerine. Một số bệnh nhân có bệnh lý sẽ xuất hiện tụt huyết áp vànhịp tim chậm kèm ngất khi bàn nghiêng được chuyển từ 0 độ sang 60-80 độ . Hình 3: Nghiệm pháp bàn nghiêng 4. Điện sinh lý: là kỹ thuật người ta đưa dây điện cực vào tim người bệnhqua đường tĩnh mạch hoặc động mạch chi . Người ta tạo kích thích tim bằng xungđiện đồng thời đo điện tâm đồ trong buồng tim, những người có nguy cơ loạn nhịpsẽ xuất hiện với kích thích này. Đây là xét nghiệm rất ích lợi nhưng có biến chứngvà khá đắt tiền cho nên thường được bác sĩ chỉ định khi cần thiết. 5. Siêu âm tim: là xét nghiệm khá phổ biến trong việc khảo sát cấu trúccủa tim đối với bệnh van tin, tim bẩm sinh và bệnh cơ tim... ngoài ra còn giúp xácđịnh tình trạng chức năng tim . Hình 4: Siêu âm tim III. Một số bệnh lý cần phân biệt với ngất 1. Động kinh: co giật sùi bọt mép, mất ý thức sau cơn. Xét nghiệm cần làmlà điện não đồ (EEG). Khi khó khăn vẫn cần đến xét nghiệm chuyên sâu như trênđể loại trừ loạn nhịp tim. 2. Cơn thiếu máu não thoáng qua: Cần khám lâm sàng cẩn thận xem xétcó yếu hay liệt nữa người kết hợp với tình trạng tri giác, đo huyết áp, ECG theodõi liên tục...có thể sử dụng CT scan, MRI sọ não để xác minh có tổn thương khutrú ở não hay không. 3. Ngất do bệnh lý tâm thần kinh: Do hoảng sợ tâm lý bị kết án, ngườithân chết...Hystery: thường gặp người trẻ, phái nữ, được chiều chuộng, không mắcbệnh tim, không tìm thấy nguyên nhân và ngất tái phát thường xuyên... IV. Các cách thức điều trị cho bệnh nhân ngất - Đối với người có cơn nhịp nhanh có thể sử dụng thuốc chống loạn nhịp,hoặc máy khử rung. Máy này được đặt cấy ở thành ngực nối với dây điện cực đặttrong buồng tim để phát ra xung điện nhằm xoá đi các ổ phát nhịp tim nhanh bấtthường.Đối với người có nhịp tim quá chậm (blốc A-V hoàn toàn, suy nút xoang)thì được đặt máy tạo nhịp tim để kích thích phát nhịp khi tim ngừng quá lâu hoặcquá chậm. - Các bệnh nhân Brugada,bệnh cơ tim phì đại thường được đặt máy khửrung để làm giảm nguy cơ đột tử. - Đối với người ngất do phế vị cũng thường được điều trị bằng thuốc ức chếbêta.Đối với người ngất có huyết áp thấp, thể sử dụng fludrocortisone hoặcmidodrine. Đối với người có nhịp chậm đáng kể lúc nghỉ thì có thể sử dụngpropantheline .Một số trường hợp ngất ,người ta điều trị bằng cách đặt máy tạonhịp tim. BS. NGUYỄN HỮU TRÂM EMKhoa Tim Mạch- Bệnh Viện Hoàn Mỹ Sài Gòn. ...