Sơn mài Việt Nam, một nét đẹp truyền thống của người Việt Nam, trải qua hàng ngàn năm, nhờ chất sơn keo dính và bóng sâu thẳm đã tạo nên một nét đẹp mang tính bản sắc truyền thống mà bất cứ người Việt Nam nào cũng có quyền tự hào với vẻ đẹp lộng lẫy của ánh vàng son, óng ánh của trai trứng, sâu thẳm của những sắc đỏ tươi và xanh thẳm dưới lớp sơn cánh dán vàng trong, ở đó chứa đựng những gì vang lên âm thanh của ngàn xưa vọng lại bình phong sơn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
NGHỆ THUẬT SƠN MÀI VỚI CUỘC SỐNG HIỆN ĐẠI
NGHỆ THUẬT SƠN MÀI VỚI CUỘC SỐNG HIỆN ĐẠI
Sơn mài Việt Nam, một nét đẹp truyền thống của người
Việt Nam, trải qua hàng ngàn năm, nhờ chất sơn keo dính
và bóng sâu thẳm đã tạo nên một nét đẹp mang tính bản
sắc truyền thống mà bất cứ người Việt Nam nào cũng có
quyền tự hào với vẻ đẹp lộng lẫy của ánh vàng son, óng
ánh của trai trứng, sâu thẳm của những sắc đỏ tươi và
xanh thẳm dưới lớp sơn cánh dán vàng trong, ở đó chứa
đựng những gì vang lên âm thanh của ngàn xưa vọng lại
bình phong sơn mài bắt nhịp vào cuộc sống ngày nay.
trong không gian nội
Cùng với thời gian sự tiếp thu những vốn quí nghề sơn
thất, cốt vật liệu
composite, phủ hoàn của cha ông để lại, được lớp lớp các nghệ nhân, hoạ sỹ
kim, nhuộm vàng. huy đem đến cho sơn mài không chỉ là những sản phẩm mỹ
chương đồng triển lãm nghệ, mà còn những khả năng biểu cảm không kém gì các
mỹ thuật ứng dụng chất liệu khác của hội hoạ và có phần độc đáo hơn, bởi
chất liệu sơn ta không chỉ bền chắc mà còn đẹp - một nét
toàn quốc
đẹp thầm kín nhưng cũng vô cùng lộng lẫy, sâu thẳm
nhưng cũng rất rực rỡ và trang trọng. Để tới ngày nay bảng màu sơn mài càng
phong phú hơn về phong cách thể hiện, cũng như nhiều chất liệu mới được tìm ra
trong quá trình lao động sáng tác nghệ thuật của các nghệ nhân và hoạ sỹ.
Cho tới hôm nay, sơn mài Việt Nam nói chung có một vị trí danh dự và trên thực
tế nghệ thuật sơn mài không những không bị phôi phai mà vẫn giữ được cốt cách,
đặc thù vốn có và từng bước chuyển mình mang được tính thời đại.
Trong cuộc sống hiện đại hôm nay, nghệ thuật sơn mài ngày càng phát huy hơn
thế mạnh của chất liệu truyền thống, nhưng không bị lạc lõng giữa nhu cầu cuộc
sống đương đại, những hoà sắc lung linh ý nhị, là chất liệu quí chắc, óng ả, trong
trẻo, rạng rỡ sâu thẳm có sức ngân, sức rung, sức vọng theo chiều sâu của các tác
phẩm mỹ thuật, hay của các sản phẩm được đem vào cuộc sống được thể hiện một
cách hài hòa trong không gian sống hiện đại, đưa đến sự hợp lý, không lỗi thời
trong xu hướng thị hiếu hiện đại.
Khả năng biểu hiện của nghệ thuật sơn mài trong cuộc sống người Việt từ xưa tới
nay vô cùng phong phú và đa dạng. Ông cha ta cũng đã đưa nghệ thuật sơn vào
với cuộc sống từ việc dùng sơn trang trí đồ thờ, những bức tượng thờ, hoành phi,
câu đối mang nhiều ý nghĩa dọc theo hai bên cột bàn thờ, những của võng đẹp, các
loại kiệu làng, ngai thờ, và rất nhiều đồ dùng chất liệu sơn ta.
