nghị luận bài độc tiểu thanh kí-nguyễn du

Nguyễn Du có mối đồng cảm đặc biệt đối với nhữngngười phụ nữ tài hoa bạc mệnh. Một Đạm Tiên, một ThúyKiều, một “ Long thành cầm giả ca”…đã làm xác động tráitim của nhân loại.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
nghị luận bài "độc tiểu thanh kí"-nguyễn du nghị luận bài độc tiểu thanh kí-nguyễn duĐau đớn thay phận đàn bàLời rằng bạc mệnh cũng là lời chung.( Kiều )Nguyễn Du có mối đồng cảm đặc biệt đối với nhữngngười phụ nữ tài hoa bạc mệnh. Một Đạm Tiên, một ThúyKiều, một “ Long thành cầm giả ca”…đã làm xác động tráitim của nhân loại. Và đây là những giọt nước mắt của thinhân nhỏ xuống số phận bi thảm của một cô gái tài hoasống cách nhà thơ ba trăm năm, trong một bài thơ chữHán nổi tiếng “ Độc Tiểu Thanh kí”. Ông có nỗi ám ảnh vềnhững kiếp hồng nhan bạc mệnh , về những kiếp nghệ sĩtài hoa và ông cũng muốn người đời sẻ chia với nhữngkiếp hồng nhan bạc mệnh:Hồ Tây cảnh đẹp hóa gò hoang,Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.Son phấn có thần chôn vẫn hận.Văn chương không mệnh đốt còn vương.Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,Cái án phong lưu khách tự mang.Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng?Có thể là bài thơ được Nguyễn Du viết vào thời gian đi sứTrung Quốc, nhận đọc được một tập thơ của Tiểu Thanh (có ý kiến cho rằng không phải là tập thơ mà là một tậptruyện viết về Tiểu Thanh ), một người con gái tài sắc màbất hạnh sống vào đầu đời Minh ( Trung Quốc ). TiểuThanh làm lẽ, bị vợ cả ghen bắt ở ngôi nhà riêng trên núiCô Sơn, cạnh Tây Hồ. Nàng buồn mà chết lúc mới mườitám tuổi. Nàng có tập thơ bị vợ cả ghen đem đốt. Tập thơcòn lại một phần và được người đời chép lại. Tập thơcháy dở ( hay là đọc truyện mà biết được chi tiết này) củamột người con gái bạc mệnh đã xáo trộn tâm hồn nhà thơ:Hồ Tây cảnh đẹp hóa gò hoang,Thổn thức bên song mảnh giấy tàn.Gò hoang chính là núi Cô Sơn, nơi cấm cố nàng TiểuThanh. Gò hoang bên cạnh cảnh đẹp Hồ Tây càng gợi nỗithương tâm của thi nhân . Sự lãng quên của người đời cứhiển hiện ra đấy. Ngồi bên cửa sổ , nhà thơ thổn thức khiđọc tập thơ ( phần dư cảo ) của Tiểu Thanh mà ông gọi làmảnh giấy tàn ( thực ra do cách hiểu của người dịch màthành ra “ mảnh giấy tàn” chứ trong nguyên chữ “ thư” cónghĩa là sách, có thể là thơ cũng có thể là truyện ). Vănchương cũng chịu số phận bi đát của hồng nhan. Cũng làmối tình , cũng là kẻ “ cùng hội cùng thuyền”, nhà thơ cảmthấy xót thương cho Tiểu Thanh mà cũng là xot thươngcho những kiếp tài hoa bạc mệnh.Thổn thức trước những vần thơ bạc mệnh, trước kiếp tàihoa xấu số, nhà thơ suy tưởng về thân phận và tài hoacủa nàng Tiểu Thanh:Son phấn có thần chôn vẫn hậnVăn chương không mệnh đốt còn vương.Câu thơ “ son phấn có thần chôn vẫn hận” nguyên vănchữ Hán là “ chi phấn hữu thần liên tử hậu”. “ Son phấn cóthần” chắc phải xót xa vì những việc sau khi chết. TrầnTrọng San dịch hơi khác Vũ Tam Tập, ông dịch là “ sonphấn có tinh anh nên khi chết rồi vẫn còn có ngườithương xót”. Do câu trúc đa nghĩa của thơ mà có nhiềucách dịch khác nhau như vậy và cũng khiến cho thơ đầybí mật. trong những vật gắn liền với người con gái,Nguyễn Du đã chọn son phấn và ông đã nhân cách hóason phấn để suy tưởng. “ Son phấn có thần” chắc phải xótxa vì nó đã gắn bó với người con gái bạc mệnh. Thật ra làmột cách nhà thơ thương xót, hận cho Tiểu Thanh. Vănchương làm gì có “ mệnh” mà cũng bị đốt, bị lụy. Từ “ lụy”trong nguyên tác rất hay, diễn tả được nỗi oan của vănchương mà cũng chính là nỗi oan khuất của kẻ tài hoa.Chuyển sang hai câu luận, nhà thơ triết lí về thân phận bénhỏ của con người và cảm thấy đau đớn, xót xa cho TiểuThanh, cho chính mình:Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi,Cái án phong lưu khách tự mang.Nỗi đau của Tiểu Thanh nằm trong nỗi đau lớn của nhânloại. Mà nỗi hận của người đời xưa nay không thể hỏi trờiđược:Nỗi hờn kim cổ trời khôn hỏi( Cổ kim hận sự thiên nan vấn)Câu thơ nguyên tác, với những thanh trắc : ( cổ, hận, sự ,vấn ) diễn tả một cách bi phẫn nỗi đau của những kiếpngười thấp cổ bé họng. Nguyễn Du đau đớn, căm giậntrước sự thất bại của cái THIỆN, cái MĨ trước cái ác. Nhàthơ tự thấy là người cùng hội với kẻ mắc nỗi oan lạ lùng vìnết phong nhã:Cái án phong lưu khách tự mang( Phong vận kì oan ngã tự cư)Chữ “ ngã” rất lạ. Nhà thơ đã tự xưng “ ngã” ( tôi) để nhậpthân vào với Tiểu Thanh như trong “ Truyện Kiều” để gợilên những điều nhức nhối của nhân thế.Đau đớn trước nỗi oan kì lạ của Tiểu Thanh, xót xa trướcsự lãng quên của người đời , nhà thơ khóc cho TiểuThanh, một co gái tài hoa bạc mệnh hơn ba trăm năm vàđặt câu hỏi lớn cho ba trăm năm sau:Chẳng biết ba trăm năm lẻ nữa,Người đời ai khóc Tố Như chăng?Tại sao lại là “ ba trăm năm lẻ” mà không là con số khác?Là vì nhà thơ đang thổn thức với tập thơ cháy dở của TiểuThanh, một nữ sĩ tài hoa cách đó hơn ba trăm năm. TiểuThanh bất hạnh, nhưng hơn ba trăm năm sau đã có ngườichia sẻ. Liệu hơn ba trăm năm sau “ người đời ai khóc TốNhư”? Ai sẽ là người khóc cho con người đang ...