Nghiên cứu biện pháp công nghệ sinh học thực vật nhằm giảm chiều cao cây và tăng cường chống đổ của các giống lúa chất lượng cao

Nhu cầu sử dụng các giống lúa chất lượng cao đặc sản ngày một gia tăng, trong khi đó hầu hết các giống lúa này đang trong tình trạng bị thoái hoá, chất lượng gieo trồng thấp, kỹ thuật canh tác chưa phù hợp nên sản phẩm chưa đạt yêu cầu chất lượng như mong muốn. Các giống lúa chất lượng cao như Tám xoan, Tẻ di hương, Dự thơm, Nàng hương. là giống lúa đặc sản vùng đồng bằng Bắc bộ có phẩm chất gạo rất tốt và có mùi thơm ngon, nhưng năng suất thấp do có nhiều...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu biện pháp công nghệ sinh học thực vật nhằm giảm chiều cao cây và tăng cường chống đổ của các giống lúa chất lượng cao ViÖn khoa häc vµ c«ng nghÖ quèc gia ViÖn c«ng nghÖ sinh häc ®Ò tµi nckh cÊp nhµ n−ícnghiªn cøu c«ng nghÖ tÕ bµo vµ kü thuËt chØ thÞ ph©n tö phôc vô chän t¹o gièng c©y trång (thuéc Ch−¬ng tr×nh KC 04, m· sè KC 04.08) ®Ò tµi nh¸nh nghiªn cøu biÖn ph¸p c«ng nghÖ sinh häc thùcvËt nh»m gi¶m chiÒu cao c©y vµ t¨ng kh¶ n¨ng chèng ®æ cña c¸c gièng lóa chÊt l−îng cao CN§T: ThS NguyÔn v¨n th¾ng Hµ Néi - 2005B¸o c¸o kÕt qu¶ ®Ò tµI KC04-08 Nghiªn cøu biÖn ph¸p c«ng nghÖ sinh häc thùc vËt nh»m gi¶m chiÒu cao c©y vµ t¨ng kh¶ n¨ng chèng ®æ cña c¸c gièng lóa chÊt l−îng cao 1. Më ®Çu C«ng nghÖ sinh häc thùc vËt ®ang cã nhiÒu ®ãng gãp cã gi¸ trÞ cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®ÆcbiÖt trªn lÜnh vùc t¹o gièng c©y trång míi. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c kü thuËt sinh häc hiÖn ®¹inh− nu«i cÊy m« tÕ bµo thùc vËt, chän dßng ®ét biÕn, c«ng nghÖ gen... ®ang lµ c«ng cô cã hiÖu qu¶cao trong viÖc nghiªn cøu vµ c¶i tiÕn c¸c gièng c©y trång cã gi¸ trÞ kinh tÕ vµ ®· thu ®−îc nhiÒu kÕtqu¶ trªn nhiÒu ®èi t−îng c©y trång [1]. ë ViÖt Nam c«ng nghÖ sinh häc thùc vËt ®ang ®−îc nghiªn cøu øng dông triÓn khai trongc«ng t¸c gièng c©y trång vµ ®· thu ®−îc nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ nh− nh©n gièng c©y s¹ch bÖnh b»ngnu«i cÊy m«, nu«i cÊy ®¬n béi, nu«i cÊy vµ dung hîp tÕ bµo trÇn, chän dßng tÕ bµo ®ét biÕn... trªnc¸c ®èi t−îng c©y trång nh− lóa, khoai lang, thuèc l¸, døa sîi...[9]. §Æc biÖt ViÖn C«ng nghÖ sinh häc®· chän t¹o ®−îc hai gièng lóa DR1 vµ DR2 b»ng kü thuËt chän dßng tÕ bµo mang biÕn dÞ soma chon¨ng suÊt cao vµ æn ®Þnh, cã kh¶ n¨ng chÞu h¹n, chÞu l¹nh h¬n h¼n so víi gièng gèc [10]. Lóa lµ c©y l−¬ng thùc quan träng nhÊt trªn thÕ giíi, 90% diÖn tÝch lóa trång vµ tiªu thô chñyÕu ë ch©u ¸. HiÖn nay lóa ®−îc trång trong nh÷ng ®iÒu kiÖn sinh th¸i vµ khÝ hËu rÊt kh¸c nhau ë c¶vïng nhÖt ®íi, ¸ nhiÖt ®íi vµ «n ®íi ë c¸c ch©u lôc [3, 8]. ViÖt Nam lµ n−íc ®øng thø hai trªn thÕ giíi vÒ xuÊt khÈu g¹o, nh−ng gi¸ trÞ kinh tÕ kh«ngcao, v× chÊt l−îng nhiÒu gièng lóa kh«ng ®¸p øng ®−îc nhu cÇu cña thÞ tr−êng. Trong khi ®ã chóng tacã nh÷ng gièng lóa chÊt l−îng cao ®Æc s¶n rÊt quÝ, h¹t dµi, c¬m dÎo vµ rÊt th¬m ngon nh− T¸m th¬m,Dù th¬m, TÎ di h−¬ng... nh−ng n¨ng suÊt thÊp v× c©y cao th©n mÒm, chèng ®æ kÐm, l¸ dµi, máng vµrñ, h¹t th−a, thêi gian sinh tr−ëng dµi, ph¶n øng chÆt chÏ víi ¸nh s¸ng ngµy ng¾n [2, 7, 8]. KÕt hîp gi÷a c«ng nghÖ tÕ bµo thùc vËt, ®ét biÕn thùc nghiÖm vµ c«ng nghÖ gen cho phÐp c¶ibiÕn c¸c gièng lóa nãi trªn theo c¸c h−íng nh− g©y ®ét biÕn tÕ bµo b»ng tia gamma vµ chän dßng tÕbµo ®Ó chän c¸c ®ét biÕn thÊp c©y, chèng ®æ hoÆc sö dông c«ng nghÖ gen ®Ó chuyÓn gen h¹ thÊpchiÒu cao c©y. XuÊt ph¸t tõ c¬ së trªn, chóng t«i x©y dùng ®Ò tµi: “Nghiªn cøu biÖn ph¸p c«ng nghÖ sinhhäc thùc vËt nh»m gi¶m chiÒu cao c©y vµ t¨ng kh¶ n¨ng chèng ®æ cña c¸c gièng lóa chÊt l−îngcao”. Víi môc ®Ých h¹ thÊp chiÒu cao c©y, t¨ng c−êng tÝnh chèng ®æ ®Ó c¶i thiÖn n¨ng suÊt, rót ng¾nthêi gian sinh tr−ëng cña gièng lóa T¸m th¬m, Dù th¬m vµ TÎ di h−¬ng.2. Tæng quan tµi liÖu2.1. C¸c gièng lóa chÊt l−îng cao ë miÒn B¾c ViÖt Nam ë n−íc ta c©y lóa lu«n gi÷ vÞ trÝ träng yÕu trong hÖ thèng c¸c c©y trång n«ng nghiÖp .Ngµy nay khi mµ lóa g¹o ®· cã ®ñ cho nhu cÇu trong n−íc vµ cã d− ®Ó xuÊt khÈu th× vÞ trÝ cña c¸cgièng lóa chÊt l−îng cao ®Æc s¶n ngµy cµng quan träng. Nhu cÇu sö dông c¸c gièng lóa chÊt l−îng cao ®Æc s¶n ngµy mét gia t¨ng, trong khi ®ã hÇuhÕt c¸c gièng lóa nµy ®ang trong t×nh tr¹ng bÞ tho¸i ho¸ , chÊt l−îng gieo trång thÊp, kü thuËt canht¸c ch−a phï hîp nªn s¶n phÈm ch−a ®¹t yªu cÇu chÊt l−îng nh− mong muèn. C¸c gièng lóa chÊtl−îng cao nh− T¸m xoan, TÎ di h−¬ng, Dù th¬m, Nµng h−¬ng.... lµ gièng lóa ®Æc s¶n vïng ®ång b»ngB¾c bé cã phÈm chÊt g¹o rÊt tèt vµ cã mïi th¬m ngon, nh−ng n¨ng suÊt thÊp do cã nhiÒu ®Æc ®iÓmyÕu nh− cao c©y, th©n yÕu chèng ®æ kÐm, kÐm chÞu ph©n, l¸ dµi rñ, h¹t th−a, cæ b«ng dµi, trong ®ãtÝnh tr¹ng cÇn kh¾c phôc nhÊt lµ cao c©y [7, 8]. 1 C¸c gièng lóa chÊt l−îng thuéc nhãm lóa mïa chÝnh vô cã thêi gian sinh tr−ëng dµi 150-160ngµy, ph¶n øng chÆt chÏ víi ¸nh s¸ng ngµy ng¾n, biªn ®é thêi vô kh¸ réng. HiÖn nay cã kho¶ng 12gièng lóa T¸m ®−îc trång ë miÒn B¾c n−íc ta, trong ®ã c¸c gièng chÊt l−îng cao næi tiÕng nhÊt nh−:T¸m xoan H¶i HËu, T¸m Êp bÑ Xu©n §µi, T¸m cæ ngçng Nam ®Þnh. C¸c gièng nµy th−êng ®−îctrång ë vïng Th¸i B×nh, Nam ®Þnh, H¶i D−¬ng, H¶i Phßng... C¸c gièng lóa Dù th¬m, TÎ di h−¬ngcòng lµ nh÷ng gièng lóa ®Æc s¶n næi tiÕng ®−îc trång nhiÒu ë c¸c tØnh ven biÓn ®ång b»ng B¾c bé,hiÖn nay ®−îc chó ý kh«i phôc trë l¹i do tÝnh chÊ ...