Nghiên cứu chi phí y tế của hộ gia đình ở huyện Ba Vì-Tỉnh Hà Tây

Một số nghiên cứu tại các huyện nông thôn Việt Nam cho thấy người nghèo có xu hướng phải bán đồ đạc và vay tiền để chi trả cho chi phí y tế, trong khi đó thì người giầu thường có sẵn tiền để chi trả, chính điều này đã đẩy họ đứng trước nguy cơ rơi vỡo vòng xoắn đói nghèo. Mục tiêu: Xác định chi phí y tế trung bình của các hộ gia đình trong 1 năm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu chi phí y tế của hộ gia đình ở huyện Ba Vì-Tỉnh Hà Tây bé y tÕ vô kÕ ho¹ch tµi chÝnh_________________________________________________ b¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi cÊp bé nghiªn cøu chi phÝ y tÕ cña hé gia ®×nh ë huyÖn ba v× -tØnh hµ t©y Chñ nhiÖm ®Ò tµi: ThS NguyÔn ThÞ BÝch ThuËn PGS, TS NguyÔn ThÞ Kim Chóc 5483 30/9/2005 Hµ Néi - 2005 1. §Æt vÊn ®Ò Trong gÇn 2 thËp kû võa qua ®æi míi ngµnh Y tÕ ®· chiÕm vÞ trÝ −utiªn cao trong ch−¬ng tr×nh nghÞ sù mang tÝnh chÝnh trÞ ë c¸c n−íc ®angph¸t triÓn vµ c¸c n−íc ph¸t triÓn trªn ThÕ giíi. T¹i nhiÒu n−íc ®ang ph¸ttriÓn, chÝnh phñ ®ang ph¶i ®èi mÆt víi søc Ðp ngµy cµng t¨ng nh»m n©ngcao hiÖu qu¶ vµ kh¶ n¨ng tµi chÝnh cho hÖ thèng cung cÊp dÞch vô y tÕ, ®ÆcbiÖt lµ theo tinh thÇn cam kÕt ®æi míi nh»m n©ng cao ®iÒu kiÖn sèng chong−êi nghÌo (World Bank 1993). Tuy nhiªn, nh÷ng thay ®æi vµ xu h−íng thùc tiÔn cña ngµnh y tÕtrong vßng 2 thËp kû qua th−êng m©u thuÉn víi nh÷ng môc tiªu ®Ò ra. Nh×nchung, tæng chi phÝ cho ch¨m sãc søc khoÎ ®· t¨ng nhanh h¬n so víi tèc ®ét¨ng tr−ëng kinh tÕ. Nh−ng còng cã mÆt tr¸i cña c¬ chÕ thÞ tr−êng lµ t×nhtr¹ng thiÕu c«ng b»ng trong cung cÊp tµi chÝnh vµ trong kh¶ n¨ng tiÕp cËndÞch vô ch¨m sãc søc khoÎ ngµy cµng trë nªn nghiªm träng vµ nh÷ng thµnhqu¶ vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ so víi c¸c môc tiªu ®· ®Ò ra vÉn cßn rÊt khiªm tèn(Dahlgren G.2000). N−íc ta lµ mét n−íc n«ng nghiÖp ch−a ph¸t triÓn n¨ng xuÊt lao ®éngn«ng nghiÖp còng rÊt thÊp so víi c¸c n−íc trong khu vùc, thùc tÕ h¬n 80%d©n c− sèng ë n«ng th«n, nh−ng cho ®Õn nh÷ng n¨m ®Çu cña thÕ kû 21 vÉnch−a cã c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh cho y tÕ n«ng th«n ViÖt Nam. Tõ tr−íc n¨m 1986 Nhµ n−íc cã chÝnh s¸ch bao cÊp hoµn toµn vÒ chiphÝ y tÕ cho mäi ®èi t−îng cã nhu cÇu ch¨m sãc søc khoÎ, vÒ nguyªn t¾cmäi ®èi t−îng trong x· héi cã nhu cÇu ch¨m sãc søc khoÎ ®Òu cã quyÒn®−îc sö dông c¸c dÞch vô y tÕ miÔn phÝ. Thêi gian nµy nguån kinh phÝ chongµnh Y tÕ hoµn toµn dùa vµo nhµ n−íc vµ viÖn trî n−íc ngoµi. Vµo nh÷ngn¨m 80, nguån viÖn trî n−íc ngoµi cho n−íc ta nãi chung bÞ c¾t gi¶m rÊtnhiÒu do sù tan vì cña khèi c¸c n−íc x· héi chñ nghÜa Liªn X« (cò) vµ 1§«ng ¢u, trong khi tiÒm n¨ng kinh tÕ trong n−íc l¹i rÊt h¹n chÕ, nªn ng©ns¸ch Nhµ n−íc cÊp cho ngµnh y tÕ còng rÊt h¹n hÑp. Do vËy ngµnh Y tÕ ®·gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n trong viÖc duy tr× ho¹t ®éng víi nguån kinh phÝ h¹nhÑp cña Nhµ n−íc. NhiÒu c¬ së y tÕ xuèng cÊp trÇm träng, thiÕu thuèc vµnguyªn liÖu phôc vô cho c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh, ®êi sèng c¸n bé nh©nviªn y tÕ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Do c¸c c¬ së y tÕ c«ng lËp cung cÊp cho x·héi còng bÞ h¹n