Nghiên cứu dòng dịch chuyển tài nguyên cây trồng và ảnh hưởng một số nhân tố trong cộng đồng đến đa dạng cây trồng trong vườn gia đình ở miền Bắc Việt Nam

Cây trồng loài kết quả kiểm kê trong 90 vườn của gia đình (HG) của ba tỉnh chorằng đã có sự phong phú đa dạng cây trồng, trong đó HGS trong tỉnh vùng cao códự toán cao nhất của đa dạng cây trồng với 38,9 loài / a HG và sự khác biệt của giống cây trồngsố trong HGS là rất lớn và ước tính 14-64 loài và những người ở vùng đất thấpvà các khu vực trung du là 25-26 loài. Bình quân chung số loài là 61 loàivà của HGS trong khu vực đồng bằng và trung du...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Nghiên cứu dòng dịch chuyển tài nguyên cây trồng và ảnh hưởng một số nhân tố trong cộng đồng đến đa dạng cây trồng trong vườn gia đình ở miền Bắc Việt Nam NGHIÊN C U DÒNG D CH CHUY N TÀI NGUYÊN CÂY TR NGVÀ NH HƯ NG M T S NHÂN T TRONG C NG Đ NG Đ NĐA D NG CÂY TR NG TRONG VƯ N GIA ĐÌNH MI N B C VI T NAM inh Văn o, Takeuchi Ikuno, oàn Th L i , guy n Kh c Quỳnh SUMMARY Study on crop resources flows and influence of some community factors on crop diversity in homegardens in northern Vietnam Crop species inventory results in 90 homegardens (HG) of three provinces indicatedthat there were richness of crop diversity, in which HGs in upland province have thehighest estimation of crop diversity with 38,9 species/a HG and difference of crop varietynumber among HGs is very large and is estimated from 14-64 species and those in lowlandand midland areas are 25-26 species. The general average of species number is 61 speciesand that of HGs in lowland and midland areas is higher than that of HG in upland areas.On the contrary, HGs in upland areas contain higher percent estimation of ornarmentalcrops, medicinal crops and others with 68,3 %, 85% and 85% in respectively. On the otherhand, the crop resources flows are influenced by participation of informal and formalsectors. It estimates about 80% of crop resources coming from informal sectors such asneiboughes, local markets, households’ relationships and others. Based of VE diagramtools, we found out different influence of both informal and formal factors on gen flows toHG at three ecosites. The formal factors such as commune committee, farmer Unions, seedcompanies, government’s projects played less important than formal factors. Keywords: crop resources flow, informal and formal factor, diversity, homegarden.I. §Æt vÊn ®Ò cây tr ng, c bi t là nh ng loài cây tr ng ít ư c quan tâm s d ng và không ư c s Vư n gia ình (VG ) là m t trong d ng (Karl Hammer, 2001). Các gi ng câynh ng m t xích quan tr ng trong h th ng tr ng t n t i trong VG m t cách t nhiên,nông nghi p nông thôn, là c u n i trong t c là h u như không có s can thi p c avi c luân chuy n cây tr ng gi a các mùa v con ngư i hay s can thi p vô nh c a concây tr ng (J.W. Watson and P.B. ngư i. M t khác, nhi u nhà khoa h c ãEyzaguirre, 2001). Chúng ư c coi như vai minh ch ng VG ch a ng s a d ngtrò như trung tâm th nghi m, gi i thi u cao v tài nguyên di truy n th c v t, vgi ng m i, c i ti n gi ng cây tr ng cũngnhư cái nôi hay nơi sinh s ng c a nhi u lo ithành ph n loài và gi ng cây tr ng (Lưu T i m i vùng sinh thái, chúng tôi ti nNg c Trinh, 2001). hành ch n ti p hai xã i di n, m i xã ch n Ngày nay, s phát tri n c a kinh t xã ti p ng u nhiên VG c a 15 h ti nh i, VG óng vai trò quan tr ng không ch hành i u tra.trong kinh t xã h i mà còn có vai trò quan - Thu th p d li u d a trên công ctr ng trong khoa h c. Giá tr s d ng c a VENN diagram trong phương pháp ánhngu n tài nguyên trong VG ư c kh ng giá nông thôn có s tham gia (PRA), t c là nh qua vi c h nông dân s d ng chúng thu th p d li u b ng các h p bàn v VGnhư n n t ng cho vi c phát tri n s n xu tlương th c và ngu n nguyên li u s n có cho theo nhóm nông dân.vi c lai ch n gi ng m i (Jan Engels, 2001). - i u tra ánh giá nhanh nông thôn Trên th c t có r t nhi u ngu n cung (RRA) và phương pháp i u tra cơ b n kinhc p ngu n gi ng cây tr ng cho phát tri n t xã h i và th ng kê tr c ti p a d ng tàikinh t vư n thông qua các kênh phân ph i nguyên th c v t trong VG .khác nhau (Dinh Van Dao, 2010). ng th i - Quan sát tr c ti p và th ng kê câychính ngư i làm vư n cũng t t o ra m t tr ng trong vư n.ngu n gi ng s n có trên c n n t ng n i t i - S d ng phương pháp phân tích th ngtrong vư n c a h . T t c các nhân t tác kê t ng h p, x lý và phân tích s li u. ng trên t o nên dòng d ch chuy n, v n ng ngu n gen gi a VG và môi trư ng III. KÕt qu¶ v th¶o luËnxung quanh và ch u s chi ph i b i các y ut kinh t xã h i khác (Eyzaguirre and 1. c i m chung và i u ki n sinh tháiLinares, 2004). Căn c quan i m trên, VG t i ba i m nghiên c uchúng tôi th c hi n bài vi t “ ghiên c u S a d ng tài nguyên cây tr ng t i m idòng d ch chuy n tài nguyên cây tr ng và i m sinh thái ư c coi là s bi u hi n khác nh hư ng m t s nhân t trong c ng ng nhau v c i m c thù c a m i vùng. T i n a d ng cây tr ng trong VG mi n ây cây tr ng trong VG vư n gia ình càng th hi n rõ hơn i u này do ó nó luônB c Vi t am” nh m xác nh s v n bi n ng và ch u nh hư ng không ch cácchuy n ngu n gen và s tác ng c a các y u t t nhiên mà còn có các y u t kinh ty ut n s qu n lý b n v ng ngu n gen xã h i c thù. K t qu phân tích ch n vùngtrong VG . sinh thái cho vi c ti n hành ánh giá a d ng tài nguyên di truy n thưc v t trongII. VËt liÖu v ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu VG nh m mô t nh ng y u t chính t o ...