Các phần trang trí quan trọng trong kiến trúc: cung điện, đền, đ ình, chùa, miếu …
các đồ dùng sang trọng, quí phái đều được sơn son thếp vàng. Sơn ta, vàng và bạc
trở thành những vật liệu trang trí quan trọng nhất ở Việt Nam. Phần quan trọng
nhất của một kiến trúc, thường được phủ sơn, tô son, thếp vàng. Từ những hoa văn
nhỏ nhất, những chi tiết trên con hạc, trên cánh cửa, trên bàn để đồ cúng, từng chữ
trên câu đối, cửa võng đến những cánh hoa nhỏ li ti … . đều được phủ sơn, tô son
và thếp vàng. Với kỹ thuật qua từng nước sơn, cùng những chất liệu của vàng, son
tô điểm làm cho các đồ dùng tăng thêm tuổi thọ, bảo vệ tác động của môi trường
và đặc biệt làm cho các sản phẩm đẹp và lộng lẫy hơn.
Truyền thống của người Việt vốn nổi tiếng khéo tay, các ngành nghề thủ công là
vốn quí giá của nền kinh tế, kỹ thuật truyền thống nh ưng cũng là kho báu văn hoá.
Trong nền mỹ thuật cổ đồ sơn phần lớn chỉ dùng trong đồ thờ cúng, hoặc hạn hẹp
trong trang trí những nơi cung đình, chùa, đình làng, ngày nay những đồ sơn được
dùng rộng rãi hơn trong các sản phẩm nghệ thuật và mỹ nghệ, được ưa chuộng ở
nhiều nước trên thế giới bởi vẻ độc đáo của chất liệu sơn ta.
Chất liệu sơn mài được các hoạ sỹ MTƯD ngày nay, đưa vào trang trí ở những chi
tiết của đồ dùng, như một sự kế thừa truyền thống, nhưng cũng là những áp dụng
của chất liệu tạo nên những sản phẩm đẹp hơn, phong phú hơn. Bên cạnh việc
sáng tạo các kiểu dáng hiện đại, các sản phẩm thích ứng và mới lạ phục vụ trong
không gian nội thất, các họa sĩ đã biết sử dụng sự kết hợp các chất liệu, giữa sơn
mài với gốm, gỗ, kim loại, compozit tạo nên những sản phẩm mang đến những
“hương vị” mới lạ, không chỉ trong vòng quen thuộc, thậm chí nhàm chán, đây
cũng chính là điều các họa sĩ MTƯD cần có những đầu tư tìm tòi về hình dáng
mới lạ hợp lý, sự hiểu biết về chất liệu, vật liệu sử dụng, kỹ thuật thể hiện, đồng
thời có những tư duy luôn đổi mới về kiểu mẫu sản phẩm và có cái nhìn bao quát
tổng thể hơn trong một không gian đưa sản phẩm vào.
Trong một khảo sát mới đây của Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam cho
thấy, xuất khẩu các mặt hàng thủ công, trong đó có sản phẩm hàng sơn mài đang
bị hạn chế bởi kiểu dáng sản phẩm, đây chính là tiền đề để tạo nên sự đột phá, nhất
là khi sản phẩm sơn mài Việt Nam đã có thời vang bóng, nay việc tạo ra những
mẫu mã riêng, phù hợp với thị hiếu đa dạng của đương thời, phù hợp về giá cả và
chất lượng sử dụng, sẽ là những thay đổi cho nghề sơn và cả nghệ thuật sơn mài
có những thay đổi lớn.
Sơn mài hiện đại, không chỉ là tranh sơn mài mà còn là các đồ gia dụng như bàn,
ghế, gường, tủ, … cốt vóc các sản phẩm sơn mài không chỉ là cốt truyền thống gỗ,
tre nứa, giấy bồi mà các cốt vật liệu gốm, compozit đã phát huy tính ưu việt tham
gia vào quá trình sáng tạo mỹ thuật và sản xuất sản phẩm sơn mài hàng loạt với
những hiệu quả về thẩm mỹ và kinh tế cao.
Một số các thiết kế đã mang được những luồng tư tưởng mới, hiện đại, bắt nhịp
với xu hướng phát triển của xã hội, sản phẩm thích ứng với mọi loại không gian
nội thất không bị lạc lõng, đơn độc. Từ hình dáng sản phẩm đến phong cách trang
trí không còn đi theo lối mòn, mà đã mạnh dạn hơn trong tư duy của người thiết
kế, sản phẩm mang được những cảm giác mới lạ, hấp dẫn v ...