chÕ, chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c ch¨m sãc søckhoÎ lµ vÊn ®Ò cÇn quan t©m cïng víi nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ – x· héi bøcxóc kh¸c tr−íc xu thÕ ®æi míi ®ang ph¸t triÓn. Tõ n¨m 1986, sau §¹i héi §¶ng lÇn thø VI Nhµ n−íc ta ®· khëix−íng c«ng cuéc §æi míi nh»m c¶i c¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ. Tõ ®ã, nÒnkinh tÕ b¾t ®Çu khëi s¾c vµ cã nh÷ng thay ®æi v−ît bËc trong nh÷ng thËp kûvõa qua. Mäi ng−êi d©n cã nhiÒu c¬ héi ph¸t huy tiÒm lùc ph¸t triÓn kinh tÕvµ t¨ng thu nhËp. Nh×n chung, chÊt l−îng cuéc sèng cña mäi ng−êi d©n ëthµnh thÞ vµ n«ng th«ng ®Òu thay ®æi râ rÖt vµ ®−îc n©ng cao. Tuy nhiªn,sù ph¸t triÓn kinh tÕ còng ®· lµm ph©n ho¸ thµnh c¸c nhãm ng−êi giµu,ng−êi nghÌo ®Æc biÖt lµ c¸c vïng s©u vïng xa lµ nh÷ng vïng cßn chËm ph¸ttriÓn, th× sù ph©n ho¸ giµu nghÌo ngµy cµng râ rÖt. Møc thu nhËp b×nh qu©n®Çu ng−êi tuy cã t¨ng kho¶ng 5% hµng n¨m (giai ®o¹n 1996-1998), nh−ngvÉn cßn thÊp so víi c¸c n−íc trong khu vùc (trªn 300 USD). Cïng víi sù c¶i c¸ch kinh tÕ ®Êt n−íc, theo tinh thÇn ®æi míi cña ®¹ihéi §¶ng VI, ngµnh Y tÕ còng ®· m¹nh d¹n c¶i c¸ch ngµnh Y tÕ theoh−íng huy ®éng sù ®ãng gãp tõ nh©n d©n ®Ó t¨ng thªm nguån tµi chÝnh choy tÕ ho¹t ®éng. Tõ n¨m 1989 chÝnh phñ ®· thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p ®Óhuy ®éng c¸c nguån lùc míi cho ngµnh Y tÕ, nh− (1) ¸p dông thu mét phÇnviÖn phÝ trong viÖc sö dông dÞch vô y tÕ t¹i c¸c bÖnh viÖn c«ng (2) ThùchiÖn chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ (3) Cho phÐp hµnh nghÒ y d−îc t− nh©n. 2 ChÝnh s¸ch viÖn phÝ ®· t¸c ®éng ®¸ng kÓ ®Õn ngµnh y tÕ, t¨ng nguånng©n s¸ch cho ho¹t ®éng cña c¸c bÖnh viÖn tõ 45,1 tû n¨m 1991 lªn 730 tûn¨m 1999 gãp phÇn n©ng cao chÊt l−îng kh¸m ch÷a bÖnh. ViÖn phÝ còng lµmét chÝnh s¸ch t¨ng c−êng sù tham gia, ®ãng gãp cña céng ®ång, nhÊt lµcña nh÷ng ®èi t−îng cã kh¶ n¨ng chi tr¶, tõ ®ã cã thªm nguån ng©n s¸ch®Ó t¨ng c−êng c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh cho ng−êi nghÌo. (Thuû 2000). B¶o hiÓm y tÕ ®· ®−îc triÓn khai ë ViÖt Nam tõ n¨m 1992, lóc ®Çu lµb¶o hiÓm y tÕ b¾t buéc, sau ®ã ph¸t triÓn mét sè c¸c h×nh thøc b¶o hiÓm ytÕ tù nguyÖn. Nguån thu tõ b¶o hiÓm y tÕ ®· ngµy cµng chiÕm tû träng líntrong tæng thu cña c¸c bÖnh viÖn. HÖ thèng hµnh nghÒ y d−îc t− nh©n ra ®êi ®· gi¶m t¶i ®−îc g¸nhnÆng cho hÖ thèng nhµ n−íc vµ thu hót ®−îc nguån lùc tõ céng ®ång. Cã thÓ nãi, ba sù kiÖn nãi trªn ®Òu ¶nh h−ëng ®Õn hÖ thèng y tÕ nãichung vµ ®Æc biÖt lµ ®Õn vÊn ®Ò tµi chÝnh y tÕ cña ViÖt Nam. VÒ tæng thÓ,c¸c chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc ®· gióp cho ho¹t ®éng y tÕ cã nguån tµi chÝnhtèt h¬n. Tuy nhiªn, víi sù ph¸t triÓn chung cña x· héi, viÖc ph©n ho¸ giÇunghÌo ngµy cµng m¹nh mÏ, viÖc tiÕp cËn dÞch vô y tÕ c«ng, ®Æc biÖt lµ ëc¸c tuyÕn bÖnh viÖn ®èi víi ng−êi nghÌo gÆp khã kh¨n. Tû lÖ chi trùc tiÕptõ tói c¸ nh©n chiÕm tû lÖ cao trong tæng chi y tÕ. §· cã mét sè nghiªn cøuvÒ chi phÝ y tÕ hé gia ®×nh. Nh÷ng nhiªn cøu nµy ®Òu ®−a ra nh÷ng con sèt−¬ng ®èi lín, dao ®éng tõ 50-80% (®iÒu ra møc sèng d©n c− 1993, 1997,WHO 2000). Nh÷ng nghiªn cøu nµy th−êng lµ nh÷ng nghiªn cøu c¾tngang, chØ lÊy sè liÖu tõ mét kho¶ng thêi gian trong ...