Nghiên cứu đánh giá thiệt hại ngập lụt vùng hạ du khi hồ chứa xả lũ hoặc vỡ đập, ứng dụng cho hồ chứa Dầu Tiếng, tỉnh Tây Ninh

Bài viết Nghiên cứu đánh giá thiệt hại ngập lụt vùng hạ du khi hồ chứa xả lũ hoặc vỡ đập, ứng dụng cho hồ chứa Dầu Tiếng, tỉnh Tây Ninh trình bày phương pháp định lượng thiệt hại vùng hạ du các hồ chứa ứng với các kịch bản xả lũ hoặc vỡ đập làm cơ sở phân tích rủi ro vùng hạ du hồ chứa mà một số nước tiên tiến trên thế giới đang áp dụng. Nghiên cứu đại diện được thực hiện cho vùng hạ du hồ chứa nước Dầu Tiếng, Tây Ninh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu đánh giá thiệt hại ngập lụt vùng hạ du khi hồ chứa xả lũ hoặc vỡ đập, ứng dụng cho hồ chứa Dầu Tiếng, tỉnh Tây Ninh Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ THIỆT HẠI NGẬP LỤT VÙNG HẠ DU KHI HỒ CHỨA XẢ LŨ HOẶC VỠ ĐẬP, ỨNG DỤNG CHO HỒ CHỨA DẦU TIẾNG, TỈNH TÂY NINH Cầm Thị Lan Hương1, Mai Văn Công2, Phạm Ngọc Quý2, Lê Xuân Bảo43 1 Tổng Cục Thủy lợi, email: camthilanhuong@gmail.com 2 Trường Đại học Thủy lợi 3 Viện Thủy lợi và Môi trường, Trường Đại học Thủy lợi 1. GIỚI THIỆU CHUNG số liệu quan trắc, áp dụng khi có chuỗi số liệu quan trắc đủ dài và đồng bộ. Trên thế giới, đánh giá an toàn đập được b) Phương pháp 2: Mô phỏng bằng mô xem xét cho cả đập và vùng bảo vệ ở hạ du. hình toán (mô phỏng quá trình lan truyền lũ Tiêu chí an toàn hạ du là tiêu chí quan trọng và ngập lụt hạ lưu kết hợp mô hình thiệt hại hỗ trợ quá trình ra quyết định của nhà quản cơ sở hạ tầng). lý. Ở Việt Nam, an toàn đậpchỉ tập trung vào Ưu, nhược điểm: chi phí thấp, linh động tiêu chí an toàn về kỹ thuật công trình đập, trong tính toán với các kịch bản xả lũ. Tuy gồm tiêu chí lũ; tiêu chí địa chất, địa chấn; nhiên, độ chính xác phụ thuộc vào điều kiện thấm vàkết cấu, ổn định; chưa có chuẩn định biên ban đầu và dữ liệu kiểm định mô hình. lượng và quy định cụ thể về phương pháp mô c) Phương pháp 3: kết hợp mô hình ngập phỏng và đánh giá thiệt hại. lụt lan truyền lũ, thống kê giá trị thiệt hại trên đất và kiểm nghiệm bằng sự kiện Bài báo này trình bày phương pháp định lịch sử. lượng thiệt hại vùng hạ du các hồ chứa ứng Phương pháp này, phát huy ưu điểm, hạn với các kịch bản xả lũ hoặc vỡ đập làm cơ chế được nhược điểm của 2 phương pháp sở phân tích rủi ro vùng hạ du hồ chứa mà trên. Trong bài báo, tác giả trình bày phương một số nước tiên tiến trên thế giới đang áp pháp 3 và tính toán cho hồ Dầu Tiếng. dụng. Nghiên cứu đại diện được thực hiện 2.2. Phương pháp kết hợp mô hình ngập cho vùng hạ du hồ chứa nước Dầu Tiếng, lụt lan truyền lũ, thống kê giá trị trên đất Tây Ninh. và kiểm nghiệm bằng các sự kiện lịch sử 2. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ THIỆT 2.2.1. Bước 1. Xây dựng bản đồ ngập lụt HẠI NGẬP LỤT HẠ DU HỒ CHỨA cho vùng hạ du a) Mục đích: Xác định được mức độ tác 2.1. Các phương pháp đánh giá thiệt hại động của từng đặc tính như: độ sâu ngập, thời Hiện nay, có 3 phương pháp phổ biến đánh gian ngập, vận tốc dòng chảy… giá thiệt hại vùng hạ du hồ chứa nước[1]. b) Phương pháp xây dựng bản đồ ngập lụt a) Phương pháp 1: Phân tích thống kê thiệt Bản đồ ngập lụt thường được xây dựng hại theo các sự kiện lịch sử (thiết lập mối bằng phương pháp mô hình thủy văn, thủy quan hệ giữa thiệt hại và độ sau ngập dựa vào lực gồm mô hình vật lý và mô hình toán, số liệu điều tra, thống kê thiệt hại tương ứng trong đó mô hình toán được sử dụng phổ biến với các trường hợp vận hành hồ đã xảy ra). bởi độ chính xác chấp nhận được, ít tốn kém Ưu, nhược điểm: Chi phí cao, độ chính xác do mô phỏng được nhiều kịch bản khác nhau phụ thuộc vào số lượng và tính toàn diện của trong thời gian ngắn[1]. 582 Tuyển tập Hội nghị Khoa học thường niên năm 2016. ISBN: 978-604-82-1980-2 Hiện có nhiều phần mềm mô phỏng quá 3. ỨNG DỤNG ĐÁNH GIÁ THIỆT HẠI trình ngập lụt tích hợp với hệ thống thông tin VÙNG HẠ DU KHI HỒ CHỨA DẦU địa lý (GIS) thể hiện các đặc trưng ngập lụt TIẾNG XẢ LŨ trực quan trên không gian như: MIKE 3.1. Xây dựng bản đồ ngập lụt FLOOD của Viện Thủy Lực Đan Mạch (DHI); ISIS của Halcrow (Anh)… Mô phỏng ngập lụt bằng phần mềm MIKE 2.2.2. Bước 2. Xây dựng hàm thiệt hại 2012 phiên bản đầy đủ. Bộ mô hình được hiệu chỉnh và kiểm định bằng tài liệu đã được a) Mục đích: Xác định quan hệ giữa giá trị nghiệm thu trong [2], [3], [4]. Các dữ liệu thiệt hại đơn vị của từng đối tượng thiệt hại được số hóa từ các phần mềm như Mapinfo, với độ sâu ngập. ArcGIS và được chuẩn hóa dưới dạng b) Phương pháp xây dựng hàm thiệt hại ArcGIS. Kết quả tính bản đồ ngập lụt từ chân - Phân vùng thiệt hại theo độ sâu ngập; đập đến phạm vi Thủ Dầu Một cho một số - T ...